دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
11
43
2003
07
17
بازدارندگی در دکترین استراتژیک رژیم صهیونیستی : جایگاه، ابعاد و کارآمدی
FA
جهانگیر
کرمی
journal@ihu.ac.ir
بازدارندگی به عنوان یک اصل اساسی در دکترین استراتژیک رژیم صهیونیستی، برداری از اهداف را نشانه رفتهاست که از "تأمین امنیت روزمره" شروع میشود و به "جلوگیری از جنگهای متعارف" از سوی ارتشهای عربی میرسد و سرانجام به "ممانعت از جنگ غیرمتعارف و وادارکردن مسلمانان منطقه به پذیرش موجودیت رژیم صهیونیستی" ختم میشود. اما این بازدارندگی صرفاً در جلوگیری از جنگهای متعارف به موفقیتهایی رسیده و در وضعیت جلوگیری از تهدیدات روزمره و نیز ناگزیرساختن کشورهای منطقه به شناسایی اسرائیل، با وجود برخی دستاوردهای محدود، نتوانسته است دستاوردهای چشمگیری داشته باشد. در این مقاله با هدف بررسی این سه وضعیت، نخست مبحث نظری مفهوم بازدارندگی ارائه شده، سپس دکترین استراتژیک اسرائیل مطرح و جایگاه اصل بازدارندگی و ابعاد و سطوح آن مورد بررسی قرار گرفته است و در پایان نیز به کندوکاو دربارة کارآمدی این اصل برای رژیم صهیونیستی در سطوح سهگانه پرداخته شدهاست.
دکترین استراتژیک,رژیم صهیونیستی,بازدارندگی,فلسطین,حزبالله لبنان
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202926.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202926_458e623f6d1bb06f93ed531c44bd16de.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
11
43
2003
07
17
جامعهشناسی شکست ارتش عراق؛ با تحلیلی بر فروپاشی بنیانهای اجتماعی آن
FA
علیرضا
سلیمانی
journal@ihu.ac.ir
سرعت شکست نظامی ارتش بعث عراِ سؤالهای مهمی را در اذهان عمومی ایجاد کرد. با آنکه بیشتر پژوهشگران بر پیروزی نهایی نیروهای آمریکایی اذعان داشتند، ولی تعداد بسیار کمی از آنها سرعت فروپاشی در ارتش عراِ را چنین تصور میکردند. دستکم بخشی از فرماندهان نظامی پنتاگون برای توان گارد ریاست جمهوری عراِ و نیروهای امنیتی حساب ویژهای باز میکردند. در اکثر تحلیلهای نظامی و سیاسی، توان نظامی و قدرت تکنولوژیکی ارتشها مورد تأکید قرار میگیرد. اما مقاله حاضر نظر خود را به فروپاشی بنیانهای اجتماعی ارتش عراِ معطوف میکند و بر این نکته تأکید دارد که، نظام دیکتاتوری حزب بعث عراِ به رهبری صدام حسین، قدرت فرماندهی ارتش و ارتباط ارتش با نیروهای مردمی و محیط اجتماعی عراِ را از بین بردهبود. از آنجا که، محیط اجتماعی عراِ دربرگیرنده قومیتها و جمعیتهایی است که در بافت ارتش عراِ حضور دارند، بنابراین فروپاشی بنیانهای اجتماعی ارتش عراِ در عمل فروپاشی ارتش عراِ و ناکامی این ارتش در مقابل نیروهای مهاجم را رقم زد. در این نوشتار ضمن توجه نظری به حوزه جامعهشناسی جنگ، تصور نیروهای اجتماعی از صحنة نبرد یعنی؛ جامعه شیعیان، اکراد و اعراب اهل سنت عراِ و همچنین دولت آمریکا و دولت عراِ را بحث خواهیم کرد و سپس به سنجش شکاف بین این تصورات و واقعیت رزم در صحنه نبرد خواهیم پرداخت.
جامعهشناسی جنگ,جنگ آمریکا و عراِ,شکست نظامی عراِ,تصویرهای معنایی,نیروهای اجتماعی
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202927.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202927_42399558829a158c67247fd6b2f74689.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
11
43
2003
07
17
سیر جنگ و تحول تسلیحاتی در قرون نخستین اسلامی
FA
اصغر
قائدان
journal@ihu.ac.ir
در کنار سیر تاریخی پیچیدهتر شدن جنگ و منازعه، ابزار و تسلیحات جنگ نیز از منطق تحول و پیشرفت فناورانه زمانة خود تبعیت نمودهاند. ما در این نوشتار، برآنیم تاسیرجنگ و توسعه و تحول آن را در میان مسلمانان از بستر جنگهای ساده به جنگهای پیچیده و توسعه یافته ،از صحرا به جنگهای شهری ومحاصرهای وسپس جنگهای دریایی، بررسی و تأثیر آن را در تکامل ابزار و تسلیحات دنبال کنیم .این سیرتکاملی را در چند سده، از جمله عصر پیامبر(ص) (جنگهای صحرایی و ابتدایی)، عصرخلفای راشدین (عصر جنگهای محاصرهای و توسعهیافته) و دورانهای اموی و عباسی (عصر جنگهای دریایی و پیچیده) پیمیگیریم و نشان میدهیم که دراین سه دوره، جنگها با تغییر و تحول در نوع تسلیحات، تخصصی و پیچیدهتر شدهاست.
جنگ,تحول تسلیحاتی,تاکتیک,جنگ نامنظم,تجهیزات جنگی
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202928.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202928_4a45b125b9ce02479265b152f462f711.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
11
43
2003
07
17
آثار روانشناختی مأموریتهای مداوم بر نیروهای نظامی ؛ با تأکید بر کارکردهای شناختی
FA
محمدحسین
الیاسی
journal@ihu.ac.ir
در دنیای امروز بسیاری از ارتشهای جهان هرازچندگاهی، از سر اجبار یا خودخواسته، درگیر عملیاتهای پیاپی و مداوم میشوند. اینگونه عملیاتها، به سبب ماهیت خویش شرایطی را بر نظامیان درگیر تحمیل میکنند که عدم بهرهگیری از تدابیر مناسب برای مقابله با آن، ممکن است آنان را از استمرار موفقیتآمیز مأموریتهای خویش بازدارد. تحقیقات انجام شده در قلمرو روانشناسی نظامی پارهای از ابعاد و اقتضائات عملیاتهای مداوم را نمایان ساختهاند. افزون بر آن، اینگونه تحقیقات نشان دادهاند که با استفاده از راهبردهای مختلف، نظیر تأسیس یگانهای متشکل از جنگاوران رزم شبانه، فراهم ساختن شرایط برای "جبران محرومیت از خواب"، تجهیز پرسنلی یگان، توجه به تفاوتهای عملکرد پرسنل در ساعات مختلف شبانهروز و جز آن، میتوان اثرات ادراکی، شناختی و جسمانی ناشی از عملیاتهای مداوم را به حداقل رساند.
آثار روانشناختی,عملیات مداوم,کارکردهای شناختی,خستگی دورهای,تلفات روانی
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202929.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202929_8ccbef8d631c18fff80a4122cc5c652e.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
11
43
2003
07
17
مشروعیت توسل به زور علیه عراق از دیدگاه قطعنامههای شورای امنیت
FA
سیدحسین
سادات میدانی
journal@ihu.ac.ir
علیرغم مخالفتهای دولتی و مردمی در سراسر جهان، سرانجام ایالات متحده و متحدان او در 19 مارس سال 2003 (28 اسفندماه 1381) حملات خویش علیه عراِ را آغاز کردند و سرزمین این کشور را به اشغال خویش درآوردند؛ اقدامی که مبانی حقوقی بینالمللی آن تا حدود زیادی با اعتراض سایر کشورها مواجه گردید. درحالی که دولتهای مهاجم، اقدام خویش را با اهدافی همانند دفاع از خود، انهدام سلاحهای کشتارجمعی، برقراری دموکراسی، اعاده صلح و امنیت بینالمللی و ... توجیه مینمایند، برخی دیگر حمله مذکور را "جنگ سلطه" خواندهاند و اغلب دولتها آن را مغایر با موازین و مقررات بینالمللی میدانند. در این مقاله صرفاً به بررسی مشروعیت حمله از زاویه قطعنامههای شورای امنیت پرداخته شدهاست. توضیح اینکه دولتهای مهاجم معتقدند که قطعنامه 687 (1991) شورای امنیت، در حقیقت شرایط آتشبس را تعیین کرده بود و توقف توسل به زور تجویزی طبق قطعنامه 678 (1990) منوط به اجرای تعهدات عراِ طبق قطعنامه 687 (از جمله تعهدات مرتبط با خلع سلاح) بود. به عبارت دیگر از آنجا که عراِ به نقض ماهوی این تعهد پرداخته بود، آتشبس ایجاد شده به موجب قطعنامه 687 بیاثر شده و حق توسل به زور قطعنامه 678 مجدداً احیا گردید. مقاله حاضر نشان دادهاست که پذیرش چنین دیدگاهی مستلزم قبول یک برداشت ابداعی از قطعنامههای شورای امنیت و به فراموشی سپردن تاریخچه تهیه آنهاست. به عبارت دیگر، مبنایی برای این حملات در قطعنامههای پیشین شورای امنیت وجود ندارد.
مشروعیت توسلبهزور,قطعنامههای شورایامنیت,حمله علیهعراِ,منشورمللمتحد,نقض ماهوی
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202930.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202930_2c888fa92899570c9e23b095afbf5de5.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
11
43
2003
12
17
جایگاه نظریة "دولتهای ورشکسته" در ملاحظات امنیتی نوین آمریکا (1)
FA
سیداصغر
کیوانحسینی
journal@ihu.ac.ir
مفهوم "دولتهای فروریخته یا ورشکسته" (Failed States) از جمله مفاهیمی است که در دوران جنگ سرد عمدتاً از زاویة مباحث توسعه و بویژه در ادبیات سیاسی (الگوی هانتینگتون) آن مورد توجه تحلیلگران مسائل جهان سوم یا دولتهای پسااستعمار قرار داشت. با پایان جنگ سرد، روند نظریهپردازی درخصوص این قبیل دولتها (ورشکسته) از ویژگیهای خاصی برخوردار شد. از یک سو به غنای تحلیلی آن از منظر اندیشهورزان آکادمیک افزوده شد و از سوی دیگر، این مفهوم از کارویژههای خاصی در چارچوب رفتار خارجی آمریکا، خاصه از ابعاد امنیتی، برخوردار گردید. سوگیری ملاحظات کابینه کلینتون (بویژه دربحران سومالی) و سیاستهای اعلامی ایالات متحده بعد از 11 سپتامبر در ارتباط با هویت بخشی امنیتی به مفهوم "دولتهای ورشکسته"، حکایت از همین معنا دارد.
دولتهای ورشکسته (ناکام),ملاحظات امنیتی نوین,آمریکا,نرمافزارگرایی,سیاست خارجی
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202931.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_202931_be9983ac1437c82b099df0a40c6289ef.pdf