دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
22
86
2014
05
03
سخن سردبیر
FA
فصلنامه
سیاست دفاعی
تهران دانشگاه امام حسین (ع)
defencepolicy@yahoo.com
خاورمیانه کانون اصلی اهداف راهبردی ایران است. مخاصمه جمهوری اسلامی با آمریکا و رژیم صهیونیستی و رقابت کنونی آن با همسایهها (به ویژه عربستان سعودی و ترکیه)، باعث اهمیت بیش از پیش این منطقه برای تقویت نفوذ و بازدارندگی علیه دشمنان تبدیل شده است. حمایت از شرکای منطقه ای برای کسب مزیت راهبردی نسبت به رقبا و برقراری روابط اقتصادی با همسایگان از جمله اقداماتی است که در راستای این اهداف به خدمت گرفته شده اند، اقداماتی که هرچند با موفقیت های همراه بوده، اما سوء استفاده برخی قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای از موج بیداری اسلامی در منطقه ما را به سازمندی مداوم با این محیط ناپایدار راهبردی وادار می سازد.
....
بهار 1393
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203191.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203191_052af3740d75fcd9b55c9e894ca2b0bf.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
22
86
2014
05
03
اُمالقُری و اندیشهی منطقهگرایی
FA
محمود
واثق
تهران دانشگاه امام حسین (ع)
defencepolicy@yahoo.com
سید عباس
احمدی
abbas_ahmadi92@yahoo.com
یک فضا و گسترهی جغرافیایی را که مشتمل بر حداکثر میزان تشابه، تجانس و یکپارچگی از نظر عوامل و پدیدههای طبیعی یا انسانی باشد، «منطقهی جغرافیایی» میگویند. مفهوم منطقه در جغرافیای سیاسی دارای اهمیت فراوان بوده و به مجموعهای از کشورها که دارای بیشترین عوامل مشابه و پیونددهندهی طبیعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی باشند، گفته میشود؛ بهگونهای که این عوامل پیونددهنده بتوانند آن منطقه را از سایر محیطها و مناطق متمایز نمایند. در مقالهی حاضر ضمن ملاحظهی ویژگیهای جغرافیایی مفهوم «اُمالقُری» که مفهومی قرآنی و اسلامی بهشمار میرود، تلاش شده است تا این مفهوم بر معنای منطقه و نظام منطقهای در جغرافیای سیاسی تطبیق داده شده و به منزلهی یک چارچوب منطقهگرایی و نظام منطقهای با شاخصههای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی قلمداد گردد.
بنابراین، روش تحقیق در این مقاله، توصیفی و تحلیل از نوع کیفی بوده و به شیوهی مطالعهی کتابخانهای از کتب، نشریات و مقالات تخصصی استفاده شده است. سؤال تحقیق عبارت است از اینکه «آیا میتوان اُمالقُری را بهعنوان الگو و مبنای منطقهگرایی قلمداد کرد؟» و فرضیهی تحقیق نیز با عنایت به ویژگیهای جغرافیایی، اُمالقُرای اسلامی میتواند به مثابه یک نظام و مبنای همگرایی منطقهای بهشمار آید.
منطقه,نظام منطقهای,منطقهگرایی,جغرافیای سیاسی,اُمالقُری
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203192.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203192_5d0e9107b4d800c76a2986ee9a97d65a.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
22
86
2014
05
04
تأثیر مؤلفههای قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران بر گسترش بیداری اسلامی خاورمیانه
FA
محمد
ابوالفتحی
تهران دانشگاه امام حسین (ع)
defencepolicy@yahoo.com
سعید
پیرمحمدی
saeedpirmohammad@yahoo.com
قدرت نرم بهعنوان یکی از شاخصهای قدرت انقلاب اسلامی ایران از بُعد نظری و عملی تأثیرات قابل توجهی را بر تحولات سیاسی منطقهای و بینالمللی بر جای گذاشته است. نشانههای این تأثیرگذاری را میتوان در ظهور و فعال شدن حرکتهای اصولگرایی اسلامی، شکلگیری نهضتهای آزادیبخش و روند تکوین، تداوم و گسترش تحولات بیداری اسلامی خاورمیانه و شمال آفریقا مورد ملاحظه قرار داد. در این ارتباط، مسأله اصلی پژوهش حاضر در این پرسش تجلی یافته است که «مؤلفههای قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران چه تأثیراتی در انقلابهای اجتماعی خاورمیانه و شمال آفریقا بر جای گذاشته است؟». در پاسخ به سؤال اصلی، فرضیهی مقاله این است که «با توجه به همپوشانی نشانههای قدرت نرم انقلاب اسلامی در محیط منطقهای با ماهیت تحولات انقلابی خاورمیانه، الهامبخشی انقلاب اسلامی در این حوزه اجتنابناپذیر میباشد.» مقالهی حاضر توصیفی – تحلیلی بوده و اطلاعات آن نیز با روش کتابخانهای و اسنادی گردآوری خواهند شد.
قدرت نرم,انقلاب اسلامی,بیداری اسلامی,خاورمیانه
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203193.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203193_e18c0aca461890313c2c22b06c0ad4f6.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
22
86
2014
05
04
بنمایههای بیداری اسلامی با مطالعهی موردی بحرین
FA
عادل
جهانخواه
تهران دانشگاه امام حسین (ع)
defencepolicy@yahoo.com
ذوالفقار
دیدهورا
آنچه بهعنوان بیداری اسلامی یا بهار عربی وارد ادبیات مربوط به سیاست و حکومت در خاورمیانه شده و موجبات سرنگونی حکومتهای اقتدارگرا و متحد غرب در تونس، مصر و لیبی را فراهم نموده است و پایههای رژیمهای دیکتاتوری عربی را در سراسر جهان عرب سست کرده است، کم و بیش دارای نقاط اشتراکی هستند که ناشی از هویت اسلامی و عربی این کشورهاست، ولی عوامل متعدد داخلی و منافع بعضاً متفاوت کشورهای منطقه و بازیگران بینالمللی، شدت و ضعف و نوع این تحولات را در هر کشور دستخوش تغییراتی متفاوت با سایر کشورها کرده است. در این نوشتار، تلاش میگردد تا چگونگی شرایط بحرین نیز بررسی شود. بنابراین، سؤال این مقاله عبارت است از اینکه «شرایط بحرین با توجه به دلایل بیداری اسلامی و سقوط حکام دیکتاتور در کشورهای عربی و در مقایسه با سایر کشورهای عرب در چه موقعیتی قرار دارد؟ این سؤال مهم که آیا بیداری اسلامی در بحرین به سقوط میانجامد یا خیر؟» بر این اساس، فرضیهی این مقاله عبارت است از اینکه «در میان اعتراضات اکثریت شیعهی بحرین به رژیم آلخلیفه در پی حوادث بیداری اسلامی، به دلیل بافت مذهبی متفاوت و متکثر و منافع کشورهایی چون آمریکا و عربستان شرایط متفاوتی را تجربه میکند. علیرغم سرکوب گسترده در بحرین، بهنظر میرسد که حکومت آلخلیفه بازساز مشروعیت و وجههی از دسترفته، خود را در میان اکثریت معترض ملت بحرین مجدداً احیا کند. روش تحقیق در این پژوهش بهصورت توصیفی- تحلیلی میباشد.
بیداری اسلامی,دومینوی سقوط,سازهانگاری,خاورمیانهی عربی,بحرین
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203194.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203194_6e60fa4cde89574f713453bdd52717d8.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
22
86
2014
05
04
اثرگذاری محور ایران، سوریه و حزبالله بر منافع آمریکا در خاورمیانه
FA
رضا
پارسای
parsa4034@yahoo.com
مهدی
مطهرنیا
mmotaharnia@yahoo.com
میتوان ادعا کرد که محور ایران، سوریه و حزبالله تنها اتحادی است که در برابر منافع و اهداف آمریکا در خاورمیانه قد علم کرده است. حال با توجه به گستردگی و اهمیتی که ایالات متحده برای منافع خود در منطقهی خاورمیانه تعریف کرده است، مقالهی حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که محور ایران، سوریه و حزبالله تا چه میزان بر منافع آمریکا در خاورمیانه پس از 11 سپتامبر اثر گذاشته است. دستاورد پژوهش حاکی از این است که این محور بهعنوان تنها مخالف جدی حضور آمریکا در منطقه با در پیش گرفتن سیاستها و اقداماتی همچون ضدیت با رژیم صهیونیستی، مخالفت با محافظهکاری عربی و شکل پوسیدهی حکومتداری آن، مخالفت با حضور آمریکا در منطقه، اعتقاد به ابزار نفت برای فشار بر غرب، حمایت از آرمان فلسطین، پذیرش نقش فراموششدهی مردم در تعیین سرنوشت خود، قدرت گرفتن اقلیتهای شیعه در دموکراسیهای جایگزین و احیای تفکرات دینرمحور و رشد حرکتهای اسلامگرایانه در قالب ترویج بیداری اسلامی در سطح افکار عمومی مردم منطقه در افزایش هزینهها و کاهش منافع آمریکا در منطقه تأثیر بسزایی داشته است.
آمریکا,خاورمیانه,هلال شیعی,طرح خاورمیانهی بزرگ و ژئوپلیتیک شیعه
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203195.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203195_9a0ab30595f6ac9b840596f083de66cb.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
22
86
2014
05
04
فرصتها و چالشهای عمقبخشی جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان
FA
سید ابراهیم
قلی زاده
تهران
drgholizadeh@yahoo.com
محمدرضا
کفاش
تهران حکیمیه بلوک 14.1
kaffash_101@yahoo.com
ضمن آنکه فرصتهای قابل توجهی برای عمقبخشی مطلوب جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان وجود دارد، چالشهای عمدهای نیز در مسیر آن قرار دارد. هدف این مقاله بررسی این فرصتها و چالشها در جمهوری آذربایجان پس از استقلال در سال 1991 میباشد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی – تحلیلی است و سعی میشود به این سؤال اساسی که چه فرصتهایی برای عمقبخشی مطلوب جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان وجود دارد و کدام چالشها در عمقبخشی مطلوب جمهوری اسلامی ایران در این جمهوری تأثیرگذار میباشند؟ پاسخ مناسب ارائه گردد. نتایج این تحقیق نشان میدهد، جمهوری اسلامی ایران از فرصتهای عمدهای برای عمقبخشی در آذربایجان برخوردار است. با این حال، در مقام عمل، نتوانسته است از این فرصتها بهنحو شایستهای استفاده کرده و به عمقبخشی مطلوب خود دست یابد. چالشهای محیط داخلی آذربایجان از قبیل نوع حاکمیت سیاسی، برداشتهای ذهنی و ایدئولوژی سیاسی و حضور روزافزون بازیگران منطقهای و فرامنطقهای در جمهوری آذربایجان، از موانع اساسی عمقبخشی جمهوری اسلامی ایران بهحساب میآیند.
فرصتها,چالشها,عمقبخشی,جمهوری اسلامی ایران,جمهوری آذربایجان
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203196.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203196_5723b8532fc992eb4cdba3c9dda44d6f.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
22
86
2014
05
04
خدمت سربازی حرفهای از منظر قرآن و نهجالبلاغه
FA
حبیب الله
حلیمی جلودار
محل کار: بابلسر، خیابان پاسداران، دانشگاه مازندران، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی
محل سکونت: بابل، چهارشنبه پیش، ایثار47،ستایش4، پلاک 80
jloudar@umz.ac.ir
عزت الله
پاتیار
مازندران-بابلسر-خوابگاه دانشجویی شهید نواب صفوی
ezzatpatiar@yahoo.com
دفاع و حفظ امنیت، در زمرهی نخستین وظایف حکومت قلمداد میشود. دولتها برای انجام این وظیفهی خطیر از شیوههای گوناگونی در تأمین و آموزش نیروی انسانی استفاده میکنند که خدمت سربازی، رویهای مرسوم با سابقهای دیرینه در این جهت است. با وجود این، تاریخچهی خدمت سربازی در اسلام، یکی از موضوعاتی است که هنوز به آن پاسخ روشنی داده نشده است. اینکه نظر اهلبیت(ع) دربارهی خدمت سربازی به شکلی که هماکنون در کشور ما اجرا میشود، چه بوده است؟ و آیا چنین چیزی اساساً «مقدّس» هست یا خیر؟ همواره بیپاسخ مانده و یا با پاسخهای کلّی و مبهم مواجه شده است. بنابراین، این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته؛ در پی تبیین این مسأله بر اساس آیات قرآن و همچنین گفتار حضرت علی(ع) در نهجالبلاغه میباشد. از دیدگاه حضرت علی(ع)، لشکریان و سربازان، دژهای محکم ملّت و راههای تحقّق امنیّت هستند و ملّت جز با تکیه بر آنها نمیتواند بر پای خود بایستد. حقیقت نیروهای مسلّح در کلام حضرت علی(ع) بهعنوان اولین و اساسیترین عامل ایجاد و بسط امنیت تجلّی یافته است.از اینرو، آن بزرگوار، شرایط و ویژگیهایی برای لشکریان و سربازان بیان میدارند که موضوع بحث مقالهی پیش رو را تشکیل میدهد.
خدمت سربازی,قرآن کریم,سربازی حرفهای,نهجالبلاغه
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203197.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203197_153ac33095bcab4e2497f41ef528efa6.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
22
86
2014
05
04
جنگ ایران و عراق از دیدگاه موازنهی قوا
FA
طهمورث
غلامی
تهران، خیابان معلم، خیابان آقابیگی، بن بست شیرزاد، پلاک 5، طبقه اول
tahmoresgholami@gmail.com
نجمیه
پوراسمعیلی
تهران- حشمتیه- خیابان شهید آقابیگی- بن بست شیرزاد- پلاک 5- واحد 1
nj.poresmaili@gmail.com
انقلاب اسلامی ایران بهدلیل طرح ایدههای نو، توانست به شکل قابل ملاحظهای محیط بیرونی خود را متأثر کند. واکنشهای منفی و مخرب محیط منطقهای و بینالمللی به انقلاب اسلامی ایران به بهترین شکل فراملی بودن آن را نشان داد. بارزترین شکل واکنش محیط بیرونی به انقلاب اسلامی، حملهی عراق به ایران در یک جنگ نیابتی به نیابت از دول منطقهای و فرا منطقهای بود. بنابراین، نگارندگان برای روشن شدن این موضوع و ابعاد آن، با سؤال «چرا حملهی عراق به ایران آغاز و با حمایت دولتهای منطقهای و فرامنطقهای و سکوت و منفعل بودن مجامع بینالمللی همراه شد؟ به عبارت دیگر، چه عاملی تجاوز عراق به ایران، ائتلاف نانوشتهی دولتهای منطقهای و فرامنطقهای را در حمایت از عراق توجیه میکند؟» و فرضیهی «انقلاب اسلامی ایران به دلیل اینکه در بافت خود حامل ایدهی بسیار قدرتمند اسلام سیاسی بود و جامعهی عراق بهطور خاص و منطقه بهطور عام در مقابل ایدهی اسلام سیاسی آسیبپذیر بود و زمینهی پذیرش آن توسط جوامع مسلمان وجود داشت. بر این اساس، ایدهی اسلام سیاسی توانست توازن قدرت موجود میان ایران و عراق از یک سو و اشکال توزیع قدرت در سطح منطقهای و فرامنطقهای را از سوی دیگر برهم بزند؛ بنابراین، با واکنش منفی محیط بیرونی بهمنظور حفظ توازن قدرت و وضع موجود در سطح منطقهای و فرامنطقهای مواجه شد»؛ با بهرهگیری تلفیقی از روش تاریخی و تحلیلی، آنها را مورد بررسی و آزمون قرار میدهند
انقلاب اسلامی,اسلام سیاسی,ساختار قدرت,سطح منطقهای,سطح بینالمللی
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203198.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203198_70c7a549bf56acbfb2e4cd57c54876ff.pdf
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
سیاست دفاعی
1025-5087
2654-4971
22
86
2014
05
04
چکیده انگلیسی
FA
فصلنامه
سیاست دفاعی
تهران دانشگاه امام حسین (ع)
defencepolicy@yahoo.com
چکیده انگلیسی مقالات
شماره 86
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203199.html
https://dpj.ihu.ac.ir/article_203199_c5a2f03926b57ce5aac9894d28902ade.pdf