دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087929-3020131229بازی بزرگ جدید در قفقاز و پیامدهای امنیتی آن برای آینده ایران202979FAجهانگیرکرمیJournal Article20131229موقعیت فراهم آمده از فروپاشی شوروی در قفقاز برای جمهوری اسلامی ایران، درکنار ایجاد فرصتهایی نوین، تهدیدات و چالشهایی را نیز پیش روی آن قرار دادهاست. حضور دولتهایی چون امریکا، ترکیه و روسیه با انگیزههای مختلف و رقابتها و همکاریهایی که میان مجموعه دولتهای درگیر در منطقه جریان دارد، به بازی بزرگی تعبیر میشود که در سده نوزدهم میان روسیه، عثمانی، بریتانیا و ایران به وقوع پیوسته است. این نوشتار به بررسی این رقابتها و همکاریها طی دهسال اخیر میپردازد و انگیزهها، سیاستها، عملکردها و دستاوردهای هریک از دول بزرگ درگیر در مسائل منطقه را به بحث گذاشته و در پایان به تأثیر این مسائل برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در دهه بعد اشاراتی شدهاست. سخن اصلی این مقاله آن است که محور ایران ـ روسیه به سبب اقدامات نظامی روسیه در قفقاز شمالی و هراس مردم و دولتمردان منطقه قفقاز جنوبی از بازگشت مجدد آن، صرفاً تا آنجا که برای محور آمریکا ـ ترکیه ایجاد مشکل میکند، موفق است، اما بنابر دلایل فوِ، کمتر امکان ایفای نقشی ایجابی پیدا خواهد کرد.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087929-3020131229اسرائیل در آسیای مرکزی202980FAسیاوشاخوان مفردJournal Article20131229کشورهای آسیای مرکزی بعد از استقلال به جهت نیاز به سرمایه و تکنولوژی و جلب کمکهای اقتصادی در برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل بسیار سریع عمل کردند. بدین ترتیب بهترین فرصت برای اسرائیل فراهم شد تا با حضور در آسیای مرکزی بازارهای بکر آن را فتح کرده و خود را به کنار مرزهای جمهوری اسلامی ایران برساند. در مجموع اهداف و اقدامات اسرائیل در منطقه در کوتاه مدت با موفقیت نسبی همراه بودهاست. روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اسرائیل با دولتهای آسیای مرکزی موجب گردید تا زمینههای حضور بلندمدت رژیم صهیونیستی در این منطقه فراهم گردد. اهداف اقتصادی، سیاسی ـ امنیتی و فرهنگی اسرائیل در آسیای مرکزی در این مقاله مورد بررسی قرار گرفتهاست.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087929-3020131229منافع استراتژیک ترکیه در قفقاز202981FAسیدسعادتحسینی دمابیJournal Article20131229بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ترکیه در رقابت با روسیه و ایران به دنبال نفوذ در منطقه قفقاز به خصوص آذربایجان بودهاست. جنگ بین آذربایجان و ارمنستان، تضاد بین ترکیه و روسیه و ترکیه با ایران و نیز نامناسب بودن وضعیت اقتصادی این کشور از مهمترین مشکلات استراتژیکی این کشور جهت نفوذ در منطقه میباشند. درحال حاضر ترکیه به دنبال آن نیست که جانشین روسیه در منطقه شود بلکه علاقه ترکیه درحال حاضر به گسترش روابط اقتصادی فرهنگی و علمی با این دولتهاست. اولویتهای اعلام شده ترکیه در منطقه قفقاز به تقویت استقلال، توسعه روابط برمبنای برابری و کنارگذاشتن رویکرد احساساتی اوایل دهه 1990 برمیگردد. دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087929-3020131229بحران چچن از دیدگاه حقوِق بینالملل202982FAسیدکمالالدین محمدرفیعیJournal Article20131229رفتار و عملکرد دولتها در بحرانهای داخلی یا بینالمللی از جنبههای گوناگونی میتواند مورد بحث و مطالعه قرار گیرد. این مقاله برآن است که ضمن اشاره مختصری به ریشه بحران چچن، رفتار دولت روسیه را از جنبههای حقوقی مطالعه کند و از رهگذر آن، به این نتیجه برسد که در شرایط فعلی دولتها دربرخورد با بحرانهای داخلی با چه محدودیتها و تهدیدهایی (از نظر حقوقی) روبهرو هستند و عملکرد آنان چگونه ممکن است با واکنش جامعه بینالمللی مواجه شود.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087929-3020131229نقش سازمان امنیت و همکاری اروپا در آسیای مرکزی202983FAویکتورایوگبالیJournal Article20131229بعداز فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد، منطقه آسیای مرکزی و قفقاز مورد توجه آمریکا و اتحادیه اروپا قرارگرفت. آنها سعی دارند کمربند امنیتی خود را تا آسیای مرکزی و قفقاز گسترش دهند و مرزهای موجود بین آسیا و اروپا را برچینند. از آنجا که این کشورها سنخیت چندانی با اروپا ندارند، سازمان امنیت و همکاری اروپا تلاش میکند احترام به حقوِ بشر، پلورالیسم سیاسی و دولت قانونی را در این کشورها نهادینه سازند. لذا آموزش کشورهای تازه پذیرفته شده در سازمان امنیت و همکاری اروپا، دمکراتیزه کردن و ایجاد ثبات در منطقه از جمله استراتژیهای اوراسیایی سازمان امنیت و همکاری اروپاست.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087929-3020131229سیاست خارجی چین در آسیای مرکزی و قفقاز202984FAبهزادشاهندهJournal Article20131229متن حاضر گزارش سخنرانی جناب دکتر بهزاد شاهنده در همایش "تحولات آسیای مرکزی و قفقاز و آثار آن بر امنیت ملی ایران" است. متن سخنرانی پس از ویرایش و اصلاحات و تکمیل آن توسط آقای دکتربهزاد شاهنده به شکل حاضر برای چاپ آماده شدهاست. سخنران محترم در این مقاله به نگرانیهای چین در منطقه جداییطلب و مسلمان شین جیانگ و گسترش آن از طریق آسیای مرکزی اشاره مینماید، زیرا شین جیانگ دقیقاً منطقهای است که چین و جهان اسلام را با یکدیگر مرتبط میسازد. از لحاظ امنیتی منطقه شین جیانگ به دلیل دارا بودن ذخایر غنی منابع طبیعی جهت تحقق برنامههای مدرنسازی برای چین اهمیت حیاتی دارد. سخنران در ادامه به سیاست خارجی چین در قبال حضور نیروهای فرامنطقهای و نیز روابط این کشور با جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی و قفقاز میپردازد.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087929-3020131229گسترة ژئوپلیتیکی آسیای مرکزی202985FAاولیویهروآJournal Article20131229بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال جمهورهای واقع در آسیای مرکزی، سه گرایش : شکلگیری دوباره اتحاد جماهیر شوروی، گسترش مدل حکومتی ترکیه و پان ترکیسم و تقویت اصولگرایی اسلامی در منطقه به وجود آمد که هیچکدام نتوانستند به برتری کامل دست یابند. به نظر میرسد که نخبگان سیاسی و ملل آسیای مرکزی به امنیت و دستیابی به رفاة و توسعه اقتصادی علاقه بیشتر نشان میدهند سیر تحولات آسیای مرکزی و توجه خاص به اکتشاف، استخراج و انتقال مواد هیدروکربنی نمایانگر همین گرایش میباشد.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087929-3020131229مقدمهای بر معاهده منع جامع آزمایشهای هستهای (CTBT)202986FAنادرساعدJournal Article20131229معاهده منع جامع آزمایشهای هستهای 1996 (CTBT) ، یک معاهده رسمی چند جانبه است که بین اعضای سنتی جامعه بینالمللی (دولتها) با هدف امحای کامل همه آزمایشهای هستهای و در درجه اول آزمایشهای غیر صلحآمیز و نظامی منعقد شده است. این معاهده در پی آن است که از طریق منع آزمایشهای هستهای، منع گسترش این گونه صلاحها را تقویت، و از این رهگذر صلح و امنیت بینالمللی حال و آینده را از خطر سلاحهای مذکور صیانت کند. از آنجا که یکی از مهمترین ویژگیهای این معاهده، شرط لازمالاجرا شدن آن به تودیع اسناد تصویب تعداد معین و مصرحی از کشورهاست و علیرغم گذشت بیش از سه سال از تاریخ انعقاد معاهده این امر نه تنها محقق نشده بلکه اشکالتراشیهای برخی دول مقتدر نظیر ایالات متحده موجودیت آن را زیر سؤال برده است، این مقاله در پی آن است که با تحلیل مختصر برخی مفاد معاهده مذکور مشخص کند که منفعت ناشی از اجرای رژیم حقوقی آن بیشتر متمایل به قدرتهای هستهای است یا قدرتهای غیر هستهای و آیا این معاهده نیز همانند پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) ، تبعیضآمیز است یا خیر.