دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087156020090531تکاپوی امنیت منطقهای از رهگذر معاهدات بینالمللی: تحلیل محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران202813FAنادرساعدJournal Article20131117در محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران، سازمانها و معاهدات بینالمللی متعددی بهمنظور پایهریزی و مدیریت امنیت جمعی شکل گرفته است که هر یک، بر پایه اصول و اهداف راهبردی خاصی استوارند. در این میان، کشورمان که همواره نسبت به تحولات محیط منطقهای و تأثیرات امنیتی آن رویکرد مداقه و پایش منظم داشته و حتی خود پیشنهاد دهنده الگویی بومی برای امنیت منطقهای و حتی جهانی بوده، اما این اقدامات بهتعییندقیق وضعیت کشورمان درقبالساختارهای حقوقی وسازمانیامنیت منطقهایمنتهی نشدهاست. در این تحلیل، وضعیت معاهدات و سازمانهای امنیت منطقهای در محیط پیرامون کشورمان بررسی و ارزیابی میشود.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087156020140819مجله سیاست دفاعی شماره 60202814FAمجلهسیاست دفاعی 60Journal Article2014081960دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087156020090531بررسی تبعات اقتصادی و امنیتی رشد نظامیگرایی در خاورمیانه202815FAعنایتاللهیزدانیسید قاسممنفردJournal Article20131117بیتردید «امنیت ملی» جزو مهمترین موضوعات هر واحد سیاسی به شمار آمده و توجه به آن جزء الزامات اولیه هر جامعه محسوب میگردد. اما این امر هرگز بدان معنا نیست که تمام منابع و سرمایههای یک کشور میبایستی در بخشهای دفاعی و تأمین امنیت هزینه گردند. چرا که سرمایهگذاری بیش از حد در این حوزه، از یکسو منجر به اتلاف منابع ملی و از سوی دیگر منجر به عدم پرداختن به سایر ارکان اقتصادی ـ اجتماعی جامعه و پیشبرد برنامههای بلندمدت توسعه در ابعاد مختلف آن خواهد شد. بیشک واحد سیاسی نظیر دولتهای خاورمیانه که بخش عمدهای از درآمدهای ملی خود را از طریق فروش منابع طبیعی تأمین میکنند، میبایستی بیشتر نسبت به زمینههای تخصیص منابع و همینطور جهتدهی سرمایهگذاریها دقت نمایند. چرا که اساساً افزایش میزان هزینههای نظامی لزوماً نمیتواند منجر به ارتقا سطح امنیت در یک منطقه گردد. در حال حاضر، گرایش روزافزون کشورهای منطقه به سمت نظامیگرایی سببساز ایجاد یک مسابقه تسلیحاتی گسترده در سطح خاورمیانه گردیده، که این مسأله نه تنها تأمینکننده امنیت کشورهای منطقه نمیباشد، بلکه خود منجر به افزایش تنشها و اتلاف منابع شده و خاورمیانه را به یکی از بحرانخیزترین و نظامیترین مناطق جهان تبدیل کرده است.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087156020090531رویکرد همگرایی قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای با کشورهای آسیای مرکزی (مطالعه موردی همگرایی امنیتی ـ فرهنگی ایران و تاجیکستان)202816FAمهرشادشبابیJournal Article20131117با پایان یافتن جنگ سرد و فروپاشی اتحاد شوروی دگرگونیهای مهمی در ساختار نظام بینالملل بهوجود آمد که از مهمترین آنها تغییر نظام دو قطبی و تلاش آمریکا برای ایجاد نظام تکقطبی بود. در موقعیت جدید، همگرایی منطقهای بهعنوان یکی از بهترین راهکارها برای مقابله با استقرار نظام تکقطبی مورد توجه قرار گرفت. در این میان منطقهی آسیای میانه از مهمترین مناطقی بود که مورد توجه کشورها بهویژه قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای قرار گرفت. کشف ذخایر عظیم نفت و گاز در دریای خزر نیز بر اهمیت این منطقه افزود. رقابت قدرتهای بزرگ از جمله آمریکا، چین و روسیه و قدرتهای منطقهای تأثیرگذار مانند ج.ا.ا و ترکیه این منطقه را به میدان بزرگ رقابتهای اقتصادی ـ امنیتی و فرهنگی با رویکرد همگرایی با کشورهای منطقه تبدیل نموده است. در این مقاله، ضمن پرداختن به تلاشهای صورت پذیرفته در این راستا، همگرایی امنیتی ـ فرهنگی ج.ا.ا و تاجیکستان مورد بررسی قرار گرفته است.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087156020090531دولت ـ ملتسازی در عراق جدید و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران202817FAعلیاکبراسدیJournal Article20131117کشور عراق طی دهههای گذشته اصلیترین تهدید علیه امنیت ایران بوده است. روند جدید دولت ـ ملتسازی پس از اشغال این کشور دارای ابعاد و مؤلفههای عمدهای است که از منظر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارای اهمیت بسیاری است. برخی ابعاد اصلی این روند که در نوشتار حاضر به آن پرداخته شده است شامل تغییر ساختار و موازنه قدرت داخلی، فدرالیسم و دولت غیرمتمرکز، تعارضات اجتماعی و منازعات قومی ـ فرقهای و مداخله و نقشآفرینی بازیگران خارجی میباشد. بهزعم نگارنده این موارد باعث شکلگیری دولتی ضعیف در محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران شده است. در این نوشتار ابتدا به بررسی نظری محیط امنیتی ایران پرداخته و در ادامه ضمن تشریح ابعاد و مؤلفههای دولت ـ ملتسازی جدید در عراق به تأثیرات این مؤلفهها بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران اشاره شده است.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087156020090531قدرت نرم و سخت: تضاد «پیروزی در جنگ باورها» در قرن بیست و یکم202818FAیاسرمیریJournal Article20131117این پژوهش دوهدف را دنبال میکند.نخستاینکهپویاییهای متغیر مرتبط باجهانی شدن وفناوری اطلاعات چهگونهکاربردقدرت درمحیط بینالملل را پیچیده میکنند.دوم،اثبات این موضوع که ارائه مؤثرترین راهکار در این محیط راهبردی بر اساس شالودهای سهبعدی است که در آن تلفیق همزمان قدرت نرم وسخت درشکلدهی راهبرد مجاز است. راهبرد کنونی آمریکاکه بر دستیابی به اهداف راهبردی با استفاده از زور استوار است،مباحث فراوانیرا درداخل وخارج درباره استفاده از منابع قدرت سخت (نظامی واقتصادی)نسبت به منابع قدرت نرم(جذابیت فرهنگ،ارزشهاوسیاست خارجی)برانگیخته است.این مباحث در میان مجامع دانشگاهی ومقامات ارشد سیاستگذاری، دیدگاهها وچالشهای ایدئولوژیکی متفاوتی را درباره نحوه شکلدهی راهبرد سیاست خارجی آمریکا نشان میدهد.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087156020090531ارزیابی ابعاد گوناگون دکترینهای امنیتی ـ دفاعی روسیه202819FAعبدالرسولدیوسالارJournal Article20131117پس از فروپاشی شوروی سابق، روسها در زمره اولین قدمها، نگارش یک راهبرد همهجانبه و فراگیر را در دستور کار قرار دادند تا به کمک آن تکلیف کلیه عناصر ساختار قدرت کشور از جمله عناصر نظامی، سیاسی، اقتصادی، قانونگذاری، اطلاعاتی و غیره مشخص شود. در 17 دسامبر 1997، اولین سند «دکترین امنیت ملی» روسیه با امضای رئیسجمهور وقت، بوریسیلتسین، تصویب شد. از درون این سند اصلی چندین سند راهبردی و دکترین کوچک و بزرگ که تعیینکننده وظایف، اهداف و ساختار سازمانهای مختلف است به دست آمد که سند «مفهوم سیاست خارجی» و «دکترین نظامی» روسیه دو نمونه از مهمترین آنهاست.