دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087197520110720بازشناسی حقوق امنیت ملی (بنیانی نو و ناشناخته برای معماری امنیت ملی)202749FAسید کمالالدین محمدرفیعیبازنشستهJournal Article20131105حقوق امنیت ملی شاخهای از علم حقوق است که اخیراً در محافل علمی و مراکز سیاسی خارج از کشور مورد توجه فراوان قرار گرفته است. گرچه پارههایی از موضوعات آن در گذشته نیز در رشتههای مختلف حقوقی یا امنیتی و با ملاحظاتی دیگر بررسی و مطالعه میشد، اما رویکرد بررسی آنها بر اساس ملاحظات امنیتی، نگاهی نو محسوب میشود که میتواند سیاستگذاران حوزهی امنیت و دفاع را در درک و تبیین، و سپس در معماری امنیت ملی یاری رساند. مقالهی پیش رو، ضمن بررسی تاریخی و مفهومی این رشتهی نوپا، کوشیده است تا با اتکا به روشهای پژوهش حقوقی اجزا و عناصر آن را بررسی و تحلیل کند و نشان دهد که این رویکرد جدید چگونه میتواند در ساماندهی امنیت ملی در حوزههای مختلف، چارچوبهای استوار، عمیق و گسترده پدید آورد.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087197520140818مجله سیاست دفاعی شماره 75202750FAمجلهسیاست دفاعی 75Journal Article2014081875دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087197520131106نظم و امنیت عمومی در پرتو استلزامات حقوق شهروندی202751FAحسینشریفی طرازکوهیJournal Article20131106جوامع بشری به منظور ادامهی حیات خود سازوکاری را فراهم آوردهاند که دولت نامیده میشود؛ و دولت نیز برای استقرار امنیت و آسایش عمومی به تدریج و در طول حیات خود مجموعهای از نهادها و ساختارها را بهوجود آورده است تا ضمن تضمین حیات خود، بنیانی برای تأمین امنیت عمومی و رفاه و آسایش شهروندان باشد. تجربهی گرانسنگ و پرهزینهی بشری نشان داده است که هم تداوم بقای دولت، و هم امنیت و آسایش شهروندان امروزه در گرو مفاهیم، اصول، و ارزشهای مشترکی است که بتواند هم بر حقوق و آزادیهای پذیرفته شده تکیه کند، و هم مسئولیتپذیری شهروندان را برانگیزد. مقالهی حاضر میکوشد تا با رویکرد جامعهشناسی و فلسفه حقوق، الزامات تأمین امنیت در دنیای جدید را واکاوی کند و نشان دهد که دولت و اتباع، دیگر دو سوی رابطهی امنیتی به شمار نمیروند، بلکه بازیگران عرصهی مشترکی هستند که در تأمین نظم و امنیت، مسئولیتهایی متفاوت اما مشترک و واحد دارند.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087197520090516تجربیات جمهوری اسلامی ایران در زمینهی دیپلماسی کنترل تسلیحات بیولوژیک202752FAسید احمدمیرزاییدانشگاه صنعتی مالک اشترJournal Article20131106کنوانسیون منع توسعه، تولید و انباشت سلاحهای بیولوژیک و توکسینی و انهدام آنها که به طور خلاصه از آن به عنوان کنوانسیون بیولوژیک یاد میشود، فاقد سیستم نظارتی است. جهت تدوین چنین نظامی دولتهای عضو کنوانسیون طی 7 سال (بین سالهای 1373 تا 1380) مذاکرات گستردهای در ژنو به عمل آوردند که به نام مذاکرات گروه موقت یا Ad Hoc Group معروف است. نمایندگان جمهوری اسلامی ایران با در دست داشتن دستورالعمل مشخص از اعضای کلیدی در این مذاکرات بودند و به تدریج در رابطه با مذاکرات بینالمللی خلع سلاح بیولوژیک که از آن به عنوان دیپلماسی کنترل تسلیحات بیولوژیک یاد میشود تجربیاتی به دست آوردند. تدوین این تجربیات ضمن این که نشاندهندهی تلاشهای کشور در این زمینه است، برای سایر کسانی که در زمینهی دیپلماسی خلع سلاح فعالیت میکنند مفید و قابل استفاده خواهد بود.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087197520090516ابعاد بینالمللی حقوق امنیت ملی202753FAعلیقنبرزادهتهرانJournal Article20131106روابط بیرونی دولتها از گذشتههای دور همواره آمیخته با تهدید یا منازعه مسلحانه بوده است. وقوع جنگهای بزرگ و کوچک یکی از ویژگیهای پایدار روابط بینالملل به شمار میرفت و در مقیاس تاریخ، تکوین سازوکارهای مدیریت نسبتاً مؤثر منازعات بین دولتها تنها به به بخش انتهایی آن (یعنی زمان کنونی) تعلق دارد. جامعهی دولتها پس از تجربیات خونبار و خسارت آفرین جنگهای مکرر و مداوم بهویژه درپی جنگهای بینالملل اول و دوم بود که تصمیم گرفت سازوکارهای متعددی را در قالب اصول و مقررات حقوقی برای کنترل رفتار خصمانه و یا کاهش منازعه میان اعضا، به وجود آورد. مقالهی پیش رو، تلاشی است در جهت مطالعه و بررسی آن دسته از قواعد حقوق بینالملل که امنیت ملی کشورها را به میزان زیادی تحت تأثیر قرار میدهد. در واقع، تنظیم و تنسیق روابط امنیتی میان دولتها، از رهگذر این دسته از قواعد و سازوکارهاست که صورت تحقق مییابد. بنابراین، مطالعه آنها برای درک و ساماندهی امنیت ملی، ضرورتی گریزناپذیر دارد.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087197520090516بررسی گـروه استـرالیا و تأثیرات آن بر صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران202754FAابوالفضلقنبریJournal Article20131106محیط بینالملل در سایهی رشد و نمو فناوریهای دو منظوره و نوین، دچار تحولات عمیق و پیچیدهای شده است. در این محیط، گروه استرالیا در زمینهی کنترل نقل و انتقال مواد، تجهیزات و فناوریهای دو منظوره و نوین در حوزههای شیمیایی و بیولوژیکی فعالیت مینماید. گروه استرالیا، ماهیتی غیر رسمی، غیر معاهدهای، نامشروع، داوطلبانه، بسته، سیاسی، غیر شفاف، غیر جهانشمول و تبعیضآمیز داشته و مصداق بارز و عینی نقض معاهدات ذیربط است. آن چه مسلم است محدودیتهای اعمالی از سوی این گروه علیه کشورهای مد نظرشان مانند ایران، علیرغم تحمیل هزینههای بسیار سنگین بر اقتصاد، توسعهی ملی و صنایع دفاعی آن، در نیل به اهداف خود از موفقیت بسیار کمی برخوردار بوده و نتوانسته رفتار آنها را تغییر دهد. در این نوشتار، گروه استرالیا در پرتو موازین حقوق بینالمللی مورد ارزیابی و تحلیل قرار میگیرد و پیامدهای آن بر صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران نیز تشریح میگردد.دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087197520090516تهدیدهای فناورانهی رژیم راستیآزمایی معاهدهی منع جامع آزمایش هستهای برای جمهوری اسلامی ایران202755FAمحمدسبزیانJournal Article20131106یکی از چالشهای اساسی رژیم راستیآزمایی معاهدات کنترل تسلیحات کشتار جمعی، نقایص و معایب فنی موجود در سامانههای پایش آن معاهدات است. شناخت تهدیدها و فرصتهای فناورانهی معاهدهی سیتیبیتی[1]، مستلزم تشخیص توانمندی (نقاط قوت) و چالشهای عملکردی (نقاط ضعف) رژیم راستیآزمایی آن معاهده است. چالشهای فناورانهی معاهدهی منع جامع آزمایش هستهای، دارای اهمیت فراوانی از دیدگاه سیاسی و امنیتی است. این چالشها که عمدتاً در بررسیهای علمی و فنی ظاهر میگردد، توان راستیآزمایی معاهده را به چالش میکشد. این مقاله به بررسی بخشی از چالشهایی که از دیدگاه فناورانه با اهمیت بوده، پرداخته است. علاوه براین در یک مطالعهی موردی به میزان نقشآفرینی و چالشهای پیش روی رژیم راستیآزمایی معاهده در صحنهی عمل میپردازد. مطالعهی این چالشها مبنای خوبی برای تصمیمگیری در مورد میزان تأثیر رژیم راستیآزمایی معاهده است؛ زیرا در صورت وجود ضعف و چالش در این رژیم، تعهدات نابرابر و ناهمگون باعث ایجاد تهدیدهای امنیتی و سیاسی خواهد شد. [1]- Comprehensive Nuclear Test Ban Treaty (CTBT).دانشگاه جامع امام حسین علیه السلامسیاست دفاعی1025-5087197520131106بررسی و تحلیل راههای تقویت کنوانسیون بیولوژیک202756FAعلیولیزادهJournal Article20131106در دو قرن اخیر موضوع تهدید سلاحهای بیولوژیک اهمیت فراوانی پیدا کرده است. کنوانسیون 1972 سلاحهای بیولوژیک که نتیجهی استمرار و تکمیل مفاد پروتکل 1925 ژنو در مورد منع کاربرد گازهای خفهکننده و سمی و روشهای جنگ بیولوژیک است، نخستین فرایند خلع سلاح بینالمللی نامحدود را عینیت بخشید. وجود نقاط ضعف و مشکلات قابل تأمل این کنوانسیون، جامعهی جهانی را واداشته است تا در چارچوب کنفرانسهای بازنگری، راههای تقویت کنوانسیون را بررسی نماید. فقدان سیستم اجرایی بزرگترین خلأ کنوانسیون بیولوژیک است که با تلاشهای فراوان کشورهای عضو کنوانسیون و متخصصین مجرب در این حوزه، طی سالهای 1994 تا 2001 پروتکل الحاقی تدوین شد، ولی به دلیل کارشکنی آمریکا تصویب نشد. به دنبال شکست پروتکل، راههای جایگزین دیگری برای تقویت کنوانسیون مطرح شد که در کنفرانسهای بازنگری و اجلاسهای سالیانه تنها مورد بحث قرار میگیرند.