امروزه برقراری امنیت در گسترهی قلمرو سرزمینی هر کشور یکی از وظایف اولیهی نظام سیاسی حاکم در آن کشور میباشد. در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران نیز مسألهی تهدیدهای امنیتی و برقراری امنیت در منطقهی جنوب شرق، همواره یکی از دغدغههای اصلی رهبران سیاسی و مدیران امنیتی بوده است. تهدیدهای امنیتی در این منطقه را میتوان بر اساس منشا شکلگیری تهدید در سه سطح جداگانه دستهبندی نمود که شامل تهدیدهای امنیتی با منشا داخلی، تهدیدهای امنیتی با منشا مسائل مرزی و تهدیدهای امنیتی با منشا خارجی (فرامنطقهای) میباشد. در مجموع کنش و واکنشهای این سه سطح، امنیت منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. در این میان بیشترین تأثیرگذاری بر امنیت منطقه به ترتیب ناشی از تهدیدها با منشا مرزی، تهدیدها با منشا داخلی و تهدیدهای با منشا خارجی میباشد. این تهدیدها بر اساس مؤلفهها (به ترتیب میزان تأثیرگذاری) مؤلفههای اجتماعی ـ فرهنگی، نظامی ـ امنیتی، اقتصادی، جغرافیایی ـ طبیعی و در نهایت مؤلفههای سیاسی را شامل شدهاند. از این رو، بیشترین تمرکز جهت دفع تهدیدات به منظور برقراری امنیت به ترتیب باید معطوف به تهدیدات ناشی از مسائل مرز، مسائل داخلی و مسائل خارجی گردد. همچنین میتوان گفت راهکار اساسی در این منطقه، راهکارهای اجتماعی ـ فرهنگی است. روش تحقیق در این مقاله پیمایشی و روش علٍی (مقایسهای) میباشد. شیوهی گردآوری اطلاعات در این کار پژوهشی میدانی و از ابزار گردآوری پرسشنامه استفاده گردیده و در نهایت تجزیه و تحیل اطلاعات آماری در محیط نرمافزار SPSS [1] انجام پذیرفته است.
)