روابط مسکو ـ تل‌آویو و منافع جمهوری اسلامی ایران در سوریه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران

2 استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازنداران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه مازندران

چکیده

روسیه و رژیم صهیونیستی در حوزه‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی، پیوندهای عمیق تاریخی دارند. نقش مهم روسیه در تحولات بین­المللی به‌ویژه بحران سوریه، رژیم صهیونیستی را به گسترش روابط با روسیه واداشته است. فارغ از عوامل و انگیزه­های شکل‌دهنده نزدیکی روسیه و رژیم صهیونیستی، سطح مناسبات دیپلماتیک فعلی بین آنها بیانگر وجود روابط شبه­راهبردی بین مسکو  ـ تل­آویو است. ازسوی‌دیگر، جمهوری ­اسلامی ­ایران به‌عنوان یکی از شرکای مهم سیاسی، نظامی و اقتصادی روسیه در منطقه مطرح است و سیاست روسیه در غرب آسیا و مداخله نظامی در بحران سوریه، همکاری دو کشور را افزایش داده است. با درنظرگرفتن ملاحظات فوق، این سؤال مطرح می­شود که راهبردی‌شدن روابط مسکو و تل­آویو چه تأثیری بر منافع و پیشبرد اهداف جمهوری اسلامی ایران در سوریه داشته است؟ فرضیه­ای که در پاسخ به این سؤال در پژوهش حاضر مورد آزمون قرار گرفته این است که مناسبات گسترده و راهبردی مسکو و تل­آویو و جایگاه مهم رژیم صهیونیستی در سیاست­های منطقه­ای و بین­المللی روسیه باعث شده است تا روسیه موانعی در راه پیشبرد اهداف سیاسی، نظامی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در سوریه ایجاد کند. روش تحقیق در این مقاله تبیینی است و روش گرد­آوری داده­ها، کتابخانه­ای ـ  اینترنتی است و به‌منظور تحلیل علمی و نظری مسئله پژوهش از نظریه موازنه قوا در چارچوب مکتب نوواقع­گرایی بهره­ گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Moscow-Tel Aviv Relations and the Interests of the Islamic Republic of Iran in Syria

نویسندگان [English]

  • Ahmad Rashidi 1
  • reza ekhtiari 2
  • Javad Shafaghatnia 3
1 University of Mazandaran
2 university of Mazandaran
3 university of Mazandaran
چکیده [English]

Russia and Israel enjoy deep historical ties in political, military, economic and cultural fields. Russia plays a key role in international developments, especially in the Syrian crisis that has led Israel to expand relations with Russia.  Regardless of the factors and incentives that shape Russia and Israel's convergence, the level of ongoing diplomatic relations between them indicates the existence of a semi-strategic relationship between Moscow and Tel Aviv. On the other hand, the Islamic Republic of Iran constitutes one of Russia's most important political, military and economic partners in the region, and Russia's policy in the Middle East and military intervention in the Syrian crisis have increased cooperation between the two countries. On the basis of the considerations above, the question arises as to how the strategic relations between Moscow and Tel Aviv have contributed to IRI's interests in Syria as well as to the advancement of its objectives, as the relations between Moscow and Tel Aviv become strategic. The hypothesis tested in this paper as a response to this question is that the broad strategic relations between Moscow and Tel Aviv and Israel's important position in Russia's regional and international policies has caused Russia to create obstacles to the advancement of the Islamic Republic's political, military and economic goals in Syria. The research method in this article is explanatory, the data collection method is library-internet based. Finally, the theory of equilibrium theory has been used within the framework of Neorealism in order to conduct a theoretical and scientific analysis of the problem of research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Russia
  • Islamic Republic of Iran
  • the Syrian Crisis
  • the Zionist regime
  • the balance of power
احمدی، وحید (1396)، روابط روسیه و اسرائیل و جایگاه مقاومت در معادلات روس، مطالعات راهبردی، ش 61: 81 ـ 88.
اطهری، اسدالله (1390)، روسیه و خاورمیانه جدید، راهبردها و چالش‌ها، فصلنامه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دوره 4، ش 17: 34 ـ 64.
برچیل، اسکات و دیگران (1391)، نظریه­های روابط بین‌الملل، ترجمه حمیرا مشیرزاده و روح­الله طالبی، تهران: نشر میزان.
پیرزاد، پرویز (1394)، چرا کمونیسم به پیکار صهیونیسم بر نخاست، ماهنامه عصر اندیشه، سال دوم،      ش 9.
چگینی‌زاده، غلامعلی (1392)، موازنه قوا و روابط راهبردی چین با ایالات­متحده امریکا، فصلنامه روابط خارجی، سال پنجم، ش 4: 227 ـ 263.
دیلمی ­معزی، امین (1389)، سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه در دهه اول قرن 21، فصلنامه ایراس، سال پنجم، ش 6: 81 ـ 102.
رومی، فرشاد (1396)، چشم‌اندازی بر راهبردی‌شدن روابط روسیه و رژیم صهیونیستی در دوره پوتین، مجله سیاست دفاعی، سال 25، ش 100: 39 ـ 73.
سهرابی، محمد (1393)، سیاست روسیه قبل و بعد از بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه، فصلنامه راهبرد، سال 23، ش 71: 101 ـ 121.
سیمبر، رضا و قائمیان، روح‌الله (1393)، مؤلفه­های اساسی محیط امنیتی ایران و روسیه، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال 3، ش 9: 143 ـ 178.
سیمبر، رضا و صالحیان، تاج‌الدین (1396)، تحولات نظام بین­الملل پس از جنگ سرد و تنوع جدید موازنه قوا، فصلنامه سیاست و روابط بین‌الملل، سال اول، ش اول: 33 ـ 51.
شیخ‌الاسلامی، محمدحسن و بیکی، میثم (1392)، واکاوی نقش‌آفرینی و سیاست­های فدراسیون روسیه درقبال بحران سوریه، فصلنامه آفاق امنیت، سال 6، ش 20: 137 ـ 166.
عزیزی، حمیدرضا و نجفی، مصطفی (1397)، آینده شراکت ایران و روسیه در بحران سوریه، فصلنامه رهیافت­های سیاسی و بین­المللی، سال 9، ش 2: 67 ـ 97.
کولایی، الهه (1381)، توسعه روابط فدراسیون روسیه و اسرائیل، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 57: 11 ـ 56.
کیانی، داود و خان‌محمدی، زهره (1396)، سیاست خاورمیانه­ای روسیه از 2015 ـ 2011 (باتأکیدبر کشورهای عربی)، مطالعات اوراسیای مرکزی، ش 2: 341 ـ  358 .
فریدمن، رابرت (1375)، روابط روسیه و اسرائیل پس از فروپاشی اتحاد ­جماهیر ­شوروی، ترجمه لیلا سازگار، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، ش  105 و 106: 64 ـ 72.
گریفیتس، مارتین (1391)، نظریه‌های روابط بین‌الملل، ترجمه علی‌رضا طیب، تهران: نشر نی.
مارژستکی، سرگئی (1398)، خطرات و منافع ورود ایران به دریای مدیترانه، ترجمه کامران هوشیار، مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا                                                                    www.iras.ir.
مبید، سامی (1398)، پایگاه ایران در 300 کیلومتری سواحل فلسطین اشغالی، ترجمه طلا یتیمی، دیپلماسی ایرانی                                                                                                                      irdipiomacy.ir.
متقی، ابراهیم (1392)، تحول رهیافت موازنه قدرت در نظم‌های منطقه­ای: هویت‌گرایی در برابر ساختارگرایی، فصلنامه راهبرد، سال بیست‌ودوم، ش 67 ، تابستان:  192 ـ  165.
مشیرزاده، حمیرا (1394)، تحول در نظریه­های بین­الملل، تهران: سمت.
مصلی‌نژاد، عباس(1390)، تحلیل سیاست موازنه قدرت ایران در رهیافت رئالیستی و نئورئالیستی، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره نخست، ش 1: 158 ـ 131.
والتز، کنث (1382)، واقع ‌گرایی ساختاری پس از جنگ سرد، ترجمه علی‌رضا طیب، تهران: ابرار معاصر.
خبرگزاری اسپوتیک (2019)، به مناسبت ملاقات رهبران روسیه و اسرائیل، مواضع دو کشور درخصوص موضوع سوریه مورد بررسی قرار گرفت، قابل دسترسی در:
www.irsputnik news.com/world/2.19.227449.762
خبرگزاری تابناک (17/12/1397)، «درگیری میان نیروهای تحت حمایت ایران و روسیه در سوریه» قابل دسترسی در:                                               https://www.tabnak.ir/fa/news/883947
عربی
ابوعامر، عدنان (2018)، العلاقات الروسیة الإسرائیلیة.، المصالح المشترکة و التحالف الاستراتیجی، قابل دسترسی در:                                                           http://adanaabuamer.com/post/11
احمدحمام، می­یاسر (2017)، العلاقات الروسیة الإسرئیلیة فى عهد بوتین فى الفترة من 2000 ـ 2016، قابل دسترسی در:                                                      https://democraticac.de/?p=48190
رمان، سمیر (2017). العلاقات الروسیة ـ الإسرائیلیة، مرکز حرمون للدرسات المعاصرة، قابل دسترسی در:
Anton, Lavrov (2018). “Russian Syria: a military analysis”,Institute for security studies European union, No.146, p.47-56.
Florence, Gaub and Nica popescu (2018). “The soviet union in the middle east ;an overview”,Institute for security studies European union, No.146, p.13-20.
Gil, murciana (2017). “Israel vis-a-vis iran in Syria:The perils of Active containment”,German Institue for international and security Affairs.
Griffiths,Martin (1992). “Realism,Idealism and international politics”, newyork and London,routledge.
Isabella, Ginor, Gideon remez (2017). “soviet-Israeli war 1967-1973”,Oxford university press.
Lidia, Averbukh and Margaret Klein (2018). “ Russia-Israel relationship transformed by Syria conflict,stiftung wissenschaft and politik”,No.37, pp. 1-8.
Markn. Katz (2018). “Russia and Israel:an improbable friendship issue”,European union institute for security studies. No.146, pp. 103-108.
Nikolay, Kazhanov (2017). “Russion foreign policy in the middle east:new challenge for western interests?”,DGAP, pp. 101-125.
Nikolay, Kazhanov (2018). “Russion policy across the middle east motivations and methods”,The royal institute of international affairs, pp.1-34.
Pierre, Kazoux (2008). “The key under standing the Israel-Russia relationship”, research division-Nato defense college, No.42, pp. 1-8.
Rudyard, Kazan (2004). “Tha Israeli-soviet/Russian relation”,Defense magazine, No.48, pp.195-220.
Sinan, Hatahet (2019). “Russia and Iran:economic influence in Syria”,The Royal Institute of international affairs, pp. 1-20.
T.P.Moshkova (2018). “Russion-Israeli relation:The role of the Russion-speaking community of the state of Israel”, Vestnik RUDN. International Relations, Vol. 18, No.18, pp. 387-399.
Waltz, Kennetnn (1979). “Theory of international politics”, Addison-Wesley
World food Moscow (2018). “case study Israeli produce Russia” www.world-food.ra
Wieclawski, j.(2011).“contemporary realism and the foreign policy of the russian federation”, International journal of business and social science, Vol. 2, No.1, pp. 170-179.
روسی
А.Д. Эпштейна и Р.Р. Сулейманов. (2008).“Историа и исторграфиа российо-израильских отношений”Екатеринбург издательство уральского университета
РИАНовости, (2019). Межгосударственные отношения России и Израиля, 27 февраля- www.ria.ru/20190227/1551369085.html
Тасс,(2016). Российско-израильские отношения. Досье - Биографии и справки www.tass.ru/info/4911115.html
Юрий Бармин,(2018).“Россия и Израиль: ближневосточное измерение отношений”, Российский совет по международным делам , No.42, pp.1-4.