چالش‌های دفاعی ـ امنیتی توسعه دریا‌محور در سواحل مکران ازمنظر جغرافیای سیاسی مطالعه موردی: مقیاس: محلّی و ملّی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار، گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار، گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، پردیس بین‌المللی کیش، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

امروزه توسعه‌یافته‌ترین شهرها در حاشیه سواحل دریاها و اقیانوس‌ها شکل گرفته‌اند و بین موجودیت و بقای این شهرها و توسعه دریا‌محور یک ارتباط متقابل وجود دارد و امروزه رویکردی ژئواکونومیکی بر سواحل استوار است. لذا سواحل جنوب ‌شرقی ایران (سواحل مکران) کشور را به سازه اقیانوسی پیوند داده و موجب ارتقای وزن ژئوپولیتیکی و کارکردهای ژئواکونومیکی آن می‌گردد. در پژوهش حاضر، سؤال اصلی عبارت است از اینکه چالش‌های دفاعی و امنیتی توسعه دریا‌محور در سواحل مکران ازمنظر جغرافیای سیاسی در مقیاس محلّی و ملّی کدامند؟ درهمین‌راستا، روش پژوهش در این تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی (استفاده از پرسشنامه بر اساس طیف لیکرت) است. تجزیه‌وتحلیل حاصل از این پژوهش با استفاده از نرم‌افزار آماری spss-23 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شده‌است. داده‌های این مقاله بیانگر بخشی از چالش‌های (چالش‌های دفاعی-امنیتی  در دو مقیاس محلّی و ملّی) برگرفته از رساله دکتری با موضوع چالش‌های توسعه دریا‌محور در سواحل مکران ازمنظر جغرافیای سیاسی است. نتایج، حاکی از این است که چالش‌های دفاعی ـ امنیتی در مقیاس ملّی از وزن و میانگین بالاتری نسبت به چالش‌های دفاعی ـ امنیتی در مقیاس محلّی برخوردار است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Defense-Security Challenges of Sea-Oriented Development in the Makran Coasts from the Perspective of Political Geography Case Study: Scale: Local and National

نویسندگان [English]

  • Seyyed Abbas Ahmadi 1
  • Bahador Zarei 2
  • Aliraza Barati 3
1 Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Political Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Political Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
3 PhD Student in Political Geography, Kish International Campus, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Today, the most developed cities have formed in the margins of coasts of seas and oceans. There is a reciprocal relationship between the existence and survival of cities and sea-oriented development. Today, a geoeconomic approach governs coastlines.  Therefore, the Eastern coasts of Iran (Makran coasts) have connected the country to the ocean structure, causing an increase of geopolitical weight and geoeconomic functions. In the present research, the main question is: What are the defense and security challenges of sea-oriented development in the Makran coasts from the perspective of political geography at local and national scales? The method used in this research is descriptive of survey type ( using questionnaire on the basis of Likert scale). The analysis in this research has been carried out by using the statistical software SPSS 23 at two levels: namely Descriptive and Inferential. The data in this article represent part of the challenges (security and defense challenges at two scales: namely national and local) adopted from the doctoral dissertation with the topic of "the challenges of sea-oriented developments in Makran coasts from the perspective of political geography". Results indicate that the security-defense challenges at national scale enjoy a higher weight and average than the security-defense challenges at local scale.

کلیدواژه‌ها [English]

  • security-defense challenges
  • sea-oriented development
  • Makran coasts
  • political geography
  1.  

    1. احمدی‌پور، زهرا؛ علوی، سیدعلی و هیودی، محمدرضا (1390)، تبیین عوامل ناامنی در جنوب شرق ایران عوامل ناامنی، فصلنامه مطالعات امنیّت اجتماعی، س دوم، ش 27.##
    2. احمدی، عباس و پارسایی، اسماعیل (1385)، جایگاه ایران در نظریه‌های ژئوپولیتیک، مجموعه مقالات دومین کنگره انجمن ژئوپلتیک ایران، تهران.##
    3. ازکیا، مصطفی (1378)، جامعه‌شناسی توسعه، تهران، انتشارات کیهان.##
    4. بایبوردی، اسماعیل (1388)، توسعه سیاسی و امنیت ملی (مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران)، تهران: فرادید.##
    5. حافظ‌نیا، محمدرضا (1381)، جغرافیای سیاسی ایران، تهران، انتشارات سمت.##
    6. حافظ‌نیا، محمدرضا (1382)، جزوه درسی دوره کارشناسی ارشد درس نظریه‌ها و مفاهیم ژئوپلیتیک، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.##
    7. رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا (1382)، دهیاری‌ها ومدیریت توسعه پایدار، تهران، نشریه دهیاری‌ها، س اول، ش 2.##
    8. زرقانی، سید‌هادی (1386)، عوامل ژئوپلیتیکی مؤثر بر نقش و کارکرد مرزها باتأکیدبر مرزهای ایران، فصلنامه ژئوپولیتیک، ش 1.##
    9. ساروخانی، باقر ( 1382)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، نشر دیدار.##
    10. سرایی، حسن (1393)، مقدمه‌ای بر نمونه‌گیری در تحقیق، تهران، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).##
    11. شکوهی، حسین (1382)، ندیشه‌های نو در فلسفه جغرافیا، تهران، انتشارات مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی.##
    12. صفوی، سیدیحیی؛ نامی، محمدحسن و جلالی‌نسب، عبداله (1395)، جغرافیای امنیتی مرز ایران و افغانستان و تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی، س چهاردهم، ش 53.##
    13. عزتی، عزت‌ الله . ( 1387)، ژئواستراتژی در قرن بیست‌ویکم، تهران ، انتشارات سمت.##
    14. عزتی، عزت‌ الله (1363)، جغرافیای نظامی ایران، تهران، انتشارات امیرکبیر.##
    15. عندلیب، علی‌رضا (1380)، «نظریه پایه و اصول آمایش مناطق مرزی» تهران، انتشارات دانشکده فرماندهی ستاد سپاه.##
    16. فرجی‌راد، عبدالرضا؛ جهان‌تیغ، رضا؛ سیاری، حبیب‌ا... و سرور، رحیم (1395)، بررسی ظرفیت‌های ژئوپولیتیکی سواحل مکران و نقش آن در امنیت پایدار منطقة جنوب شرق، فصلنامه راهبرد دفاعی، س چهاردهم، ش 55.##
    17. قاسمی، محمدعلی (1387)، نسبت امنیت انسانی و توسعه پایدار، تهران، مطالعات راهبردی، س یازدهم، ش3، پاییز.##
    18. قدرت دریایی در گرونگاهی نو (1386)، مجله‌ بندر و دریا «مطالعات» شه‌6.##
    19. کریمی‌پور، یداله (1379)، ایران و همسایگان (منابع تنش و تهدید)، تهران، جهاد دانشگاهی دانشگاه تربیت معلّم.##
    20. کریمی‌پور، یداله؛ محمدی، حمیدرضا؛ عزیززاده طسوج، محسن و سلیم‌نژاد، ندیمه (1395)، تفاوت‌های راهبردی سواحل ایران، تهران، فصلنامه ژئوپولیتیک، س دوازدهم، ش##
    21. لسترنج، ؟؟؟ (1367)، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، تهران، ترجمه، محمود عرفان، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.##
    22. لورو، پاسکال و توال، فرانسوا (1381)، کلیدهای ژئوپلیتی، تهران، ترجمه، حسن صدوق ونینی، دانشگاه شهید بهشتی.##
    23. محمدحسینی، مسعود، و علی‌پور، عباس (1391)، سنجش تهدیدهای امنیتی در جنوب شرق ایران (باتأکیدبر امنیّت مرزی)، تهران، فصلنامه سیاست دفاعی، س بیستم، ش 78.##
    24. نامی، محمدحسن و حیدری‌پور، اسفندیار (1391)، الگوی جدید برای محاسبه دقیق مساحت و طول مرزهای جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، س دوم، ش 2.##

    انگلیسی

    1. Pruett, L, and cimino, Joe; and Palmer, H; (2000). "Management of global maritime limits and boundaries using Geographical information System". Http://www. Seaaoudus.org/EEZ/eezarea.htm.##
    2. Shosedofski, Mishel(2004); War and Golobalization heroin and opium, transland by: Jafar Poya. Tehran, Publication ##of Battle staff secretariat with narcotic[In