حاکمیت اعراب سنتی و فقدان مشارکت شیعیان و کردها در قدرت سیاسی عراق عمدهترین مانع بر سر راه شکلگیری دولت ـ ملت در دهههای گذشته بوده است. تلاش برای ایجاد و ساختار سیاسی جدید در عراق به منظور ایجاد یک دولت سرمشق در عراق باعث کاهش قدرت اعراب سنی در ساختار جدید حکومت در عراق شده است. روند دولت ـ ملتسازی در عراق و چالشها و موانع مربوط به آن به تعارضات و مشکلات داخلی این کشور محدود نمیشود. و همسایگان و کشورهای منطقه و بازیگران بینالمللی نیز در آن دخیل میباشند. کشورهای عربی شکلگیری یک نظام دموکراتیک با حاکمیت اکثریت شیعی را در جهت تضعیف اعراب سنی تلقی میکنند و از قدرتیابی شیعیان و بر هم خوردن توازن قدرت منطقهای نگران هستند. عربستان سعودی نیز از جمله کشورهای منطقه است که دارای نظام سیاسی بستهی پادشاهی و مبتنی بر مشروعیت وهابی و اقتصاد نفتی است در این کشور احزاب حق فعالیت ندارند و برخی از گروهها، نظیر شیعیان و برخی شهروندان مانند زنان از حقوق اجتماعی اولیه محرومند. لذا دولت ـ ملتسازی در عراق و طرح الگوی دموکراتیک به عنوان محیط برون سیستمی عربستان بر ثبات سیاسی این کشور تأثیرگذار میباشد.