واکاوی راهبرد نظامی در نهج‎البلاغه

نویسندگان

1 دانشگاه قرآن و حدیث

2 تهران- چهار راه لشکر- خیابان کاشان- مجتمع شهید نامجو- بلوک 1 غربی- طبقه 3 غربی.

چکیده

راهبرد نظامی، مجموعه‎ای از فنون، هنرها و سیاست‎های هر کشور در به‎کارگیری نیرو‌های مسلح برای دستیابی به اهداف سیاسی و ملی است. فارِق راهبرد نظامی کشورها، اهداف راهبردی آنهاست که با توجه به تفاوت‎های بینشی، ایدئولوژیکی، اخلاقی و .... سیاستمداران، از هم متمایز می‎گردند. مقاله‏ی حاضر که از نظر هدف، بنیادی با ماهیتی کیفی است، کوششی جستارمحور در نهج‎البلاغه به‎منظور یافتن مؤلفه‎های اساسیِ راهبرد نظامی در آن است. اهمیت تحقیق از آن روست که راهبرد نظامی به‎عنوان اصلی اساسی در مدیریت نظامی، جایگاه ویژه‎ای در نهج‎البلاغه دارد. بر این اساس، انجام چنین تحقیقی پیرامون این منبع اسلامی ضروری ارزیابی گردیده، به‎ویژه آن‎که خلأ پژوهشی در این زمینه مشهود است. نتائج تحقیق که به روش نظریه‎ی بنیادی و گردآوری کتابخانه‎ای حاصل گردیده، نشانگر آن است که مؤلفه‎هایی چون تقبیح جنگ و صلح‎گرایی، حق‎طلبی و عدالت‎خواهی، فرهیخته‎پروری و امنیت‎بخشی، وحدت‎مداری و آرمان‎گرایی، استفاده از نیروی دشمن علیه دشمن (راهبرد معکوس) و ... از نهج‎البلاغه به‎دست می‎آید که مؤیّد فرضیه‏ی‎ اصلی پژوهش مبنی بر وجود مؤلفه‏های راهبرد نظامی در نهج‏البلاغه است. راهبردی که رویکرد اصلی آن دفاعی است، لکن قابلیت تابندی و انعطاف لازم در شرایط مختلف رزمی و غیررزمی را دارا بوده و توانایی پاسخگویی به هر تهدید و تجاوز را خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها