چشم‌انداز تجاری‌شدن جهانی منابع‌گاز شیل و اثرات‌راهبردی بر امنیت‌ملی جمهوری اسلامی ‌ایران

نویسندگان

تهران دانشگاه امام حسین (ع)

چکیده

مسأله‏ی به‎کارگیری ذخایر گاز شیل، مبحثی راهبردی در عرضه‎ی انرژی است. وجه راهبردی این مسأله به‎عنوان «تغییردهنده‏ی بازی» برای جمهوری اسلامی ایران این است که کشورهایی که می‏توانند بازارهای بالقوه‏ی گاز طبیعی و LNG ایران باشند (هند و چین)، به مبحث گاز شیل علاقه پیدا کرده‏اند و به‎دنبال آمریکا، سعی در تجاری‏کردن این فناوری‏ دارند.
فرضیه‎ی این پژوهش عبارت است از این‏که تجاری‏شدن گاز شیل در بازارهای سنتی جمهوری اسلامی ایران سبب تهدید امنیت ملی این کشور در بازه زمانی بلندمدت خواهد شد که با استفاده از الگوی نظری امنیتی‏شدن چند بعدی مکتب کپنهاک و بهره‌گیری از روش تحلیل راهبردی در تحلیل، آزمون خواهد شد. یافته‎های این پژوهش نشان می‎دهد که روندهای تجاری‎شدن گاز شیل در بلندمدت می‏تواند: الف) اثرات سیاسی/ امنیتی: از طریق کاهش ارزش راهبردی منابع انرژی جمهوری اسلامی ایران برای مصرف‌کنندگان سنتی انرژی این کشور (وابستگی زدایی کشورهای چین و هند از گاز جمهوری اسلامی ایران) تسهیل پروژه‏ی تحمیل تحریم و اعمال فشار، تضعیف دیپلماسی انرژی صادرکنندگان گاز طبیعی متعارف از جمله جمهوری اسلامی ایران؛ ب) اثرات اقتصادی/ فنی: از طریق تأثیرگذاری بر کاهش قیمت‎ها و هم‎چنین کاهش حجم تقاضا برای انرژی صادراتی جمهوری اسلامی ایران و در نتیجه، کاهش درآمدهای صادرات انرژی جمهوری اسلامی ایران، غیراقتصادی‎شدن پروژه‎های بکر LNG با تغییر مسیرهای صادراتی فعلی، کاهش درآمدهای صادرات انرژی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیر داشته باشد.

کلیدواژه‌ها