اتخاذ تدابیر و راهبردهای اقتصادی متناسب با شرایط و مقتضیات فرهنگی، بومی و نیازهای عمومی جامعه برای پیشبرد نظام سیاسی به سوی تعالی در ساحت های مادی و معنوی امری بایسته است که با توجه به ارزش های های حاکم بر اقتصاد اسلامی، ضرورت آن دوچندان می گردد. در این میان، جمهوری اسلامی ایران برای برون رفت از آسیب ها و چالش های درونی از یک سو و رفع تهدیدات بیرونی نظیر تکانه های اقتصادی بین المللی، تحریم ها و بحران های اقتصادیِ جهانی از سوی دیگر در دهه چهارم انقلاب اسلامی، به سمت و سوی تبیین، طراحی و عملیاتی سازی اقتصاد مقاومتی گام نهاده است. راهبرد اقتصاد مقاومتی برآمده از ارزش های حاکم بر اقتصاد اسلامی می باشد که ناظر بر چگونگی رفع ناملایمات و معضلات درونی و بیرونی اقتصاد ملی است و به همین دلیل، مقاله حاظر تلاش دارد تا با بهره گیری از روش تحلیلی-توصیفی و مطالعات اسنادی به بررسی مفهومی و معناشناسانه اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلامی ایران بپردازد. در خصوص مفهوم اقتصاد مقاومتی مفاهیم مشابه با عناوین اقتصادهای ریاضتی، موازی، ترمیمی، دفاعی و الگو وجود دارد که اقتصاد الگو به مفهوم اقتصاد مقاومت قرابت بیشتری دارد و نکته حائز اهمیت این مسئله می باشد که اقتصاد مقاومتی صرفاً یک تدبیر اقتصادی کوتاه مدت و برای رفع تحدیدات اقتصادی نیست بلکه یک استراتژی بلند مدت می باشد که برای هر شرایطی لازم است و بعد از رفع تحریم های اقتصادی، همچنان کارآمد و برطرف کننده چالش های اقتصادی درونی و ملی خواهد بود.
احمد علی یوسفی، ماهیت و ساختار اقتصاد اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،1379.
اصغر و آذر طهماسبی،«جهاد اقتصادی و اقتصاد مقاومتی از منظر قرآن و اهل بیت(ع)»، فصلنامه قرآنی کوثر، سال پانزدهم، شماره 54، تابستان 1394.
امام خمینی(ره)، کوثر(مجموعه سخنرانی های حضرت امام خمینی(ره))، جلد اول، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی،1371.
امام خمینی(ره)، وصیت نامه الهی-سیاسی امام خمینی(ره)، مشهد، شرکت به نشر،1388.
امام علی(ع)، غررالحکم، به کوشش عبدالواحد آمدی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، جلد دوم، بی تا.
آیت الله عبدالله جوادی آملی، «معضل مدیریت سفیهان: اقتصاد مقاومتی در منظر آیت الله جوادی آملی»، فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا، ویژه نامه اقتصاد مقاومتی، زمستان1393.
آیت الله مدنی، جامعیتی چون شهید مدنی (ره) اولین شهید محراب، به همت موسسه شهید محراب آیت الله مدنی همدان، موسسه شهید محراب آیت الله مدنی با مشارکت موسسه فرهنگی هنری سینا طاهر،1392.
ایوب قلاوند، اقتصاد مقاومتی از منظر قرآن و روایات، پایاننامه کارشناسی ارشد، ایلام، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی،1393.
جعفر وفا، ثروت از دیدگاه قرآن، قم، نشر مرکز تحقیقات سپاه، بی تا.
حبیب زمانی محجوب، «بازکاوی راهبرد استقامت در مقابله با دشمنان»، پژوهش های دفاعی امنیتی اسلام، سال اول، شماره اول، بهار و تابستان1393.
حجت الله عبدالملکی، اقتصاد مقاومتی: درآمدی بر مبانی، سیاست ها و برنامه عمل، تهران، مرکز تحقیقات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع)،1393.
حسام الدین خلیلی، «مقاومت اقتصادی در پرتو اقتصاد مقاومتی»، فصلنامه کارآگاه، دوره دوم، سال پنحم، شماره20، پائیز1391.
حسن سبحانی، دغدغه ها و چشم اندازهای اقتصاد اسلامی، تهران، انتشارات سمت،1380.
حسین اکبری، «پدیده مقاومت، بسترساز اعمال قدرت فراملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست دفاعی، سال هفدهم، شماره66، بهار1388.
حسین جان محمدی، چلچراغ بندگی: سیری در سیره عالم مجاهد شهید آیت الله مدنی(ره)، همدان، نشر روزاندیش، 1394.
حسین عربی، «اقتصاد مقاومتی در بیانات مقام معظم رهبری»، سیاست کلان، سال دوم، شماره2، بهار1392.
حسین عیوضلو، اقتصاد اسلامی و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، خبرنامه الکترونیکی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، دوازدهم مهرماه1393.
حسین مظاهری، مقایسه ای بین سیستم های اقتصادی، جلد اول، قم، انتشارات موسسه در راه حق، بی تا.
داود دانش جعفری و سمانه کریمی، «نفت، برنامه ششم توسعه و اقتصاد مقامتی»، فصلنامه سیاست های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره8، زمستان1394.
سجاد سیفلو، «مفهوم شناسی اقتصاد مقاومتی»، فصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی، سال پنجم، شماره10، بهار و تابستان1393.
سیاوش جانی و علاءالدین ازوجی، تبیین مفهوم و مبانی تاب آوری و اقتصاد مقاومتی در طراحی برنامه ششم توسعه، تهران، معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست حمهوری، دفتر امور اقتصاد کلان و ارزیابی برنامه،1393.
سید علی اکیر قرشی، تفسیر احسن الحدیث، تهران، انتشارات بنیاد بعثت،1377.
سیدحسین میرمعزی، «اقتصاد مقاومتی و ملزومات آن با تأکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، سال دوازدهم، شماره47، پائیز1391.
سیدمحمدحسینی بهشتی، محمدجواد باهنر و علی گلزاده غفوری، شناخت اسلام، تهران، نشر روزنه،1390.
عادل پیغامی، درس گفتارهای اقتصاد مقاومتی: تبیین نظریه اقتصاد مقاومتی مبتنی بر اندیشه مقام معظم رهبری، تهران، مرکز تحقیقات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع)،1393.
عبدالمجید شیخی، «رابطه اقتصاد مقاومتی با علم اقتصاد اسلامی»، فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا، ویژه نامه اقتصاد مقاومتی، زمستان1393.
علی اسدی، «نظام اقتصاد اسلامی الگویی کامل برای اقتصاد مقاومتی»، فصلنامه سیاست های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره5، بهار1393.
علی صفایی حائری، از معرفت دینی تا حکومت دینی، قم، انتشارات لیله القدر،1386.
علیرضا پورفرج و دیگران، «فرهنگ قلب اقتصاد دانش بنیان در رشد و توسعه اقتصادی»، فصلنامه مهندسی فرهنگی، سال ششم، شماره 63 و 64، فروردین و اردیبهشت1391.
فتح اله تاری و زهرا کاویانی، «اقتصاد مقاومتی و مؤلفه های آن»، فصلنامه سیاست کلان، سال دوم، شماره2، بهار 1392.
فرهاد رهبر و دیگران، «رهیافتی بر هستی شناسی اقتصاد مقاومتی: تلاشی در جهت نگاه اسلامی به گذار سیستم های اقتصادی-اجتماعی»، فصلنامه روش شناسی علوم انسانی، سال نوزدهم، شماره78، بهار1393.
کمیسیون اقتصاد کلان، بازرگانی و نظام اداری مجمع تشخیص مصلحت نظام، «اصول کلی حاکم بر اقتصاد مقاومتی در سیاست های کلی»، فصلنامه سیاست کلان، سال دوم، شماره2، بهار 1392.
گروه مطالعات راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی، الگوی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در برابر تحریم های استکبار جهانی، تهران، انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی، ۱۳۹۳.
مجید فیض پور و طاهره رضایی، «بررسی نقش مولفه های سبک زندگی اسلامی در استراتژی اقتصاد مقاومتی از دیدگاه حضرت آیت الله خامنه ای»، نقش سبک زندگی در اقتصاد مقاومتی، جهاد دانشگاهی واحد البرز، آذر1392.
محسن عبداللهی، «شناسایی مبانی نظری گفتمان اسلامی توسعه با محوریت آموزه های دینی و اندیشه های امام خمینی(ره)، فصلنامه پژوهش های سیاست اسلامی، سال اول، شماره2، تابستان1392.
محسن قرائتی، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس هایی از قرآن،1383.
محسن موحدیان، «اقتصاد مقاومتی نهضتی خردمندانه»، فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، سال دوازدهم، شماره44، تابسان1393.
محمد سروش، استکبار و استضعاف در قرآن، قم، انتشارات پژوهشکده تحقیقات اسلامی، بی تا.
محمدجواد باهنر الف ، گذرگاه های الحاد، تهران، سازمان بنیاد شهید و امور ایثار گران و نشر شاهد،1387.
محمدجواد باهنر ب، مباحثی پیرامون فرهنگ انقلاب اسلامی، تهران، سازمان بنیاد شهید و امور ایثار گران و نشر شاهد،1387.
محمدجواد نوراحمدی، «اقتصاد مقاومتی ضرورتی اجتناب ناپذیر برای نظام جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا، ویژه نامه اقتصاد مقاومتی، زمستان1393.
محمدجواد نوراحمدی، «اقتصاد مقاومتی ضرورتی اجتناب ناپذیر برای نظام جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا، ویژه نامه اقتصاد مقاومتی، زمستان1393.
محمدرضا مدرسی، مقدمه ای بر نظام مالیاتی و بودجه در اسلام، قم، انتشارات هجرت، 1363.
محمدصادق تراب زاده جهرمی و دیگران، «بررسی ابعاد و مولفه های اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره32، بهار1392.
محمدعلی گویا، تحلیل رفتارهای اقتصادی در اقتصاد مقاومتی با تکیه بر آموزه های اسلامی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق،1393.
مرتضی مطهری، پیرامون انقلاب اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1361.
مرتضی مطهری، نظری به نظام اقتصادی اسلام، تهران، انتشارات صدرا،1389.
معاونت طرح و برنامه، «اقتصاد مقاومتی و نقش دانشگاه ها در تحقق آن»، نشریه سامان، شماره 53، بهار 1393.
Lino Briguglio and et.al, Economic Vulnerability and Resilience: Concepts and Measurements, UNU World Institute for Development Economics Research, Research Paper No. 2008/55, May 2008.
Martin-Breenn, Patrick and J. Marty Anderies, Resilience: A Literature Review, Rockefeller Foundation, Briefing Summary Brighton: IDS, November 2011.
)
