نقش همدلی در استحکام ساخت درونی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران

نویسندگان

1 پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

2 استادیار معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی همدان

چکیده

حفاظت، حراست و ارتقای قدرت ملی یکی از اهداف متعالی نظام‌های سیاسی است که مکاتب مختلف نظری بر آن تأکید دارند. بسیاری از کشورها به ابعاد بیرونی قدرت توجه دارند و از ساخت درونی خویش غافل هستند که همین امر الگوهای امنیت و قدرت ملی آنها را سست و لرزان کرده است. این در حالی است که راهبرد جمهوری اسلامی ایران، «استحکام ساخت درونی قدرت ملی» است. به این معنا که توانمندی و اقتدار درون زا و ملی، پایه قدرت بیرونی خواهد بود. ساخت درونی قدرت مبتنی بر رعایت مصالح عمومی و پیوندهای اجتماعی است که منطق آن، عطوفت و مهربانی با دوستان و صلابت در برابر معاندان نظام سیاسی است که بن‌مایه حقیقی آن، «بینش توحیدی و ایمان به خداوند یکتا» است. به هر روی، برای تحصیل اقتدار و قدرت درونی جمهوری اسلامی ایران، خیلی از مؤلفه‌ها دخیل هستند که یکی از آنها «همدلی» است. به‌همین منظور، این مقاله سعی دارد با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوا و مطالعات اسنادی به پاسخ این سؤال بپردازد که: «همدلی و همزبانی بر استحکام ساخت درونی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران چه تأثیری دارد؟» یافته‌های مقاله حاکی است که همدلی در راستای استحکام ساخت درونی قدرت، زمینه‌های تثبیت نظام و برپایی دولت مقتدر، تحقق اهداف متعالی نظام و منافع حیاتی ملی، پاسداشت عزت ملی و استقلال همه جانبه و پایدار، دشمن‌ستیزی و نفوذناپذیری در جمهوری اسلامی، انسجام دولت ـ ملت و نفی قوم‌مداری افراطی، اقتدار درونزا و غیره را فراهم می‌آورد.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم
  2. ابراهیمی، شهروز و دیگران (1393)، بررسی تطبیقی رویکرد امنیتی اسلام با رویکرد امنیتی رئالیسم و لیبرالیسم. دوفصلنامه جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام. بهار و تابستان. دوره 1. ش 4: 1 تا 28.
  3. ابراهیمی، مرتضی (1394)، هویت ایرانی ـ اسلامی: بنیاد انسجام و اقتدار ملی. مقالات همایش همدلی اقوام ایرانی؛ انسجام و اقتدار ملی. به کوشش اسکندر مرادی، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  4. افتخاری، اصغر (1388)، قدرت نرم حکومت اسلامی: منابع و کاربرد»، در کاربرد قدرت نرم، تألیف الکساندر تی.جی لنون، ترجمه سیدمحسن روحانی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  5. امانی، محمدرضا (1394)، نقش همدلی اقوام ایرانی در مشارکت سیاسی»، مقالات همایش همدلی اقوام ایرانی؛ انسجام و اقتدار ملی، به کوشش اسکندر مرادی، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  6. باقی نصرآبادی، علی (1384)، «همبستگی اجتماعی و مشارکت عمومی»، فصلنامه حصون، زمستان، ش6: 1665 تا 187.
  7. باهنر، محمدجواد (1387)، مباحثی پیرامون فرهنگ انقلاب اسلامی، تهران، نشر شاهد.
  8. پورابراهیمی (1394)، چکیده مصاحبه همایش ملی استحکام ساخت درونی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی.
  9. پورفاضلی، سیّد امیر (1393)، دشمن شناسی؛ شناخت دشمن و روش‌های مقابله با آن، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی.
  10. تهامی، مرتضی (1394)، «فرهنگ ایرانی ـ فرهنگ همگرا»، مقالات همایش همدلی اقوام ایرانی؛ انسجام و اقتدار ملی، به کوشش اسکندر مرادی، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  11. جان پروری، محسن و ریحانه صالح آبادی (1394)، «گردشگری فرهنگی راهبردی جهت ایجاد همدلی در گروه های قومی کشور»، مقالات همایش همدلی اقوام ایرانی؛ انسجام و اقتدار ملی، به کوشش اسکندر مرادی، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  12. جعفری پناه، مهدی و منصور میراحمدی (1391)، «مؤلفه‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران با رویکرد اسلامی»، فصلنامه معرفت سیاسی، س چهارم، پاییز و زمستان، ش2: 105 تا 122.
  13. جهانتاب، محمد (1385)، «بررسی مؤلفه‌های فرهنگی اقتدار ملی و نقش نیروهای مسلح در آن»، فصلنامه دانش انتظامی، دوره هشتم، زمستان، ش4: 26 تا 42.
  14. حسینی بهشتی، سیدمحمد و دیگران (1390)، شناخت اسلام، تهران، نشر روزنه.
  15. حیدریان، مهدی و دیگران (1394)، «بررسی تاثیر مبادلات اقتصادی مرزی بر همدلی اقوام»، مقالات همایش همدلی اقوام ایرانی؛ انسجام و اقتدار ملی، به کوشش اسکندر مرادی، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  16. خامنه‌ای، سیدعلی (1393)، حدیث ولایت، تهران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلام.
  17. خانی، محمدحسن و روح الامین سعیدی (1393)، «رﺳﺎﻧﻪ و ﻧﻘﺶ آن در اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺳﺎﺧﺖ دروﻧﯽ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ: روﯾﮑﺮدی ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﯽ»، پژوهش‌های سیاست اسلامی، س دوم، پاییز و زمستان، ش 6: 87 تا 110.
  18. خسروی، مرتضی (1394)، امنیت در قرآن: رویکرد تفسیری تبیینی، تهران، دانشگاه دفاع ملی.
  19. دری نجف‌آبادی، قربانعلی (1379)، «نگاهی به امنیت از منظر امیر مؤمنان (ع)»، فصلنامه حکومت اسلامی، س پنجم، ش 18: 280 تا 310.
  20. دفتر امور فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و قناوری (1392)، «قدرت نرم»، دانش افزای فرهنگی، فروردین، ش4.
  21. دهشیری، محمدرضا (1385)، «جایگاه قدرت نرم در انقلاب اسلامی ایران»، فصلنامه حضور، تابستان، ش57: 66 تا 100.
  22. دیوسالار، مجید (1387)، «امنیت ملی و تهدیدهای قومی»، دو هفته نامه پگاه حوزه، اسفند، ش 251: 7 تا 10.
  23. روزنامه کیهان (1392)، انقلاب اسلامی و استحکام بخشی ساخت درونی قدرت، روزنامه کیهان، 19 بهمن ماه.
  24. زاهدی وفا، سمانه (1390)، «دولت‌ها، تنوع قومیتی و همبستگی ملی»، دو هفته نامه پگاه حوزه، مهر، ش 312: 8 تا 11.
  25. زرقانی، سیدهادی (1391)، «سنجش و رتبه‌بندی قدرت ملی کشورها در جهان اسلام»، فصلنامه مطالعات جهان اسلام، س اول، تابستان، ش 2: 1 تا 26.
  26. زمانی محجوب، حبیب (1393)، «بازکاوی راهبرد استقامت در مقابله با دشمنان»، پژوهش های دفاعی-امنیتی اسلام، س اول، بهار و تابستان، ش 1: 79 تا 100.
  27. زیوری، علی (1394)، همدلی و هم‌زبانی دولت و ملت: راهکارهای علمی و عملی، تهران، نشر خصوصی زیوری.
  28. شجاعی، هادی و دیگران (1393)، «تاثیر انقلاب اسلامی ایران در برجسته شدن موضوع قدرت نرم در روابط بین الملل»، ماهنامه معرفت، س بیست و سوم، مردادماه، ش 200: 25 تا 36.
  29. شعبانی سارویی، رمضان (1392)، «قدرت نرم و هویت فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه قدرت نرم، س سوم، پاییز و زمستان، ش 9: 79 تا 98.
  30. ظریف منش، حسین (1394)، «استحکام ساخت درونی، نسخه راهبردی جمهوری اسلامی ایران برای تحقق امنیت پایدار»، چکیده مقالات همایش سراسری مکتب امنیتی جمهوری اسلامی ایران، تهران، دانشگاه جامع امام حسین(ع).
  31. عبدالملکی، جعفر (1394)، «همدلی و همزبانی اساس قدرت درونی»، روزنامه جام جم، نهم اردیبهشت ماه، ش4246.
  32. عسگری، محمود و حسن سعید کلاهی (1393)، «استحکام ساخت درونی نظام: الگوی نیل به جامعه امن»، ماهنامه اطلاعات راهبردی، س دوازدهم، مرداد و شهریور، ش10.
  33. عضدانلو، حمید (1384)، آشنایی با مفاهیم جامعه‌شناسی، تهران، نشر نی.
  34. عطارزاده، مجتبی (1385)، «بسیج ترجمان آرمانهای دفاعی امام خمینی(ره) در پاسداشت امنیت ملی»، مجموعه مقالات علمی کنگره سرداران، امیران، فرماندهان و هشت هزار شهید همدان، همدان، انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
  35. علی احمدی، علیرضا (1392)، ساخت قدرت ملی و تاثیر آن بر دستیابی به اهداف والای جمهوری اسلامی در ویژه نامه دهه فجر انقلاب اسلامی(مجموعه مقالات پیرامون انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن)، پایگاه خبری تحلیلی هادی.
  36. علایی، حسین (1391)، «امنیت پایدار در سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه راهبرد دفاعی، س دهم، پاییز، ش 39: 119 تا 148.
  37. علی بخشی، ابراهیم (1389)، الگوی طرح ریزی راهبرد نظامی و مدیریت امنیت ملی، تهران، انتشارات دافوس.
  38. غلامی، نجفعلی (1390)، دشمن شناسی: بررسی اندیشه های رهبر معظم انقلاب اسلامی، قم، مؤسسه ولاء منتظر.
  39. فولادی، محمد (1384)، «همبستگی ملی و مشارکت عمومی»، ماهنامه معرفت، س چهاردهم، خرداد، ش 3: 88 تا 95.
  40. قاسمی، صدیقه (1390)، اسلام و مقتضیات زمان، تهران، نشر روزنه.
  41. قرائتى، محسن ‏(1383)، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن‏.
  42. قربانی، مصطفی (1392)، تقویت ساخت درونی کشور به مثابه راه حل مشکلات کشور، چهاردهم مهرماه، پرتال مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  43. قربانی، مصطفی (1394)، استحکام بخشی ساخت درونی قدرت از دیدگاه امام خمینی(ره)، خبرگزاری فارس، یازدهم خردادماه.
  44. قربی، سیدمحمدجواد و علی اکبر جعفری (1394)، «برجستگی منابع قدرت نرم ایران؛ مطالعه موردی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، دوفصلنامه پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، س سوم، پاییز و زمستان، ش 10: 29 تا 68.
  45. قربی، سیدمحمدجواد (1394)، «مداقه‌ای در منابع، ابزار، ابعاد و تهدیدات قدرت نرم در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست دفاعی، س بیست و سوم، بهار، ش 90: 9 تا 56.
  46. قیصری، نوراله (1392)، «امنیت پایدار نظام جمهوری اسلامی ایران؛ الگویی برای تبیین و اجرای سیاست‌های کلان»، فصلنامه دانش سیاسی، س نهم، بهار و تابستان، ش 17: 45 تا 62.
  47. کارنامی، محمد (1388)، «آسیب شناسی تأثیر قومیت گرایی بر امنیت ملی»، مجله حصون، بهار، ش 19: 166 تا 182.
  48. کربلایی، حسین (1393)، الگوی اسلامی انسجام سیاسی در جوامع چند فرهنگی با تطبیق بر ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی .
  49. محمدی، یدالله (1389)، «انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی: تقابل و رویارویی دو چهره قدرت (نرم افزاری و سخت افزاری)»، نشریه مصباح، دی ماه، ش 36: 95 تا 106.
  50. مداحی، مرتضی (1389)، «واکاوی مفهوم و ویژگی‏های قدرت»، ماهنامه معرفت، س نوزدهم، ش 157: 123 تا 138.
  51. مریجی، شمس الله و اسماعیل چراغی (1389)، «تبیین جامعه‌شناختی مؤلفه‌های همبستگی اجتماعی در جامعه مهدوی»، فصلنامه مشرق موعود، س چهارم، تابستان، ش 14: 59 تا 84.
  52. مسعودی، محمد صادق (1390)، تأثیر هویت های قومی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر قوم بلوچ، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، دانشکده اقتصاد و علوم اداری.
  53. مطلبی، مسعود (1386)، «بن مایه‌های همبستگی ملی در قانون اساسی»، ماهنامه زمانه، آذرماه، ش 63: 52 تا 59.
  54. مطهرنیا، مهدی (1386)، «قدرت ملی ضریب افزایش اتحاد»، ماهنامه زمانه، آذرماه، ش 63: 20 تا 24.
  55. مطهرى، مرتضى ‏(1377)، مجموعه آثار شهید مطهرى‏، تهران، انتشارات صدرا.
  56. معاونت امور راهبردی و اشراف فرماندهی (1393)، ساخت درونی قدرت ملی؛ الگوی سه لایه ای و رمز گشایی از پیچیدگی مرکب(ویراست مقدماتی)، تهران، معاونت امور راهبردی و اشراف فرماندهی، حوزه معماری دانا.
  57. منصوری شاد، طیبه (1389)، «همدلی و تفاهم؛ زمینه‎ساز ارتباط اثر بخش»، ماهنامۀ روابط‎عمومی، مهر ماه، ش 73: 34 تا 40.
  58. موسوی‌، سید‌صدرالدین و مسعود درودی (1392)، «بازنمایی مفهوم استکبار جهانی در گفتمان دفاعی امام خمینی (ره) از جهان اسلام»، فصلنامه مطالعات جهان اسلام، دوره 1، تابستان و پاییز، ش 1: 1 تا 30.
  59. موکی و یلی، روژه (1370)، پویایی گروه‌ها: مسئله و کاربردهای علمی آن، ترجمه فریدونی، انتشارات آستان قدس رضوی.
  60. نصیری پور، معصومه (1394)، همدلی: مبانی و مفاهیم، تهران، مرکز مطالعات فرهنگی شهر تهران.
  61. نقیب‌زاده، احمد (1380)، درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی، تهران، انتشارات سمت.
  62. هاشمى رفسنجانى، اکبر (1386)، تفسیر راهنما، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
  63. Findlay, L. Girardi, A. & Coplan, R(2006): “Links between empathy, social behavior, and social understanding in early childhood”, Early Childhood Research Quarterly, vol21.
  64. Endresen, I & Olweus, D(2002): Self-reported empathy in Norwegian adolescents, In constructive and destructive behavior, By Stipeck & Bohart, Washington, DC: American Psychological Association.
  65. Mitchell, Duncan(1981(: A New Dictionary of Sociology, London, Routledge & egan Paul.
  66. Mohammad Ali Javaheri(2014):”The internal arrangement and Farhangian Universityand”, Spectrum: A Journal of Multidisciplinary Research, March, Vol. 3 Issue 3.