نقش هویت ملی در مقابله با تهدیدات آینده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

داور

چکیده

انقلاب اسلامی مبتنی بر سابقه و اندیشۀ تاریخی ایران اسلامی همواره در مواجه با تهدیدات خارجی شکوفا شده‏ است که تداوم و بقاء خود را در مواجه با تهدیدات بعدی تضمین کرده است؛ این اصلی‏ترین وجه هویت ملی ایرانی ـ  اسلامی است. در چهار دهۀ گذشته، انقلاب به سبب آرمان‏ها و ارزش‌های جهانی که داشته، مورد هجمۀ مستمر و مداوم قرار گرفته است؛ این تهدیدات در اشکال و سطوح مختلف درصدد پیشگیری از رشد و اشاعۀ انقلاب بوده‏اند؛ اما به سبب ظرفیت و قابلیت هویتی ایرانی ـ  اسلامی توفیق چندانی کسب نکرده‏اند. درک تهدیدات و مواجه متناسب و مناسب با آن‌ها در روند حرکتی انقلاب عامل رافع مشکلات و ثبات‏بخش و تداوم هویت اسلامی ـ ایرانی است. این مقاله به‌دنبال تبیین نقش هویت ملی در مواجه با تهدیدات تحول‏یافته با نگاه به آینده است؛ تحقیقی مبتنی بر روش کیفی و بر مبنای هدف، در گروه تحقیقات کاربردی که محقق با بهره‏گیری روش تاریخی و همبستگی علی ـ معلولی به تجزیه و تحلیل داده‏ها پرداخته است؛ درک و بهره‏گیری از این توانمندی و ظرفیت در مواجه با تهدیدات تحول‌یافتۀ آینده می‏تواند در تداوم حرکت انقلاب تعیین کننده باشد. مواجه با تهدیدات در جامعۀ ایرانی ـ اسلامی در توجه به هویت اسلامی و ایرانی و عناصر آن، تقویت، تداوم و استمرار آن‏هاست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of National Identity in Countering the Future Threats

چکیده [English]

The Islamic Revolution, which is based on a historical thinking and experiences, has invariably been thriving when engaged in fighting foreign threats, where it has been able to guarantee his survival when facing the following threats, something that highlights the most prominent feature of an Islamic-Iranian national identity. In the past four decades, the Islamic Revolution has been undergoing continuous attacks due to the fact that it has been pursuing global values and causes. These threats have been trying to prevent the thriving Revolution, but they have been slightly successful due to the capacity and capability that lies in the Islamic-Iranian identity. Understanding the threats and standing against them in a proportional and convenient way according as the revolution is progressing can contribute to overcoming of challenges, create stability, and keep the Islamic-Iranian identity going. This article seeks to explain the role played by national identity in countering advanced threats with a view to the future. This research is qualitative in terms of method, and applied in terms of objective. The author has analyzed the data using the historical method and causal correlation. Understanding and employing this capacity and capability in facing the future advanced threats can be a determining factor in the continuing progress of the revolution. Confronting the threats in the Islamic-Iranian society requires taking into consideration the Islamic-Iranian identity and its elements, as well as strengthening and continuing them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • national identity
  • semi-hard threat
  • soft threat
  • future threats
  • Islamic Revolution
قرآن مجید.
امام خمینی (ره)، روح‏الله، (بدون تاریخ)، صحیفۀ امام، تهران: دفتر حفظ و نشر آثار.
امام خامنه‏ای، سید علی (18/8/1385)، بیانات در دیدار دانشگاهیان سمنان، بازیابی از دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیه‏الله العظمی خامنه‏ای: http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3362.
احمدیان، علی اکبر (1394)، تهدیدشناسی از منظر رهبران انقلاب اسلامی، مجلۀ سیاست دفاعی، ش91: 9 ـ 39.
افتخاری، اصغر (1385)، کالبدشکافی تهدید، نسخۀ اول، تهران: دانشگاه امام حسین (ع).
الطائی، علی (1378)، بحران هویت قومی در ایران، تهران: نشر شادگان.
امامی، سید مجید (1390)، جامعه ایرانی از بحران تا درمان، سوره، 56 ـ 57 بازیابی از
http://www.sooremag.ir.
اندیشکدۀ یقین (1390)، دکترین ملی بیع در افق 1414، در اسماعیل‏نژاد، تهران: اندیشکدۀ یقین.
اندیشکدۀ یقین (1394)، دکترین امنیتی ـ دفاعی انقلاب اسلامی ایران، جلد1، تهران: اندیشکدۀ یقین.
باوند، داود (1377)، چالش‏های برون‌مرزی و هویت ایرانی در طول تاریخ، ماهنامۀ اطلاعات سیاسی، 129 ـ 130, 130.
بوتول، گاستون (1380)، جامعه‎‏شناسی جنگ، ترجمه فرخجسته، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
پرتوی، اصغر (1374)، بحران هویت و سیاست‌های توسعه در ایران، دین و ارتباطات، دانشگاه امام صادق(ع). ش 1: 63 ـ 88.
تاجیک، محمدرضا (1379)، ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﯼ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ، فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻠﯽ، ش5: 156 ـ 176.
تاجیک، محمدرضا (1379الف)، مدیریت بحران، تهران: فرهنگ گفتمان.
چلبی، منصور (1385ب)، تحلیل اجتماعی در فضای کنش، تهران: نشر نی.
حاجیانی، ابراهیم (1379)، تحلیل جامعه‏شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه، فصلنامۀ مطالعات ملی، ش5: 206.
رجایی، فرهنگ (1373)، هویت و بحران هویت ایرانی، جامعۀ سالم، 24: 5.
رزازیفر، افسر (1379)، الگوی جامعه‏شناختی هویت ملی در ایران (با تأکید بر رابطۀ میان هویت ملی و ابعاد آن)، ش5: 134 ـ 110.
رضایی، سیدمحمد؛ جوکار، محمدصادق (1388)، بازشناسی هویت ملی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامۀ مطالعات ملی، ش40: 53 ـ 88.
رنجبر، مقصود (1378)، ملاحظات امنیتی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
زاهد، سعید (1384)، هویت ملی ایرانیان، راهبرد یاس، ش4: 129 ـ 130.
زهیری، علیرضا (1379)، تأثیر فرهنگ سیاسی ایرانیان بر سیاست خارجی، علوم سیاسی، ش12: 189 ـ 218.
سند مؤلفه‌های هویت ملی ایرانیان (بدون تاریخ)، سند مؤلفه‌های هویت ملی ایرانیان، بازیابی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی:   http://pcci.farhang.gov.ir/fa/desision/desision86/sanad
شیخاوندی، داور (1380)، ناسیونالیسم و هویت ایرانی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
صفایی حایری، علی (1388)، اخبات، قم: لیله‏القدر.
طاهری خرم‎آبادی، (1361)، جهاد در قرآن، انواع دقع، پاسدار اسلام، ش5: 29 ـ 31.
قربانی، قدرت‌اله (1383)، ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ ﺍﺯ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺷﻬﯿﺪ ﻣﻄﻬﺮﯼ، فصلنامۀ مطالعات ملی، ش18: 63 ـ 86.
متقی، ابراهیم (1389)، گونه‏شناسی تهدیدهای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامۀ آفاق امنیت، ش 8: 5 ـ 28.
متیو، ریچارد؛ شامبوگ، جرج (1387). تهدیدهای فرامرزی و آسیب‏پذیری‏های ملی، ترجمه مجتبی عطارزاده، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
مطهری، مرتضی (1366)، جهاد، تهران: بنیاد علمی و فرهنگی شهید مطهری.
میرمحمدی، داود (1383)، گفتارهایی دربارۀ هویت ملی در ایران، تهران: مؤسسۀ مطالعات ملی.
میلر، دیوید (1383)، ملیت، ترجمه داود غریاق‏آبادی زندی، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.
نجفی، محمد حسن (بدون تاریخ)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ج21، قم: دارالکتاب الاسلامیه.
نوری، حسین (1367)، جهاد، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
Kahn, H, (1961), On Thermonuclear War, NJ: Princeton University Press