ماهیت راهبردهای تهاجمی ترامپ در برابر جمهوری اسلامی ایران؛ ریشه‌ها و پیامدهای امنیتی و نظامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دکتری علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

دونالد ترامپ را باید یکی از رؤسای جمهور امریکا قلمداد نمود که سیاست‌‌های تهاجمی وی علیه جمهوری اسلامی ایران بیشترین تنش‌‌ها و چالش‌‌ها را میان دو کشور ایجاد نموده است؛ ازجمله: الغای برجام و خروج از آن، منع ورود ایرانیان به خاک امریکا، تهییج رقبای سیاسی همچون عربستان و رژیم اشغالگر قدس علیه ایران، قراردادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ذیل گروه‌‌های تروریستی بین‌المللی، انتصاب سیاست‌مداران ضدایرانی در مناصب مهم امریکا، اعمال شدیدترین تحریم‌‌های اقتصادی و تهدید مستقیم ایران به حمله نظامی. دراین‌میان، مسئله مهم، تبیین ماهیت رویکرد تهاجمی ترامپ در برابر جمهوری اسلامی ایران و تجزیه‌وتحلیل پیامدهای امنیتی و نظامی آن می‌باشد. تلاش نویسنده در این مقاله حول ارائه پاسخی مستدل به این سؤال است که اصولاً سیاست‌‌های دونالد ترامپ در تهدید مکرر علیه جمهوری اسلامی چیست؟ به‌دیگرسخن، ترامپ به چه دلایلی به اتخاذ سیاست‌‌های تهاجمی علیه جمهوری اسلامی ایران مبادرت نموده است؟ فرضیه مقاله، نشان‌دهنده این است که عدم هژمونی موردنظر نومحافظه‌کاران در منطقه غرب آسیا (خاورمیانه) مهم‌ترین دلیل اتخاذ چنین سیاست‌‌هایی بوده است و یافته‌‌های مقاله که با بهره‌گیری از نظریه هژمونی رئالیستی و استفاده از منابع مکتوب و مجازی و روش تحلیلی، توصیفی حاصل شد بیانگر این است که احیای سلطه امریکا درقالب نفی تئوری اوباما، عدم کاربست تحریم‌‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران در پسابرجام، گسست هم‌گرایی در میان جبهه مقاومت شیعیان، تأمین امنیت رژیم صهیونیستی، توسعه نظامی‌گری در منطقه با محوریت تشدید تقابل ایدئولوژی‌‌های وهابی و شیعی تبیین‌گر ماهیت رویکرد تهاجمی ترامپ در برابر جمهوری اسلامی ایران است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Explanation of Trump’s Offensive Strategy towards the Islamic Republic of Iran The Security and Military Roots and Consequences

نویسندگان [English]

  • AbdorReza AliShahi 1
  • Younes Forouzan 2
1 PhD student in political science at Allameh Tabatabai University
2 Ph.D in Communication Science at Allameh Tabatabai University
چکیده [English]

Donald Trump should be considered as one of the most important Presidents of the United States, whose offensive policies towards the Islamic Republic of Iran has generated the most tensions and challenges among the two countries. Of these instances, one can refer to the United States withdrawal from JCPOA, banning Iranian people from entering the US, provoking political rivals such as Saudi Arabia as well as Israel against Iran, including Iran's Islamic Revolutionary Guard Corps (IRGC) in the list of international terrorist groups, appointing anti-Iran politicians to important offices in the United States, imposing the harshest economic sanctions on Iran, and threatening Iran to military invasion. Here, what matters is to explain the nature of Trump’s offensive strategy against the Islamic Republic of Iran, and to analyze its security and military consequences. So, the author puts all his energy and efforts into giving a compelling answer to the question: What are Donald Trump’s policies in his repeated threatening statements against the Islamic Republic of Iran. In other words, what are the reasons why Trump has embarked on adopting offensive strategies against the Islamic of Iran? The article's hypothesis shows that the absence of the hegemony intended by the Neoconservatists in the Middle East region accounts as the most important reason why such policies have been adopted. Also, using the theory of Realist hegemony as well as the written and virtual sources and descriptive-analytical methods, the article assumes that the revitalization of the United States’ hegemony in the form of negating Obama’s theory, the inefficiency of the sanctions imposed on the Islamic Republic of Iran, the disrupted convergence of Shia resistance front, committing to Israel’s security, developing militarism in the region with the centrality of escalating conflict between Wahhabi and Shiite ideologies indicate Trump’s offensive policies against the Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • offensive strategy
  • Donald Trump
  • the Islamic Republic of Iran
  • security and military threats
آجیلی،‌‌ هادی و جلوداری، ام‌البنین (1395)، بایسته‌‌ها و الزامات شکل‌گیری هژمونی جهانی و منطقه‌ای، فصلنامه پژوهش‌‌های سیاسی، دوره ششم، ش 3: 20 ـ 1.
اشرف‌نظری، علی و ملایی مظفری، امیر (1397)، تحلیل زبان‌شناختی و امکان تحلیل شخصیت سیاست‌مداران: مطالعه دونالد ترامپ، فصلنامه سیاست جهانی، دوره هفتم، ش 1: 137 ـ 107.
پوراحمدی میبدی، حسین (1387)، هژمونی چندجانبه‌گرا: سنتز مفهوم هژمونی در پارادایم‌‌های لیبرالیستی و گرامشین، پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره سوم، ش 2: 68 ـ 37.
پورقیومی، ایوب (1388)، بررسی مفهوم هژمونی باتأکیدبر هژمونی‌گرایی امریکا، فصلنامه سیاسیت دفاعی، دوره هفدهم، ش 16: 79 ـ 49.
جلال‌پور، شیوا و جعفری، ابوطالب (1397)، روابط خارجی ایران و عربستان در سال‌‌های 1384 تا 1392 باتأکیدبر تحولات سوریه، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال چهاردهم، ش 45: 122 ـ 95.
جهانگیری، سعید؛ ازغندی، علی‌رضا و گروسی، ناصر  (1398)، بررسی سیاست خارجی دونالد ترامپ در خاورمیانه (اهداف و منافع)، فصلنامه رهیافت‌‌های سیاسی و بین‌المللی، سال هشتم، ش 11: 122 ـ 95.
دهشیار، حسین (1382)، نعریف هژمونی امریکا. قابل دسترسی در:                 www.Bashghah.net
رستمی، فرزاد و تارا، علی‌رضا (1397)، تحلیل روابط عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی در سایه توافق هسته‌ای ایران، فصلنامه سیاست جهانی، دوره هفتم، ش 2: 142 ـ 115.
رسولی ثانی‌آبادی، الهام (1395)، بررسی سیاست هژمون درقبال دولت‌‌های خاورمیانه براساس رهیافت‌‌های جامعه‌پذیری در روابط بین‌الملل (دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما)، فصلنامه دولت‌پژوهی، سال دوم،   ش 7: 71 ـ 41.
روحانی، محمدحسین و دیگران (1396)، روش‌‌های امریکا در راه‌اندازی، حمایت و هدایتِ تروریسمِ غرب آسیا و پیشنهاد‌‌های راهبردی مقابله با آن، فصلنامه سیاست دفاعی، سال بیست‌وششم، ش 101: 207 ـ 179.
رومی، فرشاد و کاظمی، احسان (1397)، مواجهه ایران و امریکا؛ راهبردها و تاکتیک‌‌ها (راهکنش‌‌ها)، فصلنامه آفاق امنیت، سال یازدهم، ش 40: 69 ـ 39.
ساجدی، امیر (1396)، سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ؛ مطالعه موردی بحران سوریه و حمله موشکی امریکا، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، دوره دهم، ش 40: 91 ـ 69.
سلیمان‌زاده، سعید؛ امیدی، علی و یزدانی، عنایت‌الله (1397)، تحلیل سازه‌انگارانه ایران‌هراسی در سیاست خارجی امریکا در دوران پسابرجام، فصلنامه پژوهش‌‌های راهبردی سیاست، دوره ششم، ش 24: 124 ـ 95.
سلیمی، حسین (1386)، دولت مجازی یا واقع‌گرایی تهاجمی: بررسی مقایسه‌ای نظریه ریچارد روزکرنس و جان میرشایمر، فصلنامه پژوهش حقوق و علوم سیاست، ش 17: 42 ـ 19.
سیمبر، رضا (1389)، سیاست خارجی امریکا و تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه دانش سیاسی، دوره ششم، ش 2: 138 ـ 107.
سیمبر، رضا و قربانی شیخ‌نشین، ارسلان (1387)، روابط بین‌الملل و دیپلماسی صلح در نظام متحول جهانی، تهران: انتشارات سمت.
سیمبر، رضا؛ پیرمحمدی، سعید و نجفی، سجاد (1397)، رهیافت‌‌های سیاست هسته‌ای امریکا درقبال جمهوری اسلامی ایران براساس اسناد گزارش مرور وضعیت هسته‌ای (2001 ـ 2018)، فصلنامه سیاست دفاعی، سال بیست‌و‌ششم، ش 103: 150 ـ 123.
طباطبایی، سیدمحمد و ذوالقدرنیا، حسین (1397)، دیپلماسی هسته‌ای ایران و اروپا و تأثیر آن بر امنیت بین‌الملل باتأکیدبرخروج امریکا از برجام، فصلنامه آفاق امنیت، سال یازدهم، ش 39: 133 ـ 103.
عالیشاهی، عبدالرضا، مسعودنیا، حسین و فروزان، یونس(1396)، بررسی روابط سیاسی قطر و عربستان سعودی؛ از تبیین هم‌گرایی تا گسست سیاسی (از بیداری اسلامی تا بحران قطع روابط سیاسی در ژوئن 2017)،  فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، دوره هفتم، ش 24: 72 ـ 49.
عالیشاهی، عبدالرضا؛ سالاروند، معصومه و محمودی، سعید (1395)، ردی بر ارتداد؛ جنبش‌‌های تروریستی ـ تکفیری در جهان اسلام، مشهد: انتشارات مینوفر.
قدیم ملالو، علی و جعفری، سیداصغر (1397)، نقش و تأثیر راهبرد موشکی امریکا بر راهبرد موشکی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست دفاعی، سال بیست‌وششم، ش 103: 104 ـ 71.
قنبرلو، عبدالله (1397)، مبنای نظری تحریم‌‌های مربوط به برنامه هسته‌ای ایران: مقایسه دیپلماسی دولت‌‌های ترامپ و اوباما، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال بیست‌ویکم، ش 2: 100 ـ 75.
مرشایمر، جان (1393)، تراژدی سیاست قدرت‌‌های بزرگ، ترجمه آرش فرزاد و محمد حیدری، تهران: انتشارات فرزان روز.
مسعودنیا، حسین؛ فروزان، یونس و عالیشاهی، عبدالرضا (1395)، جابه‌جایی قدرت در عربستان سعودی؛ تأثیرات تغییر ولایتعهدی بر ساختار سیاست خارجی عربستان سعودی، فصلنامه رهیافت‌‌های سیاسی و بین‌الملل، سال هشتم، ش 11: 172 ـ 137.
مشیرزاده، حمیرا (1386)، تحول در نظریه‌‌های روابط بین‌الملل، تهران: انتشارات سمت.