بررسی دلایل و میزان گرایش به فرقه‌های انحرافی و نقش آن در امنیت‌ اجتماعی (مطالعه موردی: فرقۀ ضاله بهائیت)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای دانشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات کاربردی

2 دکترای جامعه‌شناسی فرهنگی، مدرس دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

چکیده

گرایش شهروندان به فرقه‌های انحرافی، اگرچه پدیده‌ نوظهوری نیست، اما طی سال‌های اخیر، رویدادهایی با حضور برخی فرقه‌های انحرافی در جهت‌دهی به تنش‌ها و آشوب‌های اجتماعی، بازتاب نگران‌کننده‌ای در جامعه و نظام‌اجتماعی به‌وجود آورده ‌است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه میزان گرایش شهروندان به فرقه‌های انحرافی و اعتقادات فرقۀ بهائیت و عوامل مؤثر بر آن باتأکیدبر نقض امنیت ‌اجتماعی در دو شهر استان اصفهان، با بررسی متغیرهایی چون، بی‌هویتی در دو بعد دینی و اجتماعی و نقض امنیت ‌اجتماعی انجام شده ‌است. این پژوهش به روش پیمایشی بین600 نفر از شهروندان 18 تا 64 سال شهر "الف" و "ب"  با استفاده از سه شیوه نمونه‌گیری هدف‌مند، خوشه‌ای و تصادفی ساده، با کمک ابزار پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفته ‌است. بالابودن ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرها حکایت از مطلوبیت پایایی ابزار پژوهش دارد. یافته‌های تحقیق نشان داده است که میزان گرایش به اعتقادات فرقۀ بهائیت بین دو منطقه شهر "الف"و"ب"متفاوت است؛ به‌طوری‌که بیشترین میزان، متعلق به شهر"ب"می‌باشد، همچنین متغیر بی‌هویتی ‌دینی بیشترین تأثیر را در گرایش به اعتقادات فرقۀ بهائیت دارد و بین گرایش به فرقه بهائیت و نقض امنیت ‌اجتماعی، رابطه وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Reasons and the Extent of and Reasons for the Tendency towards Deviant Sects and Its Role in Social Security

نویسندگان [English]

  • ali fateminasab 1
  • nasren ghalani 2
1 سپاه استان اصفهان
چکیده [English]

Although not a nascent phenomenon, the tendency on the part of the citizens towards deviant sects has in the recent years lead up to events where some deviant sects have sought to add to social unrest and tensions which have created an alarming situation in the society and the social system. The present research has been conducted with the aim of comparing the extent of the tendency of the citizens towards the teachings of the Baha'i faith and the influential factors related to it with emphasis on the social security violations in two cities of the Province of Isfahan by examining variables such as social security violations and identitylessness in two dimensions, namely religious and social. This research has been carried out via conducting survey method among 600 citizens between 18 and 64 years old in cities A and B by using three sampling methods, namely Targeted, Cluster and Simple Random samples, using a questionnaire tool. A high coefficient of Cronbach's alpha for the variables indicates that the reliability of the research tool has been desirable enough. The findings of the research show that the extent of tendency towards the teachings of the Baháʼí Faith in two areas of the city A and B differ, so that the higher amount belongs to the city B. also, the variable of religious identitylessness has the greatest effects on the tendency towards the teachings of the Baháʼí Faith. There is a correlation between the social security violations and social security.

کلیدواژه‌ها [English]

  • security
  • social security
  • religious identitylessness
  • social identitylessness
  • the deviant sect of Baháʼí Faith
امام خمینی، روح‌الله (1364)، صحیفه نور، جلد1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمه‌الله علیه).
آقابخشی، حمید (1378)، آسیب‌شناسی خانواده، رویکرد مددکاری اجتماعی، چاپ اول، تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
اشتهاردی، محمدمهدی (1379)، بابی‌گری و بهائی‌گری، تهران: نشر کتاب آشنا.
افراسیابی، شهرام (1391)، تاریخ جامع بهائیت (کالبدشکافی بهائیت)، تهران: نشر مهرفام.
براون، ادوارد گرانویل (1395)، یکسال در میان ایرانیان، ترجمه مانی صالح علامه، چاپ چهارم، تهران: انتشارات اختران کتاب.
برزگر لداری، شیرزاد و ره‌پیک، سیامک (1392)، بررسی امکان تبدیل چالش‌ها و آسیب‌ها به تهدیدات امنیت ملی، فصلنامه امنیت، سال دوم، ش 7، بهار.
جهانگیری، جهانگیر و مساوات، ابراهیم (1392)، بررسی عوامل مؤثر بر امنیت اجتماعی زنان مورد مطالعه: زنان 15 ـ 40 سال شهر شیراز، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال دوم، شه پیاپی 6 ، ش 2، پاییز.
 چگینی، عباس (1397)، نقش هویت ملی در مقابله با تهدیدات آینده، مجله سیاست دفاعی، سال بیست‌وهفتم، ش 105، زمستان.
حسینی، کمال‌الدین (1386)، مبانی تئوریک شکل‌گیری هویت، مجله علمی ـ پژوهشی علوم اجتماعی دانشگاه مشهد، بهار.
حمیدیه، بهزاد (1394)، جنبش های نوپدید دینی و هویت ملی در ایران، تهران: نشر تمدن ایران (وابسته به مؤسسه مطالعات ملی).
دان، رابرتسون (1393)، نقد اجتماعی پست‌مدرنیته، بحران‌های هویت، ترجمه صالح نجفی، چاپ دوم، تهران: انتشارات پردیس دانش.
رائین، اسماعیل (1378)، انشعاب در بهائیت، تهران: انتشارات مؤسسه تحقیقاتی رائین.
روچیلد، اِما (1391)، جامعه، امنیت، هویت، ترجمه علی‌رضا طیب، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 
روی، پل (1382)، معمای امنیت اجتماعی، فصلنامه مطالعات راهبردی، ترجمه منیژه نویدنیا، سال ششم،  ش 21.
ستوده، هدایت‌الله (1394)، آسیب‌شناسی اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات)، چاپ بیست‌وچهارم، تهران: نشر آوای نور.
سلیمی، علی و داوری، محمد (1394)، جامعه‌شناسی کج‌روی، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم.
شاه‌محمدی، محمد و مرتضویان، سیدعلی (1394)، مشارکت اجتماعی آگاهانه و امنیت اجتماعی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی امنیت ملی، سال چهارم، ش 16، تابستان.
شامحمدی، رستم و پاسالاری بهجانی، فاطمه (1394)، مناسک دینی از دیدگاه کلیفورد گیرتز (باتأکیدبر کارکرد آنها)، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهشنامه ادیان، سال نهم، ش 18، پاییز.
صداقتی فرد، محمد (1393)، بی‌تفاوتی اجتماعی، چاپ دوم، تهران: بهتا پژوهش.
صدیق سروستانی، رحمت‌الله (1388)، آسیب‌شناسی اجتماعی، تهران: انتشارات سمت.
علیخانی علی (1386)، مبانی نظری هویت و بحران هویت، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
فاتحی، ابولقاسم (1382)، تأثیر سرمایه اجتماعی و هویت اجتماعی دانشجویان شهر شیراز، رساله دکترا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان.
گنجی، حمزه ( 1392)، روان‌شناسی عمومی، چاپ دوم، تهران: نشر روان.
گیدنز، آنتونی (1393)، جامعه‌شناسی، ترجمه صبوری ، چاپ هیجدهم. تهران:  نشر نی.
نصراله‌زاده، محمدجواد و صائبی، حسن (1397)، ارائه الگوی راهبردی در حوزه امنیت اجتماعی براساس گفتمان امام خمینی (رحمه‌الله علیه)، رهبری، قانون اساسی، تجارب جمهوری اسلامی ایران و بهره‌گیری از تجارب بشری، فصلنامه علمی ـ پژوهشی امنیت ملی، سال هشتم، ش 27، بهار.
همیلتون، مالکم (1392)، جامعه‌شناسی دین، ترجمه  محسن ثلاثی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات ثالث.