حاکمیت حقوقی دولت‌ها بر فضای مجازی و تأثیرآن بر امنیت ملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام- پژوهشکدع دفاعی امنیتی- دافوس

چکیده

امروزه فضای مجازی به‌عنوان ستون فقرات فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، در شکل‌گیری و ظهور فضاهای جدید اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی نقش اساسی دارد. اکنون مسئله‌ی کنترل و حاکمیت حقوقی دولت به‌عنوان سردمدار جامعه بر فضای مجازی و همچنین تأثیرات سوء مدیریت آن، بر امنیت ملی از دغدغه‌های اصلی قانونگذار در کشور می‌باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی حاکمیت حقوقی دولت بر فضای مجازی و تأثیر آن بر امنیت ملی انجام گردیده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد، چنانچه در حوزه قانونگذاری فضای مجازی، قوانین بازدارنده پیش‌بینی نگردد، می‌تواند در حوزه امنیت ملی دارای اثرات مخرب و جدی باشد. سیاست‌گذاری جزیره‌ای، ضعف در قانون‌گذاری و سوءاستفاده از خلأهای قانونی، در قوانین مربوط به فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران، می‌تواند در برخی از موارد موجب آسیب‌پذیری حوزه امنیت داخلی و بعضاً امنیت ملی گردد. هم‌اکنون برخی از شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی به ‌طور جدی در جهت تخریب و القای ناکارآمدی نظام ج.ا.ا.، مشروعیت زدایی ساختاری از نظام سیاسی، تضعیف انسجام ملی، شکاف و تقابل بین جامعه و حاکمیت و تضعیف باورهای ملی فعالیت و در حوزه‌ی امنیتی نیز با اقدامات جاسوسی، پایش اطلاعات کاربران، مهیاسازی ابزار ارتباطی برای گروه‌های برانداز، جمع‌آوری اطلاعات افراد و مشاغل خاص، آموزش‌های مخرب به افراد و انتقال اطلاعات طبقه‌بندی در جهت مخدوش‌سازی امنیت ملی فعالیت می‌کنند. تأسیس ساختاری قدرتمند و فرا قوه‌ای مبتنی بر الزامات حقوقی برای سیاست‌گذاری، قانون‌گذاری، جرم‌انگاری و همچنین ساماندهی فضای مجازی در کشور و راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات می‌تواند در رفع بسیاری از مشکلات در این حوزه مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The rule of law of cyberspace and its impact on national security

نویسنده [English]

  • abolfazll paseban
callog comnd and staff
چکیده [English]

امروزه فضای مجازی به‌عنوان ستون فقرات فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، در شکل‌گیری و ظهور فضاهای جدید اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی نقش اساسی دارد. اکنون مسئله‌ی کنترل و حاکمیت حقوقی دولت به‌عنوان سردمدار جامعه بر فضای مجازی و همچنین تأثیرات سوء مدیریت آن، بر امنیت ملی از دغدغه‌های اصلی قانونگذار در کشور می‌باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی حاکمیت حقوقی دولت بر فضای مجازی و تأثیر آن بر امنیت ملی انجام گردیده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد، چنانچه در حوزه قانونگذاری فضای مجازی، قوانین بازدارنده پیش‌بینی نگردد، می‌تواند در حوزه امنیت ملی دارای اثرات مخرب و جدی باشد. سیاست‌گذاری جزیره‌ای، ضعف در قانون‌گذاری و سوءاستفاده از خلأهای قانونی، در قوانین مربوط به فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران، می‌تواند در برخی از موارد موجب آسیب‌پذیری حوزه امنیت داخلی و بعضاً امنیت ملی گردد. هم‌اکنون برخی از شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی به ‌طور جدی در جهت تخریب و القای ناکارآمدی نظام ج.ا.ا.، مشروعیت زدایی ساختاری از نظام سیاسی، تضعیف انسجام ملی، شکاف و تقابل بین جامعه و حاکمیت و تضعیف باورهای ملی فعالیت و در حوزه‌ی امنیتی نیز با اقدامات جاسوسی، پایش اطلاعات کاربران، مهیاسازی ابزار ارتباطی برای گروه‌های برانداز، جمع‌آوری اطلاعات افراد و مشاغل خاص، آموزش‌های مخرب به افراد و انتقال اطلاعات طبقه‌بندی در جهت مخدوش‌سازی امنیت ملی فعالیت می‌کنند. تأسیس ساختاری قدرتمند و فرا قوه‌ای مبتنی بر الزامات حقوقی برای سیاست‌گذاری، قانون‌گذاری، جرم‌انگاری و همچنین ساماندهی فضای مجازی در کشور و راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات می‌تواند در رفع بسیاری از مشکلات در این حوزه مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Legal rule of cyberspace
  • communication technologies
  • national security
  • legislation