بررسی ابعاد حضور راهبردی رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان و نقش آن در جنگ دوم قره باغ(2020م) از منظر امنیت ملی و منطقه ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه پیام نور

چکیده

با توجه به اهمیت منطقه قفقاز و همسایگی بلا فصل آن با جمهوری اسلامی ایران، شناخت مسائل و چالش های این منطقه و همچنین سیاست ها و رویکردهای بازیگران مختلف و تاثیرگذار در منطقه، گام مهمی برای شناسایی و درک صحیح منطقه است. این منطقه به عرصه رقابت بین قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای تبدیل شده است. برخی از بازیگران فرامنطقه ای به دنبال نفوذ در فضای امنیتی ایران هستند. هدف مقاله بررسی ابعاد حضور راهبردی رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان و نقش آن در جنگ دوم قره باغ(2020م) از منظر امنیت ملی و منطقه ای است. نوشتارحاضر با استفاده از نظریه نو واقعگرایی به عنوان چارچوب نظری و روش تحقیق توصیفی تحلیلی در صدد پاسخ به این سئوال اساسی است که حضور راهبردی رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان و نقش آفرینی آن در جنگ دوم قره باغ(2020م) چه تاثیری بر امنیت ملی و منطقه ای ایران دارد؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که گسترش نفوذ رژیم صهیونیستی درآذربایجان، چالش های سیاسی، امنیتی و اقتصادی زیادی را برای جمهوری اسلامی ایران به ویژه پس از جنگ دوم قره باغ(2020م) ایجاد می کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the dimensions of the strategic presence of the Zionist regime in the Republic of Azerbaijan and its role in the Second Karabakh War (2020 AD) from the perspective of national and regional security

نویسنده [English]

  • Seyyed Mohammad Mousavi
Payam Noor University
چکیده [English]

Considering the importance of the Caucasus region and its eternal neighborhood with the Islamic Republic of Iran, knowing the issues and challenges of this region, as well as the policies and approaches of different and influential players in the region, is an important step to identify and understand the region correctly. This region has become the arena of competition between regional and extra-regional powers. Some extra-regional actors are seeking to penetrate Iran's security space. The purpose of the article is to examine the dimensions of the strategic presence of the Zionist regime in the Republic of Azerbaijan and its role in the Second Karabakh War (2020 AD) from the perspective of national and regional security. Using the theory of neo-realism as a theoretical framework and a descriptive analytical research method, this article aims to answer the basic question that the strategic presence of the Zionist regime in the Republic of Azerbaijan and its role in the Second Karabakh War (2020 AD) has an effect on national security and Does Iran have a region? The findings of the research indicate that the expansion of the influence of the Zionist regime in Azerbaijan creates many political, security and economic challenges for the Islamic Republic of Iran, especially after the Second Karabakh War (2020 AD).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Republic of Iran
  • Republic of Azerbaijan
  • Zionist regime
  • Second Karabakh War (2020 AD)
  • Caucasus region
فارسی
ابوالحسن شیرازی، حبیب الله و مجیدی، محمدرضا(1391). سیاست و حکومت در آسیای مرکزی، تهران، انتشارات قومس، چاپ دوم.
امیدی، علی و خیری، مصطفی(1395)."تاثیر روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل بر امنیت ملی ایران"، نشریه مطالعات راهبردی، (پیاپی 73)، شماره3.
حکیم، حمید (1396)، ژئوپلتیک قفقاز و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران: خرسندی.
حکیم، حمید و  جعفری ولدانی، اصغر (1394)."تحولات ژئوپلتیک قفقاز و امنیت جمهوری اسلامی ایران"، نشریه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره  21، شماره  91.
حکیم، حمید و جهارمحالی، مرضیه و فلاح، مریم (1399). قفقاز جنوبی؛ بازیگران، مسائل و سیاست ها، انتشارات خرسندی، چاپ اول.
خلیفه زاده، ماهیر (1392)، "ائتلاف اسرائیل و آذربایجان و ایران، بررسی خاورمیانه در امور بین الملل"، دوره 17، شماره 1.
دهقانی قیروزآبادی، جلال ( 1394 )، نظریه ها و فرانظریه ها در روابط بین الملل، تهران: مخاطب.
رستمی، محمد و رمضانی، محمدجواد (1395)."بحران های امنیتی در قفقاز جنوبی و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران"، سومین همایش ملی پژوهش های مدیریت و علوم انسانی در ایران.
رضوانی حاجیکلایی، فاطمه و رفیع، حسین (1397). ملاحظات ‌ژئوپولیتیکی و روابط ایران و ارمنستان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
کرد درونکلا،  مهرآسا و رفیع، حسین(1397). ریشه تعارض سیاسی در روابط جمهوری ایران و جمهوری آذربایجان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
کولایی، الهه و حسینی تقی آباد، سیدمهدی (1398)."دیپلماسی علم جمهوری اسلامی ایران در منطقه قفقاز جنوبی"، نشریه مطالعات بین المللی  (پیاپی 60)، شماره4.
کولایی، الهه(1389). "جمهوری اسلامی ایران و ژئوپلیتیک قفقاز جنوبی"، فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک، سال ششم، شماره اول.
مددی، وحید و عسگری، سهراب (1399). نقش پیشران های سیاسی- امنیتی موثر در روابط ج.ا.ایران با کشورهای همسایه (مطالعه موردی کشور آذربایجان)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیایی سیاسی مرکز کرمانشاه واحد روانسر.
مومنی، مجیدرضا و رحیمی، امید (1396). "تقابل ایران و اسرائیل و تاثیر آن بر گسترش روابط سیاسی- امنیتی اسرائیل و جمهوری آذربایجان"، نشریه مطالعات اوراسیای مرکزی، شماره21.
میرشایمر، جان (1396)، تراژدی سیاست قدرت های بزرگ، ترجمه غلامعلی چگنی زاده، تهران: وزارت امور خارجه، اداره نشر، چاپ پنجم.
یارضوی، سعید و تیشه یار، ماندانا (1399). چالش ها و فرصت ها در روابط ایران و گرجستان، پایان نامه کارشناسی کارشناسی ارشد رشته: علوم سیاسی - مطالعات منطقه‌ای ـ آسیای مرکزی و قفقاز دانشگاه علامه طباطبائی، موسسه آموزش عالی بیمه اکو.
لاتین
Cafiero, Giorgio  ,2021, Iran’s Challenges in the South Caucasus Include Israel and Turkey, Oct 27,  2021
Isayev, Heydar,2021, Iran has criticized Azerbaijan’s detentions of Iranian drivers supplying Armenia. Baku has been quieter, Sep 28, 2021.
Kucera, Joshua ,2012, "What Do the US and Israel have to Gain by Strengthening Azerbaijan's Naval Capacities in the Caspian Sea?", Aljazeera English, 11 June , at: http://www.aljazeera.com
Kuperwasser, Yossi ,2015, "Israel’s Role in the Struggle over the Iranian Nuclear Project", Mideast Security and Policy Studies, No.114.
Lindenstrauss, Gallia ,2015, "Israel-Azerbaijan :Despite the Constraints, a Special Relationship", Strategic Assessment, Vol.17, No.4.pp120-134.
Murinson, Alexander ,2014, "the Ties between Israel and Azerbaijan", the Begin-Sadat Center for Strategic Studies, Bar-Ilan University.
Ravid, Barak,2013, "Netanyahu: Iran Nuclear Deal Endangers Israel. We Will Defend Ourselves", Haaretz, November 24.
Shokri, Omid,2021,  Azerbaijan-Israel relations and Iran's national security concerns, October 16, 2021
USAK (Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu),2013, "Relation between Azerbaijan and Israel", at: http://www.usak.org.tr/EN/myazdir.asp?id=797, (Accessed on: 13/03/2013).
Vatanka, Alex ,2021, Azerbaijan and Israel’s encirclement of Iran, October 5, 2021
Walt, Stephen ,1998, One World, Many Theories, Foreign Policy, No. 110, Spring.
Waltz, H(2014), Mearsheimer and the post-Cold War world: The rise of America and the fall of structural realism", International Politics.
Bayramov, Agha, 2019, ―Great Game Visions and the Reality of Cooperation
Around Post-Soviet Transnational Infrastructure Projects in the Caspian Sea
Region‖, East European Politics, Vol. 35, Issue 2, pp. 159-181.
International Trade Administration, US Department of Commerce, 2021,
―Uzbekistan - Country Commercial Guide‖, https://www.trade. gov/countrycommercial-
guides/uzbekistan-oil-and-gas.
Pizzolo, Paolo & Andrea Carteny, 2022, ―The New Great Game‖ in Central Asia:
From a Sino-Russian Axis of Convenience to Chinese Primacy? The International
Spectator, DOI: 10. 1080/03932729. 2021. 2007611.
Ishikawa, Yohei & Nikkei Writer, 2021, ―The New Great Game: Central Asia
Struggles to Balance three Powers‖, Asia. Nikkei, available at: https://asia. nikkei. com/Spotlight/The-Big-Story/The-new-Great-Game-Central-Asia-struggles-tobalance-
three-powers.