تهدیدات امنیت ملی یک چارچوب نظری

نویسنده

چکیده

درک صحیح پدیده های سیاسی، اجتماعی و نظامی موجود در روابط بین الملل مستلزم برخورداری از ابزارهای مناسب نظری است، زیرا چنین ابزاری کار تجزیه و تحلیل و مطالعه این پدیده ها را به یقین آسانتر خواهد کرد. بر این اساس، از همان آغاز فعالیت، یکی از نخستین اهداف نظریه پردازان رشته روابط بین الملل، رسیدن به یک چارچوب مناسب و همگانی در تجزیه و تحلیل روابط کشورها بوده است. اعتقاد به چنین تصوری، از این مفروضات مسلم ریشه گرفته که با وجود گوناگونی رژیمهای سیاسی و موقعیت های جغرافیایی و اختلاف سطح قدرت آنها، آن کشورها در زمینه سیاست خارجی و روابط بین الملل کم و بیش اهداف و کارکردهای مشترکی دارند. به این معنا که هر کدام به گونه ای می کوشند تا منافع خود را حفظ کنند و یا گسترش دهند، قدرت بیشتری را به دست آورند و در سطح بین المللی به اعتبار و پرستیژ خود بیفزایند. در زمینه سیاستهای مربوط به امنیت ملی کشورها نیز شاهد چنین فرآیندی هستیم. با وجود تفاوتهای کمی و کیفی فراوان میان کشورها نیز شاهد چنین فرآیندی هستیم. با وجود تفاوتهای کمی و کیفی فراوان میان کشورها، همه تلاش می کنند تا امنیت ملی خویش را گسترش دهند و آن را بهبود بخشند. هدف اصلی این مقاله دست یابی به یک چارچوب و الگوی نظری مناسب برای مطالعه تهدیدات امنیت ملی واحدهای سیاسی می باشد. با توجه به اعتقاد نگارنده به لزوم بهره گیری عملی از چنین مباحثی، کوشش می شود تا الگوی مورد نظر نیز با تاکید بر تهدیدات امنیتی کشورهای جهان سوم طراحی و تنظیم شود. چون در اصل بحث درباره تهدیدات ارتباط مستقیمی با مفهوم امنیت ملی دارد بنابراین ضروری است که نخست تعریفی از مفهوم امنیت ملی ارائه شود و سپس موضوع اصلی مقاله که همانا الگوی مطالعه تهدیدات امنیتی است، بپردازیم.

کلیدواژه‌ها