با توجه به وسعت چالشها و تعارضات امنیتی در خاورمیانه و تأثیرگذاری عوامل گوناگون در سطوح فروملی، ملی، منطقهای و فرامنطقهای در بیثباتی و ناامنیهای منطقه، امنیتسازی در چارچوب الگوی امنیتی مبتنی بر همکاری و مشارکت، مستلزم فرآیندی تدریجی و طولانیمدت است. در این فرآیند، همکاری منطقهای میتواند تنها بهواسطهی اعتمادسازی گام به گام و ایجاد اطمینان متقابل میان کشورها و همچنین تلاش برای حل و فصل چالشهایی که محصول برخی تعارضات ساختاری چون مشکلات روند دولت – ملتسازی و ضعف فرهنگ و رویههای دموکراتیک است، تحقق یابد.
در رویکرد امنیت هژمونیک، علاوه بر اینکه منافع و اهداف قدرت فرامنطقهای هژمون در اولویت قرار دارد، دولتها به دوست و دشمن تقسیم میشوند. مشارکت دولتهای منطقهای بر مبنای منافع طبیعی و بلندمدت خود در جهت ایجاد ساختار امنیتی پایدار و مبتنی بر همکاری، با دشواریهای جدید مواجه میشود. دراین راستا، برخی تهدیدات و چالشهای امنیتی مشترک که در بلندمدت برای بخش عمدهای از کشورهای منطقه مشکلآفرین خواهد بود، مورد غفلت و بیتوجهی قرار خواهد گرفت. باتوجه به رویکرد امنیتی فوق، این مقاله درصدد گسترش محیط امنیتی در فضای این رویکرد به شیوهی پرهیز ازجنگ میباشد. در این راستا، ضمن برشماری عمدهی مشکلات موجود در فرآیند رسیدن به آن، به ارزیابی عملکرد مسؤلان این حوزه نیز پرداخته است.