چالشهای نظری عمق‌بخشی دیپلماسی به‌منظور توسعه انقلاب اسلامی در محیط پیرامون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

امام حسین(ع)

چکیده

جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان قدرت تأثیر‌گذار منطقه‌ای ‌و جهانی به‌منظور عمق­بخشی و توسعه نفوذ در محیط پیرامونی به تثبیت نقش خود از طریق فرایند تعامل با ملتها و ایجاد ائتلافهای جدید در سطح دولتها نیاز دارد. حضور فعال ایران در مسائل منطقه‌ای از دید «ام‌القرای جهان اسلام»، ضمن تثبیت نقشهای سیاسی ـ امنیتی و اقتصادی در منطقه، اهمیت راهبردی ایران را در صحنه نظام بین‌الملل نیز افزایش می‌دهد. در این روند، دیپلماسی، اهمیت و جایگاه ویژه‌ای دارد که می‌تواند بخشی از خلأ کارکردی روند‌های سیاست خارجی را در حوزه‌های دیگر سامان دهد. این تحقیق به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای مبتنی بر اسناد و مدارک انجام شده است. بر اساس این رهیافت، مقاله ضمن بررسی تنگناها و چالشهای راهبردی جمهوری اسلامی ایران در عرصه سیاست خارجی، فرایند‌های معطوب به توسعه عمق­بخشی انقلاب اسلامی را از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب مورد مداقه قرار می­دهد. مهمترین نتیجه تحقیق این است که جمهوری اسلامی ایران بر اساس مؤلفه‌های قدرت ملی از جمله، برخورداری از دولتی ملی و قوی، بهره‌گیری از موقعیت ژئوپلتیک و نیز دارا بودن عنصر ایدئولوژی قوی می‌تواند نقش مهم و ممتازی در مسائل منطقه‌ای ایفا کند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Theoretical Challenges of Deepening Diplomacy for the Development of the Islamic Revolution in the External Environment

چکیده [English]

The Islamic Republic of Iran, as a regional and global effective power, is in need of reinforcing its role through interaction with states and creation of new alliances at the state level for deepening and extending its influence in the region. Iran’s active attendance in regional affairs, from the position of the heart of world of Islam, while consolidating its security and economic political roles in the region, will also increase its strategic significance in the international system. Diplomacy is especially important in this process and can manage parts of the functional deficiencies in foreign policy trends in other areas. This descriptive-analytical research employs library-based documentation for data collection. Following this approach, the research focuses on the processes involved in deepening of the Islamic Revolution from the present situation to a desired one through analyzing the strategic challenges and shortcomings of the Islamic Republic of Iran in the field of foreign policy. The most significant result of the research concerns the fact that the Islamic Republic of Iran, based on the components of national power, including the enjoyment of a national and powerful government, the use of geopolitical status and the presence of powerful ideology, can play a vital role in regional affairs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • diplomacy
  • deepening
  • regionalism
  • geopolitics
  • power structure

مراجع

برزگر، کیهان (1385). تضاد نقش‌ها: بررسی ریشه­های منازعه ایران و امریکا بعد از حوادث 11 سپتامبر. راهبرد. ش 39.
برزگر، کیهان (1387). ایران، خاورمیانه و امنیت بین‌الملل. مجله سیاست خارجی. س بیست و دوم. ش 3: 655 ـ 654.
تائب، سعید (1388). الزام در تغییر تمرکز جغرافیایی سیاست خارجی ایران. چکیده مقالات نخستین همایش مطالعات  منطقه‌ای‌. دانشگاه تهران.
جمشیدی، محمد؛ الهی­دهقی، ایرج (1393). ارائه الگوی تحلیل محیط راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه موردی منطقه آسیای مرکزی. ش 86:  31 تا 61.
سریع­القلم، محمود (1379). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
سریع­القلم، محمود (1384). ایران و جهانی شدن. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
گراهام فولر، رحیم فرانکه (1384). شیعیان عرب، مسلمانان فراموش شده. ترجمه خدیجه تبریزی. تهران و قم: انتشارات مرکز شیعه شناسی.
مجتهدزاده، پیروز (1373). کشورها و مزرها در منطقه ژئوپلتیک خلیج فارس. تهران: دفتر مطالعات سیاسى و بین‌المللى.
محمدجواد؛ عصاریان­نژاد، حسین (1390). ویژگیها و چالشهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد مجموعه امنیتی منطقه­ای. فصلنامه امنیت ملی. س اول. ش 2: 169 تا 208.
مصفا، نسرین؛ امین­منصور، جواد (1392). فصلنامه سازمانهای بین‌المللی. ش ۱: ۱۱.
نقیب­زاده، احمد (1375). بررسی جایگاه جمهوری اسلامی ایران در نظام منطقه‌ای‌. فصلنامه مطالعات خاورمیانه. س سوم. ش 1.
هیرو، دیلیپ (1380). نفت خلیج­فارس و اقتصاد جهان غرب. ترجمه جمشید زنگنه. مجموعه مقالات دهمین همایش بین‌المللى خلیج فارس. تهران: دفتر مطالعات سیاسى و بین‌المللى.
Ahmad Naghibzadeh ,"Rectification of Iran's Foreign Policy Shortcomings during Khatami's Presidency , "Discourse : An Iranian Quarterly, Vol. 3, No. 3, Winter 2002.
Armstrong, David, (1993), "relation and world order", oxford: Clarendon pres
Bulent Aras , " Turkey's Soft Power, " guardian . co. uk , 14 April 2009.
 Graham Fuller, The Center of the Universe : the Geopolitics of Iran , Westview Press : Oxford, (1991), pp. 50 and 620.
Griffiths, m. (1999), "fifty key thinkers in international relation", London and New York Rutledge.
Hooman Peimani , Iran and the United States : The Rise of WEST Asian Grouping , Westport, CT: Praeger Publishers,
Justice and Development Party (AKP)
Kayhan Barzegar , " Twelve Years after the Disintegration of the Soviet Union , " Discourse : An Iranian Quarterly , Vol. 5, No. 1, Summer 2003.
Kayhan Barzegar , "Iran's Foreign Policy in Post-Invasion Iraq , "Middle East Policy, Vol . Xv , No . H, Winter 2008.
Krasner, s. (1981), "structural causes and regime consequences" world politics 29: 47-317 & Cox, Robert w., with timothy, Sinclair, (1996), "approaches toward order" Cambridge: Cambridge university press, p.151.
Manochehr Mottaki, "Iran's Foreign Policy under President Ahmadinejad, "Discourse: An Iranian Quarterly, Vol. 8, No. 2,Winter 2009.
Owen Matthews and Christopher Dickey , "Triumph of the Turks" Newsweek , 7 DECEMBER 2009.
R. K. Ramazani , " Ideology and Pragmatism in Iran's Foreign Policy " , The Middle East Journal 58, No .4, Fall 2004, P. 550.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 شهریور 1396
  • تاریخ بازنگری: 26 اسفند 1396
  • تاریخ پذیرش: 03 اسفند 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار