حقوق مادی مخترعین صنایع دفاعی (مطالعۀ تطبیقی در چین، روسیه، آمریکا و ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ایرانی

2 کارشناس ارشد حقوق تجارت بین الملل

چکیده

نحوۀ حمایت از مخترعین صنعت دفاعی از چالش‌برانگیزترین موضوعات حقوق مالکیت فکری به‌حساب می‌آید. مسئله این است که از یک‌سو، طبق قواعد عام حقوق مالکیت فکری، حمایت از طریق اعطای پتنت (به‌عنوان سندی دال بر مالکیت و حق بهره‌برداری انحصاری) مستلزم افشای اطلاعات مربوط به اختراع است و از سوی دیگر، ضرورت‌های دفاعی کشور، اقتضای حفظ محرمانگی این اختراعات را دارد؛ به همین دلیل این سؤال مطرح می‌شود که آیا حقوق مادی قابل‌اعطا به مخترعین صنعت دفاعی و در کل، روش حمایت از این مخترعین باید همانند روش حمایت از سایر مخترعین (مخترعین غیردفاعی) باشد؟ در مقالۀ حاضر، درصدد هستیم مطالعه‌ای تطبیقی در خصوص حقوق مادی قابل‌اعطا به مخترعین صنعت دفاعی در کشورهای چین، روسیه، آمریکا و ایران انجام دهیم تا با بهره‌گیری از تجربیات این کشورها، نظام حقوقی مناسب در خصوص حقوق مادی مخترعین صنعت دفاعی را شناسایی و معرفی کنیم؛ در نهایت چنین نتیجه می‌گیریم که اولاً به دلیل محدودیت‌های اجتناب‌ناپذیر ناشی از محرمانگی اختراعات دفاعی و نظارت دولت بر بهره‌برداری از این اختراعات، پرداخت مبلغی به عنوان غرامت یا پاداش در کنار حق مالکانۀ انحصاری کاملاً منطقی و همسو با مصالح اقتصادی و دفاعی بوده و ثانیاً، صدور گواهی برای حمایت از مخترعین صنعت دفاعی، هیچ مغایرتی با مبانی نظام حقوق مالکیت فکری ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Inventors' Material Rights in Defense Industries (A Comparative Study in China, Russia, the United States and Iran)

چکیده [English]

The way inventors in defense industries are championed is a more controversial issue in the Law on Intellectual Property. The problem is that on the one hand, as the general rules of intellectual property state,  supporting inventors through granting patents (as a document indicating ownership and the right of exclusive use) involves the disclosure of information concerning inventions, and on the other hand, the country's defense imperatives require having to maintain confidentiality as related to these inventions. For this purpose, the question raised is that of whether the material rights capable of being granted to inventors in defense industry, and totally speaking, the way those inventors are supported should be the same as the way other inventors (i.e. non-defense inventors) are supported. In the present article, we seek to make a comparative study of the material rights capable of being granted to inventors in defense industry in China, Russia, the United States and Iran with library method in an effort to detect and introduce a convenient legal system as for inventors' material rights in defense industries in these countries. Finally, it is concluded that, firstly, due to inevitable limitations that follow from the confidentiality of defense inventions and the Administration's supervision over how these inventions are employed, making a payment as compensation or reward on top of exclusive property right is increasingly logical and closely aligned with defense and economic interests, and secondly, issuing patents in order to support the inventors in defense-related industries is far from colliding with the basics of intellectual property law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • inventing the defense industry
  • material rights
  • patent right
  • compensation
  • owner of the invention
آیین‌نامۀ ثبت اختراعات و اکتشافات صنایع دفاعی، مصوب 1384.
پیلوار، رحیم (1390)، نظریۀ کار به عنوان مبنای مالکیت در اسلام و فلسفۀ جان لاک، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال 3، شمارۀ 5: 63 ـ 58.
حکمت نیا، محمود (1385)، مروری بر حقوق اخلاقی مالکیت فکری و مبانی اعتبار آن، فقه و حقوق. سال دوم: 64 ـ 43.
خدمتگزار، محسن (1391)، فلسفۀ مالکیت فکری، تهران: میزان.
قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری 1386.
قانون ثبت علائم و اختراعات 1310.
Bell, Aaron,(2005). "Effects of National Security Concerns on the Patent Process", Available at https://ocw.mit.edu/courses/electrical-engineering-and-computer-science/6-901-inventions-and-patents-fall-2005/projects/patnts_natnl_sec.pdf
Belongova Helen, Pallante Sal and Wu Jonathan.(2005). "A Comparative Study of The United States Patent System and the System of Former Soviet Union and Current Russia, Patent and Invention Final Paper", Available at https://ocw.mit.edu/courses/electrical-engineering-and-computer-science/6-901-inventions-and-patents-fall-2005/projects/24793_us_russia.pdf
Bo Chen and Qun Liu, Defense Innovation in China: History, Lessons and Trends. (2014).IGCC, Defense Innovation Breifs
Burrus Bernie R.(1962). "The Soviet Law of Inventions and copyright", Fordham Law Review, Vol, 30, 1962
Cheung Tai Ming.(2008). "Innovation Within China’s Defense Technological and Industrial Base"
Civil Cod of Russian Federation
Denicolo Vicenzo and Franzon Alberto.(2006). Innovating Duplication and the Contract Theory, Department of Economic University of Bolonia, 2006, Internation Review of Law and Economics
Erkal, Nisvan.(2004)." On the Relationship Between Patent and Trade Secret Policy", Texas Intellectual Property Law Journal