فلسفه جنگ‌های نیابتی در عصر جدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه جامع امام حسین(ع)

چکیده

محیط پیرامونی ایران که شاید حساس‌ترین محیط امنیتی جهان باشد، سرشار از تهدید و فرصت‌هایی است که  منافع و امنیت ملی کشور ما را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و استکبار جهانی در سال‌های اخیر با ناامیدی از دستیابی به اهداف خود در مهار انقلاب اسلامی، ایجاد و توسعه جنگ نیابتی را در دستور کار خود قرار داده  که در آن دشمن مقابل، نه یک کشور و یا ائتلافی بین‌المللی که گروه‌هایی نوظهور با سازماندهی پیچیده‌، پشتیبانی بی‌دریغ مالی و تجهیزاتی و نظام جذب نیروی انسانی با عقیده تکفیری هستند. باعنایت‌به تهدیدهای روزافزون ناشی از این نوع جنگ‌ها که در محیط امنیتی  ایران نمایان شده‌اند و وضعیت شکننده «نه جنگ ـ نه صلح» میان  ایران و امریکا که با وجود پایداری نسبی در چهار دهه گذشته، همواره مستعد تغییر و دگرگونی بوده و سبب شده تا احتمال جدی برای بروز جنگ  نیابتی و یا وقوع درگیری نظامی تمام‌عیار وجود داشته باشد. ازاین‌رو، این مقاله دنبال تبیین فلسفه جنگ‌های نیابتی در عصر جدید است. برای دستیابی به این هدف، از روش "توصیفی ـ تحلیلی" استفاده شده است و جامعه آماری آن شامل اسناد و منابع معتبر انتشاریافته و دردسترس محقق بوده است. نتیجه ‌اینکه، جنگ نیابتی، معمولاً درراستای اهداف قدرت‌های رقیب، به‌منظور دوری از جنگ مستقیم و  رودررو که می‌تواند خسارت  سنگین مادی و معنوی به‌همراه داشته باشد در عصر جدید نیز به‌عنوان یکی از ابزارهای پیشبرد اهداف کلان، مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Philosophy of Proxy war in new era

نویسنده [English]

  • Mohammad Hossein Ghanbari Jahromi
Assistant Professor of Imam Hossein University (AS)
چکیده [English]

Iran's environment,which is perhaps the most sensitive security environment in the world, is full of threats and opportunities that affect our country’s national interests and security And in recent years ,global arrogance-frustrated with achieving its goals in controlling the Islamic Revolution-has put the creation and development of proxy warfare on its agenda in which the enemy is not one country or international coalition, but new emerging groups with complicated organization, unsparing financial and equipment support and the system of recruiting human beings with takfiri belief.
With regard to the growing threats posed by these types of wars that have emerged in Iran's security environment ,And the fragile condition of neither war nor peace between Iran and the United States -despite relative stability over the past four decades - has always been talented to change and transform and has led to a serious possibility of proxy war or full-scale military conflict.
Therefore, in this article, we explore to explain the philosophy of proxy wars in the new era. So,to achieve these goals, a descriptive-analytical method has been used and its statistical population includes published documents and resources which are available to the researcher.
As a result, the proxy warfare is often used in direction of the goals of rival powers in order to avoid direct and face-to-face warfare, which can cause great material and spiritual damage. In the new era, it is also used as one of the tools to advance big goals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • philosophy
  • war
  • proxy war
  1. قرآن کریم.
  2.  امام خمینی(ره)، سیدروح‌الله، صحیفه نور، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام(ره).
  3. امام خامنه‌ای، سیدعلی(مدظله‌العالی)، بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهاى اسلامى، 06/03/1393.
  4.  امام خامنه‌ای، سیدعلی(مدظله‌العالی)، بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در سى‌ویکمین دوره‌ مسابقات بین‌المللى قرآن کریم‌، 13/03/1393.
  5.  امام خامنه‌ای، سیدعلی(مدظله‌العالی)، بیانات در دیدار مردم قم، 17/10/1393.
  6.  امام خامنه‌ای، سیدعلی(مدظله‌العالی)، بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفراى کشورهاى اسلامى، 26/02/1394.
  7.  امام خامنه‌ای، سیدعلی(مدظله‌العالی)، بیانات در دانشگاه افسرى و تربیت پاسداری امام حسین علیه‌السلام، 30/02/1394.
  8.  امام خامنه‌ای، سیدعلی(مدظله‌العالی)، بیانات، قابل دسترسی در پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری به آدرس:                   http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=bayanat
  9.  آجورلو، سایت باشگاه اندیشه، 19/01/1388.  
  10.  آقایی، بهمن و علی‌بابایی، غلامرضا (1366)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: نشر ویس.
  11.  ادیبی سده، مهدی (1379)، جامعه‌شناسی جنگ و نیروهای نظامی، تهران: انتشارات سمت.
  12.  جزوه اصول جنگ هند، ترجمه دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران، تهران.
  13.  پارساپور، روزبه (1394)، جنگ‌های نیابتی منطقه و طرح خاورمیانه بزرگ، تهران: خبرگزاری ایرنا.
  14.  تابناک، (خرداد 1394)، مقاله دلیل توسل به «جنگ نیابتی» علیه ایران در منطقه چیست؟ مقاله آمریکن اینتریست:

http://www.the-american-interest.com/2015/06/09/kurds-gain-new-power-even-as-isis-threatens/

  1.  جمشیدی، محمدحسین (1383)، مبانی و تاریخ اندیشه نظامی در جهان، دافوس سپاه، دوره عالی جنگ، تهران.
  2.  دانشکده فرماندهی و ستاد (1372)، اصول جنگ و توان رزمی، تهران.
  3.  رشید، غلامعلی و همکاران (1393)، مقاله جنگ آینده، فصلنامه راهبرد دفاعی، ش 48.
  4.  روزنامه شرق، ۲۷ تیر ۱۳۹۰، ش۱۲۹۶، صفحه جهان
  5.  زهدی، یعقوب و کلانتری، فتح‌الله (1395)، واکاوی رویکردهای جنگ آینده، تهران: مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی.
  6.  سان تزو (1358)، هنر جنگ، ترجمه محمود کی، چاپ اول، تهران: چاپخانه ارتش ج،ا،ا.
  7.  شیرازی، حبیب‌اله (1394)، میزان‌سنجی تأثیر عنصر رقابت بر جنگ­های نیابتی ایران و عربستان، فصلنامه پژوهش­های سیاسی جهان اسلام، س 5، ش 1: 77 ـ 102.
  8.  شهلایی، مهرنیا و ولیوند زمانی  (1388)، کتاب نظریه‌های راهبردی ارتش، تهران: انتشارات دانشکده فرماندهی و ستاد آجا.
  9.  ضیائی بیگدلی، محمدرضا (1363)، نگرشی اجمالی به حقوق جنگ، مجله حقوقی، س ششم: 45 ـ 70.
  10.  عمید، حسن (1372)، فرهنگ فارسی عمید، جلد اول، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
  11.  قنبری جهرمی، محمدحسین (1381)، اصول جنگ و توان رزمی، تهران: دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه.
  12.  مامفورد، آندرو (2013)، جنگ نیابتی، کمبریج، انتشارات سیاسی.
  13.  محمدنژاد، میرعلی و نوروزی، محمدتقی (1378)، فرهنگ استراتژی، تهران: انتشارات سنا.
  14.  نوروزی، محمدتقی (1385)، فرهنگ دفاعی ـ امنیتی، تهران: مرکز مطالعات و پژوهش‌های مدیریت، انتشارات سنا.
  1. Carl Von Clausewitz,On War,Translated by Micheal Howard and Peter Part, Princeton University Press, `1976.
  2. www.gallup.com/poll
  3. www.Blogfa.com