هزینه‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، مرکز اقتصاد مقاومتی، دانشکده مدیریت و برنامه ریزی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

قرارگرفتن کشور ایران در منطقه‌ حساس و استراتژیک خاورمیانه، باعث قرارگرفتن در معرض تهدیدات امنیتی بعضی از کشورهای خارجی است. ازطرفی هم شائبه سهم بالای مخارج نظامی از تولید ناخالص داخلی جمهوری اسلامی ایران و ادعای تأثیر منفی هزینه‌های انجام‌شده در بخش نظامی بر وضعیت اقتصاد کشور، ضرورت ایجاد کرد تا موضوع مقایسه میزان اختصاص بودجه بخش نظامی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای محیط امنیتی پیرامونی و تأثیر مخارج نظامی بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران، ازجمله رشد اقتصادی اهمیت خاصی داشته باشد. اطلاعات موردنیاز به روش کتابخانه‌ای، از منابع بانک جهانی و سیپری جمع‌آوری شده است. بررسی و تجزیه و تحلیل پنج شاخص وضعیت هزینه‌های نظامی ارائه‌شده نشان می‌دهد که هزینه‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران طی حدود سه دهه اخیر، به‌رغم تهدیدهای فراوان منطقه‌ای و جهانی، در مقایسه با عمده کشورهای محیط راهبردی امنیتی‌اش که مشکلات امنیتی مشابه هم نداشته‌اند، کمتر بوده است. در ادامه تأثیر هزینه‌های نظامی روی رشد اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در فاصله سال‌های 1990 تا 2019 به روش تحلیل روش خودتوضیح با وقفه­های گسترده (ARDL) مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه حاصل از تخمین بلندمدت مدل برآوردشده توضیح داد که علاوه‌بر مثبت‌بودن این تأثیر در سال‌های موردمطالعه، افزایش یک درصدی شاخص هزینه نظامی، افزایش قابل توجه 79/0 درصدی رشد اقتصادی جمهوری اسلامی را به‌دنبال داشته است. به‌عبارت دیگر، رشد هزینه‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کشور پرچم‌دار مقاومت، تأثیر منفی روی رشد اقتصادی‌اش نداشته است؛ درعین حالی که هزینه نظامی جمهوری اسلامی ایران نسبت به اکثر کشورهای محیط امنیتی پیرامونی خود کمترین بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Military Expenses of the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • Mojtaba Maleki Shahrivar
Assistant Professor, Resistance Economics Center, Faculty of Management and Planning, Imam Hussein Comprehensive University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Iran's location in the sensitive and strategic regions of the Middle East faces security threats from some foreign countries. On the other hand, the suspicion of the high share of military expenditures in the GDP and claiming the negative impact of military spending on the country's economy, made it necessary to compare budget allocation to the military sector of the Islamic Republic of Iran with peripheral security environment countries and the impact of military spending on macroeconomic variables in Iran, including economic growth is of particular importance. The required data is collected by the library method from the sources of the World Bank and Cipri. An analysis of the five indicators of the military expenditures shows that the military expenditures of the Islamic Republic of Iran over the last three decades, despite many regional and global threats, compared to all countries that do not have similar security problems, It has been less. Then, the impact of military expenditures on the economic growth of the Islamic Republic of Iran between 1990and 2019 was investigated by the analysis Autoregressive Distributed Lag (ARDL). The result of the long-term estimate of the estimated model explained that in addition to the positive effect of this effect in the studied years, 0/79% of changes in economic growth of the Islamic Republic of Iran are justified by changing the variable amount of military spending to GDP. In other words, the growth of the Islamic Republic of Iran's military costs as a flagship country of resistance has not had a negative impact on its economic growth; While the military cost of the Islamic Republic of Iran has been the lowest compared to most countries around its surroundings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • I Military Spending
  • Peripheral Security Environment Countries
  • Economic Growth
  • Autoregressive Distributed Lag (ARDL)

مراجع

  • - منابع:

    • بیضایی، ابراهیم (1380)، رابطه بین مخارج نظامی و برخی متغیرهای اقتصادی در ایران (1376-1351)، فصل‌نامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا(سلام‌الله‌علیها)، شماره 37 و 38، صص 75-47.
    • پورصادق، ناصر؛ کاشمری، علی؛ افتخاری‌شاهی، جابر (1386)، تأثیر هزینه‌های نظامی بر رشد اقتصادی ایران با توجه به اثرات جنگ تحمیلی و واقعه 11 سپتامبر، فصل‌نامه مدیریت نظامی، شماره 28، صص 100-73.
    • حسنی، محمدحسین؛ عزیزنژاد، صمد (1386)، هزینه‌های دفاعی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی (مدل عرضه و تقاضای کل برای ایران)، فصل‌نامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال نهم، شماره 30، صص 212-193.
    • حسنی صدرآبادی، محمدحسین؛ کاشمری، علی (1387)، تأثیر مخارج دفاعی بر رشد اقتصادی و اثر غیرمستقیم آن بر مصرف خصوصی در ایران (بررسی مدل طرف عرضه اقتصاد)، فصل‌نامه پژوهش‌های اقتصادی، سال هشتم، شماره 2، صص 40-25.
    • شعرباف، جواد (1390)، افزایش هزینه‌های نظامی ایران؛ ضرورتی انکارناپذیر، فصل‌نامه آفاق امنیت، سال چهارم، شماره دوازدهم، صص 123-97.
    • گل‌خندان، ابوالقاسم (1393)، بررسی و مقایسه تطبیقی تأثیر هزینه‌های نظامی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در حال توسعه و توسعه‌یافته: رهیافت GMM سیستمی، فصل‌نامه تحقیقات توسعه اقتصادی، شماره 15، پاییز، صص 44-23.
    • گل‌خندان، ابوالقاسم؛ خوانساری، مجتبی؛ گل‌خندان، داود (1394)، نظامی‌گری و رشد اقتصادی: شواهدی تجربی از کشورهای منطقه منا در قالب الگوی پانل پویا، فصل‌نامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال پنجم، شماره 18، صص 50-31.
    • مولایی، محمد؛ گل‌خندان، ابوالقاسم؛ گل‌خندان، داود (1393)، رابطه مخارج دفاعی و رشد اقتصادی در ایران، فصل‌نامه راهبرد اقتصادی، سال سوم، شماره 9، صص 99-73.
    • هارتلی، کیت؛ ساندلر، تاد، منتخبی از موضوعات در کتاب اقتصاد دفاع، ترجمه سیدابراهیم بیضایی، انتشارات سمت، 1383.
    • Abdel-Khalek, Gouda , Mazloum, Mohammed Gamal and Mohammed El Zeiny, Mohammed Ramadan (2020), " Military expenditure and economic growth: the case of India ", Review of Economics and Political Scienc, Vol.5,No.2, pp. 116-135 .
    • ALI KHALID, MASOUD and ABDUL JABAR ABDUL RAZAQ, MUNADHIL (2015), " The Impact of Military Spending on Economic Growth: Evidence from the US Economy", Research Journal of Finance and Accounting, Vol.6, No.7, pp. 183-190.
    • Ali Khalid, Masoud and Abdulkadhim Altaee, Hatem Hatef (2015), " Military Spending and Economic Growth Relationship in the Case of France, ARDL and Causality Analysis ", Mediterranean Journal of Social Sciences MCSER Publishing, Rome-Italy, Vol.6, No.4, pp. 178-185.
    • Atesoglu, H.S. (2002), "Defense Spending Promotes Aggregate Output in the United States, Evidence from Co-integration Analysis", Defense and Peace Economics, No. 13(1), pp. 55-60.
    • Buzan, Barry (1983), People States and Fear: The National Security Problem in International Realations, Brighton: Weatsheaf Books, 1983.
    • Dunne, P., Smith, R. and Willenbockel, D. (2005), "Models of Military Expenditure and Growth: A Critical Review", Defense and Peace Economics, 16(6), pp. 449-461
    • Dunne, P. (2010), "Military Spending and Economic Growth in Sub-Saharan Africa", Defense and Peace Economics, pp. 1-13.
    • Dunne, P. and Nikolaidou, E. (2012), "Defense Spending and Economic Growth in the EU15", Defense and Peace Economics, 23(6), pp. 537-548.
    • Gokmenoglu, Korhan K, Taspina, Nigar and Sadeghieh, Mohammadesmaeil (2015), " Military Expenditure and Economic Growth: The Case of Turkey ", Procedia Economics and Finance, 25 , pp.455 – 462.
    • Hartly, K. (2005), "Defense Spending and its Impact on the National Economy", Center of Defense Economics, University of York, pp.1-15.
    • Hartly, K and Sandler, T(1995), "Handbook of Defense Economics", Volume 1, Elsevier Science B. V.
    • Korkmaz, Suna(2015), " The Effect of Military Spending on Economic Growth and Unemployment in Mediterranean Countries", International Journal of Economics and Financial Issues, Vol. 5, No. 1, pp.273-280.
    • Myo, K.M. (2013), "Military Expenditures and Economic Growth in Asia", Annual International Conference on Economics and Security, Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), pp. 1-50.
    • Raju, Mohammad Hasan and Ahmed, Zobayer (2019), " Effect of military expenditure on economic growth: evidences from India Pakistan and China using cointegration and causality analysi", Asian Journal of German and European Studies, (2019) 4:3.
    • Shahbaz, M., Afza, T. and Shabbir, M.S. (2013), "Does Defense Spending Impede Economic Growth? Cointegration and Causality Analysis For Pakistan", Defense and Peace Economics, 24(2), pp. Economy", Center of Defense Economics, University of York.
    • Walt, Stephen M (1987), The Origin of Alliances, Ithaca: Cornell UP.
    • Wijeweera, A. and Webb, M.J. (2011), "Military Spending and Economic Growth in South Asia: A Panel Data Analysis", Defense and Peace Economics, 22(5), pp. 545-554.
    • Yakovlev, P.(2007), “Arms Trade Military Spending and Economic Growth”, Defence and Peace Economics, Vol. 18, pp. 317-338.
    • Yildirim, J., Ocal, N. and Keskin, H. (2011), "Military Expenditure, Economic Growth and Spatial Spillovers: A Global Perspective", International Conferencre on Applied Economics, pp. 811-821.

     

                                                                                            

     

     

     

     

     

سیاست دفاعی
دوره 31، شماره 118 - شماره پیاپی 1
فصلنامه بهار
خرداد 1401
صفحه 65-101

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 تیر 1400
  • تاریخ بازنگری: 05 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 09 خرداد 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار