بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر بحران سوریه (2011 تا 2018)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبایی

2 . استادیار پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)، قم، ایران

چکیده

در دهه اخیر سوریه به عنوان یکی از کشورهای مهم منطقه غرب آسیا و نیز خط مقدم جبهه مقاومت، دچار بحران شدید و جنگ داخلی گسترده گردید و این بحران به سرعت ابعاد منطقه ای و جهانی پیدا کرد. گروه تروریستی داعش، با دست آویز قرار دادن، مسائل داخلی سوریه همچون مسائل اقتصادی، نقش اساسی در شکل گیری این بحران ایفا کرد. اگر چه گروه تروریستی داعش از نظر سرزمینی، دیگر وجود خارجی ندارد، اما تفکر تکفیری – تروریستی آنان مانند آتش زیر خاکستر، همچنان کشور سوریه و نیز جبهه مقاومت را تهدید می کند. این مقاله با هدف پاسخ به پرسش «عوامل اقتصادی موثر بر بحران آفرینی داعش در کشور سوریه چیست؟» تالیف شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد افزون بر چالش‌های هویتی، مذهبی و نیز مداخلة قدرت‌های منطقه ای و فرا منطقه ای مخالف جبهه مقاومت، چالش اقتصادی همچون سیاست های اقتصادی ناکارامد، تبعیض های اقتصادی ناشی از عوامل قومی، مذهبی و سیاسی و غیره نیز از عوامل موثر بر شکل گیری بحران در سوریه و جذب برخی از گروه ها به معارضین بوده است. روش گردآوری داده ها در این پژوهش کتابخانه ای و مصاحبه و روش تحلیل داده ها توصیفی – تحلیلی است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of economic factors affecting the Syrian crisis (2011-2018)

نویسندگان [English]

  • heydar mansouri 1
  • Mohammad Taghi Rokni 2
1 PhD student at Allameh Tabatabai University
2 . Assistant Professor of Imam Sadegh (AS) Institute of Islamic Sciences, Qom, Iran
چکیده [English]

In the last decade, Syria, as one of the important countries in the West Asian region as well as the front line of the Resistance Front, has experienced a severe crisis and widespread civil war, and this crisis has quickly acquired regional and global dimensions. The ISIS terrorist group played a key role in shaping the Syrian crisis, as well as economic issues, by hanging on to it. Although the ISIS terrorist group no longer exists externally, their takfiri-terrorist thinking, like fire under ashes, continues to threaten Syria and the Resistance Front. This article aims to answer the question "What are the economic factors affecting the crisis of ISIL in Syria?" Compiled. The findings of this study show that in addition to identity and religious challenges as well as the intervention of regional and supra-regional powers opposed to the Resistance Front, economic challenges such as inefficient economic policies, economic discrimination due to ethnic, religious and political factors, etc. Factors influencing the formation of the crisis in Syria and the attraction of some groups to the opposition. The method of data collection in this research is library and interview and the method of data analysis is descriptive-analytical.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Syria
  • crisis
  • ISIS
  • economic factors
  • takfir
  1. ابراهیمی، نبی‌الله. (1391). «اخوانی گرایی و سیاست خارجی قطر در قبال انقلاب‌های عربی 2011» فصلنامه مطالعات راهبری، سال پانزدهم، شماره 55.

    امامی، محمدعلی. (1376). «سیاست و حکومت در سوریه» تهران: وزارت امور خارجه.

    امینی، داود. (1391). «جغرافیای کشورهای جهان – سوریه» تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.

    آجرلو، حسین. (1390). «تحولات سوریه: ریشه‌ها و چشم‌اندازها» فصل نامه مطالعات خاورمیانه، سال هجدهم، شماره 66.

    برزین، سعید. (1365). «تحولات سیاسی در سوریه» تهران: شرکت سهامی انتشار.

    بشارتی، محمد‌رضا. (1392). «نقش کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در تحولات و بحران سوریه» ماهنامه تبیان، شماره 95 – 96.

    جمشیدی، محمد حسین و دیگران (1396). «بررسی و تبیین عوامل مؤثر در ایجاد و استمرار بحران سوریه بر مبنای مدل پژوهشی برچر» دوفصلنامه جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، دوره 5، شماره 1.

    رکنی لموکی، محمد تقی، منصوری، حیدر و دیگران. (1400). «جریان‌های تکفیری در سوریه» قم: زمزم هدایت.

    زارعان، احمد. (1393). «زمینه‌های ظهور و گسترش داعش در محیط امنیتی غرب آسیا» فصلنامه آفاق امنیت، سال هفتم، شماره 23.

    زارعی، سعدالله. (1398). «مصاحبه حضوری» اسناد قابل دسترسی در پرونده علمی مقاله.

    زاهدی، شمس السادات و دیگران. (1388). «بررسی عوامل مؤثر بر کاهش فساد اداری» مدیریت فرهنگ سازمانی، سال هفتم، شماره 20.

    زمانی محجوب و دیگران. (1396). «جغرافیای مذهبی سوریه» قم: زمزم هدایت.

    زیبایی، مهدی. (1397). «نهاد دولت در خاورمیانه عربی پس از حوادث 2011»، فصلنامه دولتپژوهی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 14.

    - دهقان، یدالله و کتابی، محمود. (1395). «بررسی بسترهای سیاسی اجتماعی تأثیر گذار بر شکل‌گیری و رشد رادیکالیسم در سوریه» نشریه دانش امنیتی، سال سوم، شماره 5.

    سردارنیا، خلیل الله و کیانی، فائزه. (1395). «تحلیل بحران سوریه از منظر شکاف‌های اجتماعی» دوفصلنامه پژوهش های جامعه شناسی جهان اسلام، دوره4، شماره 1.

    سعیدی، ابراهیم. (1374). «سوریه» تهران: موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

    صدرالحسینی، سید رضا و عرب پور، علی. (1395). «داعش: اندیشه و عمل» قم: زمزم هدایت.

    صفوی، سید یحیی. (1393). «جهان اسلام: شمال آفریقا و غرب آسیا» کتاب اول، تهران: امیرکبیر.

    عطوان، عبدالباری. (1395). «تولد اهریمن»  ترجمه فاروق، نجم الدین، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

    نظری، علی‌اشرف و پیرانی شهره. (1396). «تحلیل کنش‌های خشونت‌بار داعش از چشم‌انداز روان‌شناسی سیاسی با تأکید بر نظریه تعارض واقع‌گرایانه»، پژوهشنامه سیاسی، سال دوازدهم، شماره 2.

    کریمی، علی و گرشاسبی، رضا. (1395). «شیوه‌های بسیج سیاسی گروه‌های تکفیری، مطالعه موردی سوریه»، فصلنامه جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، سال 4، شماره 2.

    محروق، فاطمه. (1394). «اقتصاد سیاسی تروریسم: مورد داعش» فصلنامه روابط خارجی، سال هفتم، شماره 28.

    میرعلی، محمدعلی و محسنی محمد. (1396). «عوامل شکل‌گیری جریان‌های تکفیری رادیکال در سوریه»، فصلنامه پژوهش‌های منطقه‌ای، سال 4، شماره 15.

    مرادی، اسداله؛ شهرام نیا، امیز مسعود. (1394). «بحران سوریه و امنیت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی راهبردی سیاست، سال چهارم، شماره 15.

    مرادی، مصطفی و دیگران. (1397). «تبین جامعه‌شناختی و اولویت‌بندی زمینه‌ها و بسترهای محرک پیوستن پیکارجویان به گروه تروریستی داعش از منظر صاحب‌نظران ایرانی»، پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، شماره 27.

    منابع اینترنتی:

    باقی، محمدحسین. (1396). «تبعات اقتصادی پیدا و پنهان جنگ با داعش» قابل‌دسترسی در:

    https://www.eghtesadnews.com

    19 فروردین 1396

    پایگاه خبری – تحلیلی میز نفت،. قابل دسترسی در

    http://www.mizenaft.com/news/8094

    ۲۵ مرداد ۱۳۹۴

    تارنما شبکه خبر، قابل دسترسی در:

    https://www.irinn.ir/fa/news/509109

    ۲۰ تیر ۱۳۹۶

    خبرگزاری تسنیم، قابل دسترسی در

    https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/07/14/2112450/

    14 مهر 1398

    خبرگزاری تسنیم، قابل دسترسی در

    https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/01/18/703192

    18 فروردین ۱۳۹۴

    خبرگزاری تسنیم، قابل دسترسی در

     https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/11/02/1634909

    2 بهمن ۱۳۹۶

    خبرگزاری دانشجو، قابل دسترسی در

    https://snn.ir/fa/news/373808

    ۱۸ آذر ۱۳۹۳

    خبرگزاری میزان، قابل دسترسی در

    https://www.mizanonline.com/fa/news/261297

    10 دی ۱۳۹۵

    خلیلی، محمد جواد، (1398). «حزب بعث نهادی سکولار در بستری سنتی» سایت شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان، قابل دسترسی در:

    https://shouba.ir

    18 آبان 1398

    رضاخواه، علی رضا. (1392). «شیوه شناسی دشمن در مقابله با هویت یابی مسلمانان» قابل دسترسی در:

    https://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/07/27/169485

    27 مهر 1392

    شاهسونی، مجتبی. (1396). ترجمه مقاله «وضعیت کنونی اقتصاد سوریه و سناریوهای احتمالی آینده» تارنما پارس تودی، قابل دسترسی در:

    https://farsi.iranpress.com/middle_east-i98271

    31 شهریور 1396

    شبکه جهانی الکوثر قابل دسترسی در

    https://fa.alkawthartv.ir/news/153720

    18 مرداد 1397

    وب سایت همشهری‌آنلاین  قابل دسترسی در

    https://www.hamshahrionline.ir/news/300860/

    ۲۱ تیر ۱۳۹۴

    هاشمی فشارکی، سید جواد. (1398). خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) قابل دسترسی در

    https://www.isna.ir/print/98081105420/

    11 آبان 1398

    یاسینی، ریحانه. (1396). «هزینه ۳۳۶ میلیارد دلاری داعش روی دست عراق و سوریه» قابل دسترسی در:

    https://www.magiran.com/article/3665325

    ۱ آذر ۱۳۹۶

    منابع خارجی:

    شورای امور بین الملل روسیه، (2020)، «تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه سوریه»، قابل دسترسی در:

    https://russiancouncil.ru/en/analytics-and-comments/analytics/u-s-and-european-sanctions-on-syria/

    پایگاه داده تجارت خارجی مؤسسه آماری ترکیه، http://www.tuik.gov.tr

    troudi،mohamed ،dhel، la syrie : un pays ،  mur pour  l islamisme ،  Geosttategiques ، n 13 – juillet 2003.

    W.b. Fisher, "Syria physical and social Geography". Europa Regional surveys of The World: The Middle East and North Africa, London, Routledge, 2011, p1051.

    Kaplan, S. D. (2008). Fixing Fragile States: A New Paradigm for Development.Westport: Praeger Security International. Retrieved from http://www.odi.org/comment. [Accessed:1,04,2014]

    Serra Gianluca, (2015), »Over-grazing and desertification in the Syrian steppe are the root causes of war«, Article published in The Ecologist on June 2015 https://theecologist.org/2015/jun/05/over-grazing-and-desertification-syrian-steppe-are-root-causes-war

    Daher Joseph, (2018), »The political economic context of Syria’s reconstruction: a prospective in light of a legacy of unequal development«, Article published in The European University Institute, https://cadmus-eui-eu.translate.goog/handle /1814/60112?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=op,sc

    Nasser, Rabie,(2013), » Socioeconomic Roots and Impacts of theSyrian Crisis«  Damascus: The Syrian Center for Policy Research

    Hoerling, M., J. Eischeid, J. Perlwitz, X. Quan, T. Zhang, and P. Pegion, 2012: On the increased frequency of Mediterranean drought. J. Climate, 25, 2146–2161, doi:10.1175/JCLI-D-11-00296.1

    1. Gleick Peter, (2014), »Water, Drought, Climate Change, and Conflict in Syria«, Journal Weather, Climate, and Society, Article published: https://journals.ametsoc.org/view/journals/wcas/6/3/wcas-d-13-00059_1.xml?rskey=kB1Uqo&result=2

    Sertaç Hopoğlu, Serkan Künü, Hakan Irak, (2017), »Effects of the Syrian Conflict on the Turkish Economy«, 4th Edition, Revolutions, the Archaeology of Change, Articlepublished:https://www.researchgate.net/publication/317416059_Effects_of_the_Syrian_Conflict_on_the_Turkish_Economy

    https://atlas.cid.harvard.edu