بررسی تأثیر عادی سازی روابط امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی بر ترتیبات امنیتی خلیج‌فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مطالعات منطقه ای، دانشکده مطالعات بین الملل، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

2 دکتری تاریخ اسلام، مدرس و پژوهشگر دانشگاه

چکیده

خلیج‌فارس به‌دلیل برخورداری از موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک دارای اهمیت استراتژیکی است که، موجب‌شده بازیگران فرا‌منطقه‌ای در این سیستم، حضور فعال داشته باشند ونظم منطقه، تحت تأثیر سیاست این بازیگران قرارگیرد. در سال‌های اخیر نیز، با ظهور نشانه‌های افول نقش امریکا در منطقه پس ازیک دوره مداخله نظامی و حضور مستقیم، رژیم صهیونیستی در تلاش است تا حضور مؤثرتری در این منطقه ایفانماید. ازسوی دیگر کشورهای شورای‌همکاری‌خلیج‌فارس نیز به منظور تضمین امنیت خود، در راستای جبران خلأ امنیتی در حال ظهور، به‌‌سوی افزایش روابط با رژیم صهیونیستی گام برداشته‌اند که نهایتاً اقدامات متقابل رژیم‌صهیونیستی و کشورهای شورای‌همکاری‌خلیج‌فارس منجر به عادی‌سازی روابط میان این رژیم با امارات و بحرین گردید. عادی‌سازی روابط و حضور رژیم صهیونیستی در منطقه موجبات ایجاد تغییرات در ترتیبات امنیتی خلیج‌فارس را فراهم آورده‌است. در همین راستا سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که عادی‌سازی روابط رژیم‌صهیونیستی با امارات و بحرین چگونه بر ترتیبات امنیتی خلیج‌فارس اثرگذار بوده‌است؟
پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، با بهره گیری از منابع کتابخانه‌ای درصدد پاسخ به پرسش فوق است. نتایج حاصل پژوهش حاضر، بیانگر آن است که در دوره پس از عادی‌سازی روابط میان رژیم‌صهیونیستی با کشورهای امارات و بحرین، ترتیبات امنیتی خلیج‌فارس تحت‌تأثیر حضور این رژیم در مسیر دگرگونی قرارگرفته و از حیث برخورداری از نوع نظم امنیتی، در وضعیت در حال گذار قراردارد. این گذار در قالب تغییر الگوهای دوستی-دشمنی میان ایران، شورای همکاری و رژیم صهیونیستی و تغییر قطبش با همگرایی دو قطب شورای همکاری خلیج‌فارس و رژیم‌صهیونیستی و واگرایی ایران و شورای همکاری خلیج‌فارس صورت‌پذیرفته‌است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the impact of normalization of relations between the UAE and Bahrain and the Zionist regime on the security arrangements in the Persian Gulf

نویسندگان [English]

  • Alireza Safaeimehr 1
  • Mohammad Mehraban 1
  • Mohammad Poor khoshsaadat 1
  • mohammadjavad najafi 2
1 Department of Regional Studies, Faculty of International Studies, Imam Hossein University, Tehran, Iran
2 .
چکیده [English]

The Persian Gulf is strategically important,, which has caused supra-regional actors to be active intervening in this system throughout history, and regional order to be influenced by these actors' policies.
Due to the decline of the US role in the regionthe Zionist regime has attempted to play a more effective role in the region. The GCC on the other hand, have taken steps to strengthen ties with the Zionist regime in order to assure their security in the wake of the US pullout, attempting to align their security interests with those of Western countries.
The normalization and the presence of the Zionist regime in the region have resulted in changes in the security arrangements in the Persian Gulf, and the main question of this study is how the normalization of Zionist regime relations with the UAE and Bahrain has influenced the transition of security arrangements in the Persian Gulf? The study investigates the above issue using a descriptive-analytical method and library resources. The findings of this study indicate that, following the normalization of relations between the Zionist regime and the countries of the UAE and Bahrain, the security arrangements of the Persian Gulf have been influenced and It is in a state of transition. This transformation has taken the form of shifting friendship-enmity patterns between Iran, the GCC, and the Zionist regime, as well as shifting its polarity with the convergence of the two poles of the GCC and the Zionist regime and the divergence of Iran and the GCC.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Regional Security Complex
  • Persian Gulf
  • Zionist Regime
  • Normalization of Relations
  • Security Model in Transition
اسدیان، امیر (1381)؛ «سیاست امنیتی آمریکا در خلیج‌فارس»، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
آشنا، مهدی (1399)؛ «عادی‌سازی روابط اعراب و رژیم صهیونیستی؛ آثار و پیامدهای منطقه‌ای». بازیابی شده از:
http://www.tabyincenter.ir/39628
بوزان، باری و ویور، الی (1388)؛ «مناطق و قدرت‌ها»، ترجمه رحمن قهرمان پور، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بوزان، باری (1378)؛ «مردم، دولت‌ها و هراس»، تهران: ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی.
داداندیش، پروین، کوزهگر، ولی (1389)؛ «بررسی انتقادی نظریه مجموعه امنیتی منطقه‌ای با استفاده از محیط امنیتی قفقاز جنوبی»، فصلنامه راهبرد، سال نهم، ش 56.
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1399)؛ «غروب‌ هژمونی‌آمریکا‌ در ‌غرب‌آسیا». بازیابی شده از:
https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=47280
ذوالقدرپور، اسلام (1399)؛ «منافع ایران و چرخش مرکز جاذبه منازعه جهانی از خلیج فارس به سوی دریای چین جنوبی». بازیابی شده از:
http://www.css.ir/fa/content/125645
ربیعی، علی (1387)؛ «مطالعات امنیت ملی»، تهران: وزارت امور خارجه.
«عادی سازی روابط امارات متحده عربی و رژیم صهیونیستی؛ پیامدهای سیاسی، امنیتی و نظامی». (1399) بازیابی شده از:                                                                                   https://csr.ir/fa/news/1047
عالی‌شانی، عبدالرضا، فروزان، یونس، سلیمانی سوچلمائی، حمید (1399)؛ «تأثیر ائتلاف راهبردی امارات و رژیم صهیونیستی بر امنیت خلیج‌فارس»، نشریه علمی آفاق امنیت، سال سیزدهم، شماره چهل و نهم.
فرج زاده، ایوب (1391)؛ «جایگاه عراق درمجموعه امنیتی خلیج‌فارس و تأثیر آن بر امنیت منطقه»، پایان کارشناسی ارشد مطالعات منطقه‌ای خاورمیانه، دانشگاه شیراز دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
قاسمی، فرهاد و صالحی، جواد (1386)؛ «نگرشی تئوریک بر خلیج‌فارس و مسائل آن»، تهران: مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
کرمی، جهانگیر (1380)؛ «تأثیر محیط امنیتی منطقه‌ای بر سیاست دفاعی دولت‌ها»، فصلنامه سیاست دفاعی، ش 34.
لیک، دیویدای. و مورگان، پاتریک ام (1381)؛ «نظم‌های منطقه‌ای؛ امنیت سازی در جهان نوین»، ترجمه سیدجلال دهقانی فیروزآبادی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مهربان، محمد (1393)؛ «بررسی تحولات امنیتی خلیج‌فارس از 2011 تاکنون»، استاد راهنما: طباطبایی پناه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز.
میرعرب، مهرداد. (1379). «نیم نگاهی به مفهوم امنیت». فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسی، 3 (سال سوم - شماره نهم - تابستان 79).
 نصری، قدیر (1390)؛ «تأملی نظری دریافته‌ها و دشواری‌های باری بوزان در بررسی امنیت»، مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، ش 4.
یزدان فام، محمود، «دگرگونی در نظریه‌ها و مفهوم امنیت بین‌المللی»، فصلنامه مطالعات راهبردی شماره 18.
"Arab-Israeli wars", 2021. Retrieved from https://www.britannica.com/event/Arab-Israeli-wars.
Bilgin, Pinar. "Regional Security in the Middle East: Critical perspective", A London and New York, Rutledge cuzon, 2005.
Mirhossini, Seyed Mohsen,"The United States Security Policies toward Islamic Republic Of Iran In the Persian Gulf", scholar s press, Approved by: Kuala Lumpur, Universiti Putra Malaysia, 2013.
“Normalization” Retrieved from www.pucnews.com/03/03/2021/231769.
Yandas, Gohkan. "The emerging rejional security compelex centeral Asian: shanghai cooperation organization(sco) and challenges of post 9/11 world", a thesis submitted to the department of social sciences of middle east technical university in conformity with the requirements for the degree of Master, Eurasian studies, june 2005.
"WAM and Israel’s TPS sign cooperation agreement" ,2021  Retrieved from https://www.wam.ae/en/details/1395302925254
«الإمارات توقع مذکرة تفاهم جدیدة مع کیان الاحتلال». (2021)؛ استردادها من:
https://www.alalamtv.net/news/5484003
«استثمارات ابن زاید تفجر غضب الإمارات الشمالیة المهمشة». (2021)؛ استردادها من:
https://www.alalamtv.net/news/5489963
«افتتاح مرکز فی الإمارات لتعلیم الثقافة والمطبخ الإسرائیلی». (2020)؛ استردادها من:
https://arabic.rt.com/world/1178683
«التطبیع مع إسرائیل». (2021)؛ استردادها من:
https://www.alalamtv.net/news/5454323
جرابعه، محمد (2020)؛ «اتفاق التطبیع الإماراتی البحرینی مع إسرائیل وتداعیاته على الفلسطینیین». استردادها من:
https://studies.aljazeera.net/ar/article/4787
«کسر البروتوکول فی استقبال أول سفیر إماراتی فی إسرائیل». (2021)؛ استردادها من:     
https://almesryoon.com/Section_439/1323482