واکاوی تأثیر تحریم‌های نفتی ایران بر موقعیت هژمونیک اقتصاد آمریکا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار، گروه روابط بین‌الملل، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

2 دانش آموخته دکتری روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، دولتهای مختلف در ایالات متحده آمریکا سعی کردند تا با کمترین هزینه، بتوانند ضمن تأمین منافع خویش در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران، موقعیت هژمونیک و برتری خویش را در جهان تثبیت و تا حد امکان، از روی‌آوردن به گزینههای سختافزاری پرهیز کنند. در این راستا استفاده از ابزار تحریم اقتصادی به‌ویژه تحریم نفتی جمهوری اسلامی ایرا،ن همواره مدنظر سیاست‌مداران کاخ سفید بوده است. استفاده از ابزار تحریم گرچه زیانهایی را متوجه کشور موردهدف می‌کند؛ ولی تحریم به‌طور مستمر، عواقب داشته و منجر به کاهش کارایی این ابزار شده و تحریمکننده نیز از آسیبهای آن بی‌نصیب نخواهد ماند. با توجه به این موارد، هدف نوشتار حاضر بررسی تأثیر تحریم‌های نفتی جمهوری اسلامی ایران بر اقتصاد هژمونیک آمریکا است. سؤال اصلی مقاله این است که اعمال تحریمهای نفتی علیه جمهوری اسلامی ایران، چه پیامدهایی را متوجه اقتصاد هژمونیک ایالات متحده آمریکا کرده است؟ در پاسخ به این سؤال، فرضیه مطرح آن است که تحریمهای نفتی اعمال‌شده طی سالیان گذشته، ضمن ازدست‌دادن کارایی حداکثری خود، به مرور زمان منجر به تضعیف موقعیت هژمونیک ایالات متحده در جهان شده و هزینههای اقتصادی و سیاسی زیادی را متوجه دولت آمریکا کرده است. روش پژوهش با توجه به ماهیت آن توصیفی ـ تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Effects of the Iranian Oil Sanctions on the Economic Dominance of the U.S.

نویسندگان [English]

  • Amir Sajedi 1
  • Mohammad Bashir Bazgir 2
1 Corresponding author: Assistant Professor, Department of International Relations, Faculty of Political Science, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
2 PhD student in International Relations, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

After the victory of the Iranian Revolution, the various administrations in the U.S. have tried to in the least costly manner to maintain their hegemony and superiority in the world via the Islamic Republic of Iran. They tried to avoid if possible the more physical choice. For this purpose, sanctions on the Iran oil and energy sector have been the favorite choice of the policy makers of the White House. The use of sanctions tools, although it causes losses to the target country, but applying it continuously will reduce the efficiency of this tool and the sanctions will harms both side. Given these cases, the purpose of this paper is to investigate the effects of the Iran's oil sanctions on the US economic dominance. The main question of the article is what are the consequences of the imposition of Iranian oil sanctions on the U S economic dominance? In response to this question, the hypothesis is that the oil sanctions imposed over the past years, while losing their maximum efficiency, have over time weakened the US dominance position in the world and has harmed its economic via other powers. The research method is descriptive-analytical due to its nature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil Embargo
  • The US Economy Dominance
  • Islamic Republic of Iran
  • Devaluation of Dollar
آهویی، مهدی؛ حسینی، دیاکو (1395)، افول هژمونی امریکا: معنای انتقال قدرت در نظام جهانی و الزامات سیاست­گذاری، فصل‌نامه مطالعات راهبردی سیاست­گذاری عمومی، دوره 6، شماره2، پاییز، صص 66-51.
بابازیدی، مهدی‌هادی؛ نظری، امید؛ محمدی، سیامک  (1393)، شورای امنیت، تحریم­ها و ضمانت اجرای آن، تهران: مؤسسه پارسا مبتکر گام اول، صص 124-1.
بگبی، وسلی ماروین (1384)، روابط بین­المللی آمریکا پس از جنگ جهانی اول (1999-1919)، مترجمان اسماعیل شفیعی و عیدی محمد، اصفهان: نشاط.
پورقیومی، ایوب (1388)، بررسی مفهوم هژمونی؛ با تأکید بر هژمون­گرایی آمریکا، مجله سیاست دفاعی، سال 17، شماره 67، تابستان، صص 79-49.
پیرانی، شهره؛ رضوی، سیدعبدالله (1399)، بررسی پارامترهای سیاسی ـ اقتصادی افول ایالات متحده آمریکا، فصل‌نامه پژوهش‌های روابط بین­الملل، دوره 10، شماره 10، پیاپی 39، زمستان، صص 124-81.
چامسکی، نوآم (1383)، نظم­های کهنه و نوین جهانی، ترجمه مهبد ایرانی‌طلب، تهران: انتشارات اطلاعات.
دهشیار، حسین (1385)، سیاست خارجی امریکا، خاورمیانه و دموکراسی، تهران: انتشارات خط سوم.
دهشیری، محمدرضا (1397)، افول قدرت نرم آمریکا؛ دلایل و پیامدها، مطالعات قدرت نرم، پاییز و زمستان، دوره 8، شماره 2، شماره پیاپی 19، صص 68-35.
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1392)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: سازمان سمت.
ساجدی، امیر؛ ساجدی، سیناز (1398)، خروج آمریکا از برجام و تلاطم در اقتصاد ایران، فصل‌نامه مطالعات بین­الملل، سال 12، شماره 46، تابستان، صص 155-123.
ساجدی، امیر و دیگران، (1400)، تشدید تحریم­های یک­جانبه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در زمان شیوع کووید ـ 19، دوفصل‌نامه دانش سیاسی، سال 17، شماره 1 (پیاپی 33)، تابستان، صص 108-87.
صیادمعروف، محمدرسول؛ طوفان­زاده مژدهی، علی؛ رشیدی، حسن (1394)، واحد پول دیجیتالی بیت‌کوین و نقش آن در تجارت الکترونیک، دومین کنفرانس بین­لمللی پژوهش در علوم و تکنولوژی، استانبول، 24/12/1394.
علوی‌رضوی، سیدیحیی؛ شهبازی، نجف‌علی؛ احدی، محمدحسین (1397)، واکاوی مهم­ترین عوامل مؤثر بر بحران ارزی سال 1397، آفاق امنیت، سال 13، شماره 48، صص 76-51.
هانتینگتون، ساموئل و دیگران (1390)، ناگفته­های سیاست بین­الملل، ترجمه عسگر قهرمان‌پور، تهران: دفتر علم.
میرترابی، سعید (1387)، مسائل نفت ایران، تهران: انتشارات قومس.
 
 
 
Bromley, Simon, (1991), American Hegemony and World Oil: The Industry, the State System and the World Economy, Pennsylvania State university Press.
Carter, Barry E. (1987). International Economic Sanctions: Improving the Haphazard U.S. Legal Regime, Law press, California.
Landay, Jonartan: Arshad, Mohammad and Holland, Steve (2017), Exclusive: Trump to weigh more aggressive U.S. strategy on Iran-sources, at
Reuters.com/article/us-usa-trump-iran-exclusive/exclusive-trump-to-weigh-more-aggressive-u-s-strategy-on-iran-sources-id, 12/09/2017.
جامساز، محمود (1397)، تأثیر فروش نفت با ارز ملی کشورها بر اقتصاد ایران، بازیابی‌شده از
https://www.aa.com.tr/fa,20/10/1397.
دانش نفت (1391)، دلار چرا و چگونه به معاملات نفتی راه یافت، بازیابی‌شده از
http://www.daneshenaft.ir/cvid/173/content/6202, 1391.
خبرگزاری ایرنا (1397)، چین معاملات نفتی خود را با یوان آغاز کرد، بازیابی‌شده از
                https://www.irna.ir/news/82871360, 1397.
خبرگزاری دنیای اقتصاد (1399)، روزنه جدید نفوذ پکن در بازار نفت، بازیابی‌شده از
https://donya-e-eqtesad.com /3737306, 1399/12/28.
خبرگزاری مشرق (1397)، ارز آمریکا در سراشیبی سقوط/ کدام کشورها به‌دنبال حذف دلار از تبادلات بین‌المللی هستند و چرا؟ بازیابی‌شده از
https://www.mashreghnews.ir/news/925608,15/10/1397.
شولتز، اشتفان (1397)، سفیر اتریش در ایران: ضرر ده میلیارد دلاری اروپا از تحریم‌های ایران، بازیابی‌شده از
https://parstoday.com/dari/news/iran-i79541,27/04/1397.
فاروقی، جمشید (2018)، سود و زیان حذف دلار از سیستم مالی ایران، بازیابی‌شده از
https://www.dw.com/fa-ir, 2018.
مشهدی، علی؛ رشیدی، مهناز، (1393)، تأثیر تحریم­ها بر محیط­زیست و انرژی ازمنظر حقوق بین­الملل: مطالعه موردی تحریم ایران، فصل‌نامه پژوهش حقوق عمومی، دومین کنفرانس بین­المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، بازیابی‌شده از
https://civilica.com/doc/309459, 1393.
هندی، صالح (1398)، ایران بزرگترین دارنده منابع نفت و گاز جهان، بازیابی‌شده از
https://www.iribnews.ir/fa/news/2547505, 1398.
افول قدرت آمریکا در اقتصاد بین‌الملل، خیزش اقتصادی چین، بازیابی‌شده از،
 https://www.iribnews.ir/fa/news/2024622
Jeffrey J. Schott, and Zhiyao, Lu, US trade deficit china keeps growing even tariffs, at https://www.piie.com/research/piie-charts, March 8, 2019.
محمود دهقان، افول اقتصاد آمریکا زمینه‌ها و علائم، بازیابی‌شده از،
https://www.iribnews.ir/fa/news/3012964